Siddharshi

SR No.: 002147
Original Sutra Author: N/A
Author: Motichand Girdharlal Kapadia
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha
Publication Year: 1939
Total Pages: 651
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati & History
File Size: 14 MB

Page 194

૧૫૨
[ श्रीसिद्धर्षि: : सेम :
વૈદ્યકના વિષયનું તેમનું વિશિષ્ટત્વ તેમણે ખતાવી આપ્યુ છે અને તે હકીકત તેમના જ્ઞાનની વિવિધતા ખતાવે છે.
(૦) વેલ્લલની કથામાં સમયજ્ઞ નામના વૈધ આવે છે. (अ. ४. प्र. ११. पृ. ८२१. ) से अवाजा उभारने वैद्य સમજાવે છે—
देव ! न युक्तं तव भोक्तुं । प्रबलज्वरं ते शरीरं वर्तते । यतोऽत्यन्तमातुराघूर्णते दृष्टिः । आताम्रस्निग्धं वदनकमलं । द्रगद्रगायेते शङ्खौ । धमधमायन्ते सन्धिस्थानानि । ज्वलतीव बहिस्त्वग् । दहतीव हस्तं । ततो निवर्तस्व भोजनात्। गच्छ प्रच्छन्नापवरके । भजस्व निवातं । कुरुष्व लङ्घनानि । पिब क्वथितमुदगं । समाचर विधिनास्य सर्वा प्रतिक्रियामितरथा सन्निपातस्ते भविष्यति ।
આ વાક્ય વાંચનાર વૈદકમાં જરા પણ કુશળ હાય તા લેખકશ્રીનું કાશલ્ય દીવા જેવુ સમજી શકે તેમ છે.
નદી પણ કેવા કરી પાળનારા છે તે જુએ અને આપણા અનુભવ अभे लगा. साथै थेनी लाषानी सिद्धता पशु वियारो. (पृ. ८२२.)
स तु वेल्लहलो दत्तदृष्टिः पुरतो विन्यस्ते तस्मिन्नाहार विस्तारे एतदेतच्च भक्षयामीति भ्रमयन्नपरापरेषु खाद्यप्रकारेषु स्वीयमन्तःकरणं नाकर्णयति तत्तदा वैद्यसुतभाषितं, नाकलयति तस्य हितरूपतां न चेतयते तं वारणार्थ लगन्तमपि शरीरे । ततो वारयतो वचनेन धारयतो हस्तेन तस्य समयज्ञस्य समक्षमेव बलात्प्रवृत्तो भक्षयितुमाहारं वेल्लहलः । ततः समुत्कटतयाऽजीर्णस्य प्रबलतया ज्वरस्य न क्रमतेऽसौ गलकेनाहारः । तथापि बलादेव क्रामित: कियानपि वेल्लहलेन । ततः समुद्धृतं हृदयं सञ्जातः कलमलकः सम्पन्नं वमनं विमिश्रितं च तेन वमनेन सर्वमपि पुरतो विन्यस्तं भोजनम् ।
આમાં પિરભાષા અને શબ્દ પરના અંકુશ ખરાખર જોવા જેવા છે. આ વાકય વાંચવાથી વૈદ્યકીય વિષયની લેખકશ્રીની પૂરતી માહિતી જણાયા વગર નિહુ જ રહે.
(d) सेवन से प्रसंग अ. ४. अ. २३ भी रानडुभारना જન્મ-મરણને અંગે રિપુકંપનના સંબંધમાં આવે છે. લેાલાક્ષનુ