________________
૩૫૬
ઉપમિતિ ભવપ્રપંચા કથા.
[ પ્રસ્તાવ ૩
'
લાગી. ત્યાર પછી મારા પિતાએ પુખ્ત વિચાર કરીને નિર્ણય કર્યો કે આ બાબતમાં તે હવે કળાચાર્યને બેાલાવી સર્વ હકીકત પૂછીને નિર્ણય કરવા એજ ઊચિત છે. ચાક્કસ હકીકત સમજાયા પછી તેનું નિવારણ કરવાના ઉપાયા વિચારી લેશું અને તે ઉપાયા કરવા માટે પ્રયત્ન કરશું.' આ પ્રમાણે વિચાર કરીને બહુમાનપૂર્વક કળાચાર્યને લઇ આવવા માટે મહારાજાએ વિદુરને હુકમ કર્યાં.
પદ્મ રાજા સમક્ષ કળાચાર્ય આગમન. પ્રથમ વિવેક અને પછી સત્ય વાતચીત. રાજાના ક્ષેાભ અને કળાચાર્યની વિચારણા.
વિદુર જાતે જઇને ત્યાર પછી તુરતજ કળાચાર્યને પદ્મ રાજા સમક્ષ ખેલાવી લાવ્યા. મારા પિતાશ્રી કળાચાર્યને આવતાં જોઇ ઊભા થયા,* આસન આપ્યું, સત્કાર પૂજા કરી અને તેમની આજ્ઞા થયા પછી રાજા સિંહાસનપર બેઠા.
પદ્મરાજા—“ આર્ય બુદ્ધિસમુદ્ર ! સર્વ કુમારોના અભ્યાસ ખરાખર ચાલે છે?
કળાચાર્ય—— આપની કૃપાથી સર્વના અભ્યાસ સારી રીતે ચાલે છે અને આગળ વધે છે. ”
પદ્મરાજા વારૂ ! નંદિવર્ધને (કુમારે) કાંઇ કળાએ ગ્રહણ કરી? ”
કળાચાર્ય—“ હાજી ! અહુ સારી રીતે સર્વ કળામાં તે કુશળ થઇ ગયા છે. એની વિગત આપ સાહેબ બરાબર સાંભળેા. સર્વ લિપિઓનું જ્ઞાન તે તેનું પાતાનુંજ થઇ ગયું છે, ગણિત તા જાણે તેણેજ મનાવ્યું હોય તેવું થઇ ગયું છે, વ્યાકરણ તો જાણે તેણે પાતેજ ઉત્પન્ન કર્યું હાય તેવું સારૂં તૈયાર થયું છે, જ્યાતિષ તે એનામાં ઘર કરી ગયું છે, આઠ પ્રકારના મહાનિમિત્તો તા તેના
* કળાચાર્યનું માન કેટલું હાય છે તે વિચારવા જેવું છે.
૧ કળાચાર્યની વાત પરથી રાજા પાસે ખુશામતીઆ કેવી રીતે વાત કરે છે તે તેવા જેવું છે. સત્ય અને હિત કરે તેવું ખેલનારા ખાસ કરીને રાજા પાસે બહુ ઘેાડાં હેાય છે.
૨ લિપિ: લખવું તે. writing.
૩ મહાનિમિત્તોઃ નિશાનીથી ભવિષ્ય જાણવાની શક્તિ. એનાં આઠ અંગા હાય છે. એ પર વધારે વિવેચન આગળના પ્રસ્તાવમાં આવે છે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
