Upmitibhav Prapancha Katha Vivaran Prastav 1 2 3

SR No.: 002144
Original Sutra Author: N/A
Author: Motichand Girdharlal Kapadia
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha
Publication Year: 1921
Total Pages: 737
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati, Karma, & Literature
File Size: 15 MB

Page 267

ઉપમિતિ ભવપ્રપંચા કથા.
આ પ્રમાણે સર્વ સ્વજનની દેખતાં વાત કરીને એ છોડી મૂક્યા. સૌં તુરતજ એને ખાઇ ગયા, નાગદત્ત પડ્યો અને મૃત્યુ પામ્યો.
દેવે પછી તેને કહ્યું “કેમ? કેમ થયું? જો હું તને વારતો હતો પણ તું થંભાણો નહિ. આ તારી ધૃષ્ટતાનું પરિણામ જો. ” પૂર્વે કહ્યા હતા તે મિત્રો તેના તરફ કાંઇ કાંઇ ઔષધો ફેંક્યા કરે છે, પણ તે ઔષધોનો તેને જરા પણ ગુરુ થતો નથી. આખરે એ નાગદત્તનાં સગાંઓ દેવમિત્રને પગે પડ્યા અને કોઇ પણ પ્રકારે એને જીવાડવા વિનંતિ કરી ત્યારે આ મિત્રદેવ કહેવા લાગ્યો કે “ અરે ! અગાઉ મને પણ એ સૌં ખાઇ ગયા હતા. એ તો જે આવા પ્રકારની ચર્ચા કરે તેજ જીવે, બીજાનું જીવવાનું કાંઇ ગજું નથી. જો એ આ પ્રમાણે ચર્ચા નહિ કરે અને હું કહું છું તેમ પાલના નહિ કરે તો પછી કદાચ તેને જીવાડવામાં આવે તોપણ આખરે તે જરૂર મરશેજ. હવે એણે ચર્ચા અને પાલના કેવા પ્રકારની કરવાની છે તે હું જરા વિસ્તારથી કહું છું તે સાંભળોઃ—એ ચારે સૌ અગાઉ મને પણ ખાઇ ગયા હતા તેના ઝેરને દૂર કરવા માટે હું પણ વિવિધ પ્રકારનાં તપો કરૂં છું, પર્વત, જંગલ, મશાન, શૂન્ય ઘર અને વૃક્ષનાં મૂળોનો હું આશ્રય શોધું છું, એ પાપી સૌંનો એક જરા પણ વિશ્વાસ કરતો નથી, વધારે પડતો જરા પણ આહાર કરતો નથી, વધારે સિન્ધ આહાર કરવાથી ઘી વિગેરે વધારે ખાવાથી વિષયો પાછા ચાલ્યા આવે છે, જોર પકડે છે, તેથી સંયમયાત્રા સુખે થઇ શકે તેટલોજ આહાર લ છું અને તે પણ બહુ હોંશથી તો કાંઈ ખાતોજ નથી, લગભગ જાણે આહાર નજ કરતો હોઉં તેમ રહું છું, વિગય વગરનો આહાર કરૂં છું, બહુ અલ્પ આહાર કરૂં છું. એના સંબંધમાં જે લાભ થાય છે તે પણ તમને બતાવું છું; જે પ્રાણી થોડો આહાર કરે છે, થોડું બોલે છે, થોડું ઉધે છે અને થોડી ઉપધિ રાખે છે તેને દેવો પણ નમસ્કાર કરે છે. સિદ્ધ (મુક્તો ) અને કેવળી અથવા ચૌદપૂર્વી જેઓ મહા વૈદ્ય છે તેમને નમસ્કાર કરીને સર્વ વિષનું નિવારણ કરનારી વિદ્યા હું કહું છું. એ વિદ્યાનો પાઠ આ પ્રમાણે છેઃ
सव्वं पाणाइवायं पञ्चवक्खाईमि अलियवयणं च, सव्वमदत्तादाणं अब्बंभ परिग्गहं स्वाहा |
હું સર્વ જીવવધને ત્યાગ કરૂં છું, અસત્ય વચનનો ત્યાગ કરૂં છું, પારકી વસ્તુ લેવાનો ત્યાગ કરૂં છું, કોઇ પણ સ્ત્રી અથવા તો સર્વ અબ્રહ્મનો ત્યાગ કરૂં છું, સર્વ પરિગ્રહનો ત્યાગ કરૂં છું.
૧ ધી તેલ ગાળ દૂધ વિગેરેને ‘વિગય' કહેવામાં આવે છે.
૨૨૬
[ પ્રસ્તાવ ૧
દેવિમત્રે સૌંને જમીન પર ઢળી