________________
૧૮
ઉપમિતિ ભવપ્રપંચ કથા. [ પ્રસ્તાવ ૧ શરીરમાં વાતવિસૂચિકા ઉત્પન્ન કરીને તેને બહુ પીડા ઉપજાવતું હતું. વળી તે ભોજન સર્વ રોગોનું કારણ હતું અને પૂર્વે થયેલા સર્વ વ્યાધિઓને વધારનાર હતું. આ પ્રમાણે હકીકત હોવા છતાં તે નિપુણ્યક તે તેને જ સારું માનતો હતો અને તેથી વધારે સુંદર ભેજન તરફ નજર પણ કરતો નહતો. આથી થયું એમ કે ખરેખર સુંદર અને લીજત આપનાર ભજનનો સ્વાદ ચાખવાને તેને પ્રસંગ પણ કદિ આવ્યો નહિ અને તેનો સ્વાદ કેવો હશે તેનું તેને સ્વપ્ર પણ આવ્યું નહિ. આવી રીતે ભિખ માગતા અને ત્રાસ પામતો અદષ્ટમૂપિયેન્ત નગરનાં ઊંચાં નીચાં ઘરોમાં, જુદા જુદા આકારવાળી શેરીઓમાં અને ગલીઓમાં જરા પણ થાક ખાધા વગર બહુ વખત તે દરિદ્રી ભટક્યો. એ મહા દુર્ભાગી જીવને એવી રીતે રખડતાં રખડતાં કેટલો કાળ ગયે તેની પણ ખબર પડતી નથી.
સુસ્થિત રાજાસ્વકર્મવિવર દ્વારપાળ
ધમેબોધકર મંત્રી, હવે તે નગરમાં સુસ્થિત નામે એક અતિ પ્રખ્યાત રાજા છે. તે પિતાના સ્વભાવથી સર્વ પ્રાણી સમૂહ પર બહુ પ્રેમ રાખે છે. એકદમ પેલો નિપુણ્યક ભિખારી રખડતે રખડતો તે સુસ્થિત મહારાજાના મંદિર પાસે જેમ તેમ કરીને આવી પહોંચ્યું. હવે તે મંદિરના દરવાજા પર સ્વકર્મવિવર નામનો દ્વારપાળ છે. તે દ્વારપાળે અત્યંત કરૂણું ઉપજાવે તેવા આ ભિખારીને જોઈને તેના પર અત્યંત કૃપા કરી અને તેને અપૂર્વ રાજમંદિરમાં દાખલ કર્યો. અનેક રોની પ્રભાના તેજથી તે મંદિરમાં કઈ જગાએ અંધ
કારનું તો નામજ નહોતું; કટિમેખલા (કેડનો કંદર) રાજમંદિરને અને પગમાં ઝાંઝરમાંથી અનેક સુંદર રાગો તે રાજવૈભવ. મંદિરમાં ઉત્પન્ન થયા કરતા હતા; ઝુલતી મુક્તાફળની
માળાઓથી શોભી રહેલાં દેવી વસ્ત્રોના ચંદરવા ઠેકાણે ઠેકાણે તે મંદિરમાં બાંધી દીધા હતા; મંદિરમાં રહેનાર લેકે તાંબુલ ચાવવાથી મનહર મુખવાળા થયેલા હતા અને તેના વડે તે મંદિર બહુ શોભતું હતું. જે પુષ્પની માળાઓમાં ચિત્રવિચિત્ર વિભાગ - ૧ પેટનો દુઃખાવો, દસ્તન કોલેરા જે વ્યાધિ.
૨ કર્મ જ્યારે વિવર એટલે માર્ગ આપે ત્યારેજ જીવની ઉત્કાન્તિ થાય છે. સુસ્થિત અને સ્વકર્મવિવર વિગેરે પાત્રોના ભાવ ઉપનય પરથી બરાબર સ્પષ્ટ થશે. હાલ તે વાર્તા અને નામે ધ્યાનમાં રાખી આગળ વધવું. ૩ મેતી.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
