________________
.. ॥ अजीवतत्त्वे कालद्रव्यविवेचनम् ॥
(१३५)
॥ शब्दार्थः॥ समय-समय
भणिओ-कहेलो छ आवलि-आवलिका पलिया-पल्योपम मुहूत्ता-मुहूर्त
सागर-सागरोपम दीहा-दिवस
उस्सप्पिणी-उत्सप्पिणी पक्खा-पक्ष-पखवाडी मास-मास-महिनो
| सप्पिणी-अबसप्पिणी वरिसा-वर्ष
| कालो-काळ अथवा काळचक्र गाथार्थः-समय-आवली-मुहूर्त-दिवस-पखवाडी-मास-वर्ष--पल्योपम-सागरोपम-उत्सप्पिणी-अवसप्पिणी--अने काळचक्र ए सर्वने काळ कहेलो छे. ___विस्तरार्थः-आ गाथा व्यावहारिककाळना लक्षणवाळी होवाथी ते व्यवहारिककाळना स्वरूपपूर्वक समयादिभेदनुं किंचित् स्वरूप कहेवाय छ, .
.. ॥ व्यावहारिक काळy स्वरूप.॥ १ समय-आवलि-मुहूर्त इत्यादि अनेक भेदवाळो व्यवहारिककाळ मूर्य चंद्रनी गति उपरथीज गणाय छे. कारणके दिवस अने तिथि तथा मासवर्षादिकनी उत्पत्ति सर्व मूर्य चंद्रगी गतिना आधा.रे छे, त्यां अति निकृष्ट- अल्प काळ के जे निमेषमात्र काळनो पण असंख्यातमो भाग छे ते समय कहेवाय छे. कोइक तरुण अने समर्थ पुरुष भालानी नोत्र अणीथी पोताना संपूर्ण बळवडे कमळनां १०० पत्रने भेदे त्यां एक पत्र भेदतां पण असंख्य समयो व्यतीत थाय. अने एक पत्रथी बीजे पत्रे भालो पहोंचे तेटलामां पण असंख्य समय थाय. छतां ए मूक्ष्मता स्थूलदृष्टिवाळाने मालूम नहि पडवाथी एकी वरवते १०० पत्र भेद्यानु अभिमान थाय छ, पुनः
