________________
૪૨૦
ઉપમિતિ ભવપ્રપંચા કથા.
[ પ્રસ્તાવ ૩
૮
'
“ કદિ ધરાતા નથી અને ગમે તેટલા જળથી પણ સમુદ્ર તૃપ્ત થત “ નથી તેવી રીતે ગમે તેટલા ભાગેા ભાગવવામાં આવે તાપણુ “ તેથી એ તૃષ્ણા કદિ ધરાતી નથી. જે મૂર્ખ પ્રાણી એમ સમજે છે “ કે એને શબ્દ વિગેરે ઇંદ્રિયાનાં વિષયસુખાનું ભાજન આપીને શાંત રાખ્યા કરવી એ સારૂં છે અને તેટલા માટે જે તેને ભેગ આપ્યા “ કરે છે તે આપડા પેાતાને હાથેજ પાણીમાં પૂરને નાખે છે. જે “ પ્રાણીએ મેાહને વશ થઇને એ ભાગતૃષ્ણાને પેાતાની વહાલી સ્ત્રી “ બનાવે છે તે મહા ભયંકર અને અંત વગરના સંસારસમુદ્રમાં રખડ્યા કરે છે. જે ઉત્તમ પ્રાણીએ એ ભાગતૃષ્ણા ( સ્ત્રી ) ને “ દાષવાળી જાણીને પેાતાના શરીરરૂપ ઘરમાંથી બહાર હાંકી મૂકે છે “ અને તેની સામે પેાતાના મનનાં ( ચિત્તનાં) દ્વાર બંધ કરી દે છે “ તે સર્વ પ્રકારના ઉપદ્રાથી મુક્ત થઇને અને પેાતાનાં સર્વ પાપા “ ધોઇ નાંખીને આત્માને નિર્મળ-મેલ વગરના કરી મહા ઉત્તમ પુ “દને પ્રાપ્ત કરે છે. જે સંત પુરૂષા–સજ્જન પુરૂષો આ ભેાગતૃષ્ણાથી “ રહિત હાય છે તેએ સ્વર્ગ મર્ત્ય અને પાતાળ લોકમાં સર્વ પ્રાણીને “ વંદન કરવા યોગ્ય ગણાય છે અને જે પ્રાણીઆ એ ભાગતૃષ્ણાને “ વશ પડી જાય છે તેઓ સાપુરૂષાની નિંદાને પાત્ર થાય છે. જે “ અધમ પ્રાણીઓ મેાહને વશ પડી જઇને એ ભાગતૃષ્ણાને અનુકૂળ“ પણે વર્તે છે, તેઓને એ સ્ત્રી પોતાની પ્રકૃતિ પ્રમાણે બહુ દુઃખ “ આપે છે અને જે ઉત્તમ પ્રાણીએ એ સ્રીથી પ્રતિકૂળપણે વર્તે છે, “ તેઓને પોતાના સ્વભાવથીજ એ સ્ત્રી સુખસમૂહ આપે છે. જ્યાં “ સુધી પ્રાણીનાં મનમાં એ પાપીષ્ટ ભોગતૃષ્ણા વર્તતી હાય છે, ત્યાં “ સુધી પ્રાણી મોક્ષ ઉપર દ્વેષ કરે છે અને સંસારને બહુ વહાલા “ માને છે. જ્યારે પુણ્યશાળી પ્રાણીઓને કોઇપણ પ્રકારે એ ભાગ“ તૃષ્ણા નાશ પામી જાય છે-દૂર જાય છે ત્યારે આ આખા સંસાર “ તે પ્રાણીને ધૂમ જેવા નિઃસાર લાગે છે. જ્યાં સુધી એ ભાગતૃષ્ણા “ શરીરમાં હેાય છે, ત્યાં સુધી પ્રાણી સ્ત્રીનાં અંગેના ( અવયવ ) જે અશુચિના ઢગલા છે તેને ડોલરનું પુષ્પ, કમળ, ચંદ્રમા વિગેરે સાથે
'
૧ પાણીમાં કપૂર નાખવાથી તે તુરત ગળી જાય છે. મતલમ એવી છે કે ક પૂરની જેમ પ્રાણી પેાતાના નાશ પેાતાને હાથેજ શોધે છે,
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
