________________
પ્રકરણ ૧]
જગતિ નગરી.
૨૫૭
વિગેરેથી ભવ્ય પ્રાણીઓને સંતાષ આપનારી છે, ભવ્ય પ્રાણીઓને મેાક્ષનું કારણ બને તેવી છે અને પાપી પ્રાણીઓને સંસાર વધારવાનું કારણ થાય તેવી છે. જીવ, અજીવ, પુણ્ય, પાપ આદિ તત્ત્વ છે કે નહિ, હાય તેા કેવા આકારમાં છે, શામાટે છે વિગેરે બાબતના દલીલસર વિચારે મેટે ભાગે એ નગરીમાંજ થાય છે. જે અધમ પ્રાણી આ નગરીમાં આવીને પણ સમ્યગ્દર્શનાદિ ગુણા સાથે જોડાતા નથી તેને લોકો કમનશીબ-ભાગ્યહીન કહે છે. એ નગરીને છેડીને બીજું એવું કોઇ પણ સ્થાન સ્વર્ગ, મૃત્યુ કે પાતાળમાં નથી કે જ્યાં ધર્મ અર્થ કામ અને મોક્ષરૂપ ચારે પુરુષાર્થો સંપૂર્ણપણે સાધી શકાય તેમ હાય.
૧ જીવ, અજીવ, પુણ્ય, પાપ, આશ્રવ (કર્મનું આવવું), સંવર (કર્મનું રાકલું ), નિર્જરા ( કર્મનું ઝેરવવું-ફેંકી દેવું), બંધ ( કર્મને બાંધવાં ) અને મેક્ષ ( કર્મને સર્વથા ત્યાગ) એ નવ તત્ત્વ છે. એ સંબંધી ચર્ચા મહુધા મનુષ્યગતિમાંજ થાય છે એ હકીકત અત્ર બતાવી છે. માટે ભાગે’-બહુધા શબ્દ હેતુસર લખ્યા છે. દેવ તથા પંચેંદ્રિય તિર્યંચને એનું જ્ઞાન શકય છે.
૩૩
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org