________________
પ્રકરણ ૨૪]
કનકમંજરી.
૬૦૯
લજ્જા થતી હતી; પોતે અહીં એકાંતમાં આવી રહી છે તેના ખ્યાલથી ચારે દિશાઓમાં આંખા ફેરવતી હતી; પેાતાને આ જ જંગલમાં મળવાના સંકેત કર્યાં હતા એ વિચારથી તેના મનમાં કાંઇક વિશ્વાસ પણ આવતા હતા; પાતે ફાંસા ખાઇને આપઘાત કરતી હતી તે એ જોઇ ગયા છે એ ખ્યાલથી તે મનમાં ઘણી મુંઝાતી હતી; તેના આખા શરીરપર થયેલા સુંદર પરસેવાના જળથી તે ન્હાઇ ગઇ હતી તેથી સમુદ્રનું મન્થન કરીને જાણે તુરતમાંજ મહાર કાઢેલી 'લક્ષ્મી હેાય તેવી તે દેખાતી હતી; તેના શરીર ઉપર વારંવાર રોમાંચ ખડાં થતાં હતાં તેથી તે કદંબના પુષ્પસમૂહનું આચરણ કરતી હેાય તેવી સુંદર દે ખાતી હતી; પ્રથમ મેળાપના સ્વાભાવિક ગભરાટને લીધે તેનાં સર્વ અવચવા એટલાં બધાં ધ્રુજતાં હતાં કે જાણે પવનના જોરથી ઝાડની માંજર જેમ ડોલતી હાય તેમ તેનું આખું શરીર બીકથી થરથર કંપતું હતું અને તેની આંખા બંધ થઇ ગઇ હતી, તે જરા પણ હાલતી ચાલતી ન હેાતી તેથી જાણે તે આનંદના દરિયામાં ડૂબી ગઇ હાય એમ લાગતું હતું. આવી સ્થિતિમાં કનકમંજરી લજ્જાના જોરથી ન સમજાય તેવા અસ્પષ્ટ અક્ષરે ખેાલતી દેખાઇ અરે ! કાર હૃદયવાળા ! મને છેાડ, છેડ ! તારે મારૂં કશું પણ કામ નથી.’ આ પ્રમાણે બેલીને મારા હાથમાંથી છટકી જવાને તેણે પ્રયત્ન કરવા માંડ્યો. તેના એવા પ્રયત્ન જોઇને મેં તેને દુર્વા ( ધરા ) એકઠી થયેલી હતી તેના તકીઆ પર બેસાડી. હું તેની નજીકમાં ખરાખર તેની સામે બેઠો અને પછી બાલવા લાગ્યા અરે સુંદર ! હવે શરમ છેડી દે, ક્રોધને શાન્ત કર, હું તેા તારા હુકમને તાબે છું, તેના ઉપર તારે આટલેા બધા ક્રોધ કરવા યોગ્ય નથી. ’હું એવી રીતે ખેલતા હતા તે વખતે તેને કાંઇક એકલવાના વિચાર તા થયા પણ ઘણા માનસિક પ્રયત્ન કરવા છતાં શર્મને લઇને તે મારી સાથે કાંઇ બેલી શકી નહિ; માત્ર તેના ગાલ જરા જરા હાલતા ચાલતા હતા તેથી મનમાં જરા તે મંદહાસ્ય કરતી હોય એમ લાગતું હતું, પણ માહ્ય રીતે તેા ડાબા હાથના અંગુઠાથી જમીનને ખણતી નીચું માઢું કરીને તે બેસી જ રહી. વળી મેં ભાષણ આગળ ચલાવ્યુંઃ—
'
નંદિવર્ધનનાં
પ્રેમવચન.
૧ દરીઆમાંથી ચૌદ રત્નો દેવાએ દંતકથા પ્રમાણે કાઢવાં તેમાં પ્રથમ રન્ન લક્ષ્મી હતું.
૨ દરીઆમાંથી તુરતની કાઢેલી લક્ષ્મીના આખા શરીરપર જળ હાય તે સ્વાભાવિક છે.
1919
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
