________________
૩૬૦
ઉપમિતિ ભવપ્રપંચા કથા.
[ પ્રસ્તાવ ૩
એ પાપી મિત્રને હિત બુદ્ધિથી ખરેખરો પોતાના સમજે છે અને તેના વગર એક ક્ષણ પણ રહી શકે તેમ નથી, કારણ કે તે જરા દૂર થાય તેા કુમારને ધીરજ રહેતી નથી, ચિંતા થયા કરે છે, અને તેના વગર પેાતાના આત્માને તૃણ જેવા માને છે. તેટલા માટે કદાચ આપ કુમારને એ પાપી મિત્રની સામત છેડી દેવાના સંબંધમાં કાંઇ કહેશે। તે! મારા ધારવા પ્રમાણે કુમારને મોટા ઉદ્વેગ થશે, કદાચ તે આત્મઘાત કરશે અથવા તે બીજો કોઇ મોટા અનર્થ કરી બેસશે. તેટલામાટે આપ સાહેબ જાતે કુમારને એ સંબંધમાં કાંઇપણ કહે! તે મને ડીક લાગતું નથી. ’
કળાચાર્ય—“ રાજન્ ! આ વિદુરે આપની સમક્ષ કહ્યું તે સર્વ બરાબર છે. અમે પોતે પણ કુમારની પાપી મિત્ર સાથેની મૈત્રી છેડાવવા ઘણા વખતથી સખ્ત પ્રયત્ન કરીએ છીએ. અમારા મનમાં વારંવાર વિચાર થતા હતા કે જો કોઇ પણ રીતે કુમાર અને પાપી મિત્ર વૈશ્વાનરના સંબંધ ત્રુટી જાય તે। કુમાર ખરેખર તેના નામ પ્રમાણે નંદિવર્ધન ( આનંદમાં વધારો કરનાર) થાય; પરંતુ એ બન્નેના પ્રેમ કોઇ એવા તેા ગાઢ થઇ ગયા છે કે કુમાર કાંઇ અનર્થ કરી બેસે એ ભયથી વૈશ્વાનર સાથેના સંબંધ છેડાવી શકાતા નથી. આ પ્રમાણે હાવાથી કુમાર અને વૈશ્વાનર વચ્ચેના સંબંધ છોડાવવા યત્ન કરવા એ લગભગ ન બની શકે તેવી ક્રિયા ( અશક્ય અનુષ્ઠાન ) છે એમ મારૂં પણ માનવું છે. ”
પદ્મરાજા—“ ત્યારે આના ઉપાય શું કરવા ? ” કળાચાર્ય—એ તેા બહુ ગહન વાત છે, અમે પણ ઉપાય જાણતા નથી. ’’
વાતને
વિદુર્—‹ દેવ ! એમ સાંભળ્યું છે કે ભૂત ભવિષ્ય અને વર્તમાન કાળના સર્વ પદાર્થોને જાણનાર જિનમતજ્ઞ નામના એક પ્રખ્યાત નિમિત્તિયે। આપણા નગરમાં આજકાલ આવ્યો છે, તે કદાચ આ મામતને અંગે આપણે શું ઉપાય કરવા તે બતાવી શકશે. ’
પદ્મરાજા—“ અહુ સારૂં, તે તેને તું જાતે જઈને જલદી અહીં એલાવી લાવ. 2
વિદુર્—“ જેવા મહારાજાશ્રીનેા હુકમ !”
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org