________________
પીઠબંધ ] આશંકા અને ઉપકાર.
૨૭ મોટો ઉપકાર કરીને મારી આંખ પર અંજનનો પ્રયોગ કર્યો, મારી આંખો તદ્દન સારી બનાવી દીધી અને મારી ટુંકી નજર હતી તે દૂર કરી ! વળી તેણે મને પાણી પાઈને અત્યંત સ્વસ્થ બનાવી દીધે. ખરેખર તે મારા ઉપર મોટો ઉપકાર કરનારા છે. મેં તે અત્યાર સુધીમાં તેઓ ઉપર શું ઉપકાર કર્યો છે? તેઓએ મારા ઉપર આટલો ઉપકાર કર્યો તેમાં તેઓના મહાનુભાવપણું સિવાય બીજું કાંઈ પણ કારણ નથી. આવા આવા સારા વિચાર તે દરિદ્રી કરે છે તોપણ પિતાની
સાથે લાવેલા તુછ ભજન ઉપર તેનું ચિત્ત ઘણું ભોજન લે લાગી રહેલું હતું, તેથી તેના ઉપરની તેની મૂછ વાને આગ્રહ. કઈ પણ રીતે નાશ પામતી નથી અને પોતાની
નજર વારંવાર તે (પેલા તુચ્છ ભજન)ની ઉપર નાખ્યા કરે છે. આ પ્રમાણે તેને તુચ્છ વસ્તુ ઉપર નજર નાખતે જોઈ તેના મનને આશય સમજી જઈને ધર્મબોધકર તેને કહેવા લાગ્યા કે “અરે મૂર્ખ દ્રમક ! આ કન્યા તને અતિ સુંદર ભેજન આપે છે તે શું તું જોતો નથી? આ દુનિયામાં પાપી ભિખારીઓ ઘણું હોય છે, પણ મને તો નિશ્ચય થાય છે કે ઘણે ભાગે તારા જેવો નિર્ભાગી તે બીજો કઈ નહિ હોય, કારણ કે તને તારા તુચ્છ ભોજન ઉપર એટલું બધું લંપટપણું છે કે જેથી આ મારું ભેજન અમૃત જેવું છે તે તને આપી દેવામાં આવે છે છતાં તેને તું લેતો નથી. તેને એક બીજી વાત કહું. આ રાજમહેલની બહાર અનેક દુઃખી માણસો રહે છે, પરંતુ તેમને આ મહેલ જોઈને આનંદ થયો નથી અને અમારા મહારાજાની તેના ઉપર મીઠી દષ્ટિ પડી નથી, તેથી અમારે તેઓ તરફ ખાસ આદર હોતું નથી, અમે તેની વાત પણ પૂછતા નથી; તારે માટે તે અહીં પ્રવેશ થયા પછી આ રાજભુવન જોઈને તારા મનમાં આહાદ થયે અને અમારા રાજાની તારા ઉપર દષ્ટિ પડી તે કારણથી અમારે તારા પ્રત્યે આદર છે. પોતાના સ્વામીને જે પ્રિય હોય તેનું હિત સ્વામિભક્ત સેવકએ કરવું જોઈએ એ ન્યાયથી અમે તારા તરફ દયાળુ નજરથી જોઈએ છીએ. અમને અત્યાર સુધી ચોકસ વિશ્વાસ હતો કે અમારા રાજા યોગ્ય પ્રાણી શેધીને તેના ઉપરજ પોતાની દષ્ટિ નાખે છે અને તેના લક્ષ્યમાં કેઇ મૂઢ આવતા જ નથી એવી અમને ખાતરી હતી તે વિશ્વાસ પણ આજે તું ખોટે પાડે છે. તારા અત્યંત તુછ ભજન ઉપર તારૂં મન ચડ્યું છે, તેથી તું આ અતિ સુંદર અમૃત જેવા
૧ પ્રેમ, ગાઢતા. ૨ ભિખારી દરિદ્રી.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
