________________
(६८)
॥श्रीनवतत्वविस्तरार्थः ।
जळ अग्नि वायु ने वनस्पति ए पांच स्थावर विना सर्व जीवने होय, घाणेन्द्रिय स्थावर अने द्वीन्द्रिय सिवायना सर्व जीवने होय, चक्षु इन्द्रिय स्थावर-वे इन्द्रिय-अने त्रीन्द्रिय सिवाय सर्व जीवने होय, अने श्रोत्रेन्द्रिय फक्त पंचेन्द्रिय जीवोने ज होय. ॥ कइ इन्द्रियो अल्प अने कइ अधिक छे? ॥
सर्व जगतमां कर्णेन्द्रियनी संख्या अल्प छे ( कारणके पंचेन्द्रिय जीवो थोडाज छे), तेथी चक्षु इन्द्रिय विशेषाधिक छे (एटले दिगुणयी न्यून छ. ), तेथी घाणेन्द्रिय विशेषाधिक छे, तेथी रसनेन्द्रिय विशेषाधिक छे, तेथी स्पर्शेन्द्रिय अनंत गुण छे. ( कारणके साधारण वनस्पति अनंत छे )
ए प्रमाणे ५ इन्द्रिय प्राणर्नु किंचित् स्वरूप कहीने हवे छट्ठा मनोबल प्राणनुं स्वरूप कहेवाय छे.
