________________
૭૮
ઉપમિતિ ભવપ્રપંથા કથા.
[ પ્રસ્તાવ ૩
· થઇ ગયા છે, સર્વ વિરોધી ભાવાથી દૂર થઇ ગયા છે અને પોતાના “ સ્વાભાવિક રૂપમાં આવી જઇ મેક્ષમાં રહ્યા રહ્યા આનંદ કરે છે. આ પ્રમાણે હોવાથી રાજન્ ! જે કર્મની અહીં વ્યાખ્યા કરી અને “ જેને માટે ઉપદેશ આપ્યા તે કરવામાં જરા કઠણ તેા છે પણ “ પરિણામે ઘણાં સુંદર છે. આ પ્રમાણે હકીકત છે. હવે તમને યોગ્ય “ લાગે તેમ કરો. ઝ
“
અનંત મહૅકુટુંબ સંબંધ, મહા માહની રમત, ત્યાગ પહેલાં તૈયારી,
અરિદ્રમન—“ સાહેબ ! આપે જણાવ્યું કે પ્રથમના અન્ને અંતરંગ કુટુંબ આ અનાદિ સંસારમાં અવિચ્છિન્ન પ્રવાહવાળા છે એટલે જેના પ્રવાહ દિ અટકતા નથી તેવા છે અને ત્રીજા કુટુંબને માટે આપશ્રીએ જણાવ્યું કે તેના તેા ઉત્પત્તિ અને વિનાશ વખતેવખત થયા કરે છે; ત્યારે સાહેબ! આ જે ત્રીજું કુટુંબ છે તે તો દરેક ભલે નવું નવું થયા કરતું હશે ? ”
વિવેકાચાર્ય—“ રાજન! એ ત્રીજું બાહ્ય કુટુંબ છે તે દરેક ભવમાં પ્રાણીને નવું નવું થયા જ કરે છે.”
અરિદમન—“ મહારાજ! જો એમ હોય તેા આ અનાદિ સંસારમાં પ્રાણીએ અનંતાં કુટુંબેને અત્યાર અગાઉ પ્રાપ્ત કરીને છેાડી દીધેલાં હાવા જોઇએ.”
વિવેકાચાર્ય—“ રાજન્! તું કહેછે તેમજ છે. આ પ્રાણીએ માહ્ય કુટુંબી તેા અનંતાં કર્યાં અને છેડી દીધાં એ ખામતમાં જરા પણ સંશય જેવું નથી. હકીકત એવી છે કે આ સંસારમાં રખડપાટા કરનારા સર્વ જીવા લગભગ મુસાફર જેવા છે, મુસાફરની જેમ દરેક ભવમાં આ પ્રાણી નવાં નવાં કુટુંબ સાથે સંબંધ જોડે છે અને પાછા જેમ કપડાં બદલે તેમ તેમને છોડી દઈને બીજા બીજા દેહામાં–શરીરમાં ફરી ફરીને સંચાર કરે છે.”
અરિદમન—“ જો સાહેબ! એમ છે તે તે એ ત્રીજા કુટુંમ ઉપર એહ સંબંધ કરવા તે મહામાહુની રમત જેવું છે. એવા અલ્પકાળ રહેનારા કુટુંબના ત્યાગ જ્યારે જરૂર થવાના જ છે ત્યારે તેનાપર પ્રેમ-મેહસંબંધ કેવી રીતે અને શામાટે કરવા? છતાં મમતાભાવ રહે છે તેથી તેમાં મહામેાહના ( અજ્ઞાન દશાના ) હાથ હાવા જોઇએ. ”
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
