________________
૨૭૪
ઉપમિતિ ભવપ્રપંચ કથા.
[ પ્રસ્તાવ ૨
પુરુષ નામ પાડ્યું. મહારાણુએ આ હકીકત જાણું ત્યારે તેણે મહારાજાને પ્રાર્થના કરી “હું પણ પુત્રનું એક બીજું નામ પાડવા ઈચ્છું છું તો તે બાબતમાં આપ આજ્ઞા કરે.” રાજાએ જવાબમાં કહ્યું આવી માંગલિક બાબતમાં તે બે મત હોય? એમાં શું વાંધે છે? તારે જે મનમાં હોય તે ખુશીથી બોલ.” ત્યારે મહાદેવી બોલ્યાં “આ પુત્ર જ્યારે ગર્ભમાં હતો ત્યારે મને બહુ સારાં સારાં કામો કરવાની બુદ્ધિ થયા કરતી હતી તેથી આ પુત્રનું સુમતિ એવું બીજું નામ હો.” રાજાએ કહ્યું “દેવીએ તે દૂધમાં સાકર ભેળવવા જેવું કહ્યું, કારણ કે તેથી તો ભવ્યપુરુષનું સુમતિ એવું વધારે સુંદર નામ પડશે.” આ પ્રમાણે બોલી બહુ આનંદમાં આવી જઈને રાજાએ નામકરણ મહોત્સવ વધારે સારી રીતે ઉજવ્યું.
પ
૧ “ભવ્ય' એ ખાસ પારિભાષિક જૈન શબ્દ છે. યોગ્ય સામગ્રીના રસ૬ભાવે મોક્ષમાં જવાની યોગ્યતાવાળા ને ભવ્ય કહે છે. જેમાં મોક્ષમાં જવાની યોગ્યતાજ નથી તેવાને અભવ્ય કહેવામાં આવે છે. એવા બહુ થોડા પ્રાણી છે; મગના ઢગલામાં જેમ કોઈ કેરડું મગ હોય તેમ; પરંતુ ગ્યતા છતાં મોક્ષ નહિ જનારા-અભવ્યની કેટે વળગેલા અનંતા જીવે છે, તેમને તેની ગ્યતા હોવા છતાં સામગ્રી મળવાની નથી. એવા પ્રાણુને જાતિભવ્ય કહેવામાં આવે છે.
૨ સુમતિઃ સારી મતિ-બુદ્ધિ છે જેની એટલે સારી બુદ્ધિવાળો.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
