Page Text
________________
કારણ એ છે કે સુખ ક્યાં છે તે માણસને ખબર નથી.
લોકશાહીની રચના બહુમતી અને લઘુમતીને આધારે કરવામાં આવી છે. બહુમતી પર લોકસભા ચાલે છે. આ બહુમતીની દૃષ્ટિએ તો આ દુનિયા દુખથી ભરેલી છે. લઘુમતીમાં ભગવાન મહાવીર, પાર્શ્વનાથ, નેમનાથ, શ્રીરામ જેવી થોડી મહાન વિભૂતિઓ આવે છે. અમૃતનો કુંભ તો, આ અવનિ પર લાંબા સમયે આવતી આવી વિભૂતિઓ દ્વારા જ અનુભવાતો જોવાય છે. બહુમતીને – મોટા ભાગના લોકોને – સુખ વિશે પૂછશો તો તેઓ પોતાના હૈયાની વરાળ કાઢશે. આ વરાળનો પ્રવાહ એવો ઓસરી ગયો છે કે ઘણી વાર તો લોકોને શંકા પણ થાય કે ખરેખર દેખાતા મહાપુરુષો તેઓને પ્રાપ્ત થયેલાં સુખોની વાતમાં સાચા હશે ખરા ?
નિશ્ચયનયે સત્ય વાત તો એ છે કે આ જગત ભલે લોકોથી ભરેલું દેખાય, પણ અંદરથી આનંદથી ભરેલું પૂર્ણ જગત છે. આમ છતાં સંસાર દુઃખથી ઘેરાયેલો જ જોવા મળે છે. એનું કારણ આ વાતમાં ઊંડા ઊતરીશું તો જણાશે કે દુનિયામાં દુઃખ નથી, માનસિક શ્રમ છે, અહંનો બોજો એ જ દુઃખ છે.
એક કપ દૂધની જરૂર હોય તેને ટેબલ પર દૂધથી ભરેલી આખી બાટલી જોવા મળે; બહારગામ જવું હોય તો ટ્રેનને બદલે તેને મોટું પ્લેન મળે; સુંદર વસ્ત્રો, કીમતી આભૂષણો, રહેવા માટે આલીશાન બ્લૉક કે બંગલો, ખાવા માટે ભાતભાતનાં સ્વાદિષ્ટ અને પૌષ્ટિક પદાર્થો મળે – આ બધું જોઈ તમે એમને પૂછો કે ભાઈ ! તમે તો બધી વાતે સુખી જણાઓ છો, અને જો એને લાગશે કે આને કહેવામાં વાંધો નથી તો તે તરત જવાબ આપશે : “મારાં દુઃખોની વાત કરવામાં મજા નથી; એ વાત જ જવા દો !” આમ જેની પાસે સુખનાં સાધનોનો સંપૂર્ણ સભાવ હોય અને દુઃખનાં સાધનોનો સદંતર અભાવ હોય ત્યાં પણ માણસ સુખી નથી, તેનું કારણ શું ?
માણસ શરીરે તંદુરસ્ત હોય, આજ્ઞાંકિત પત્ની હોય, સારા પુત્રો હોય, ભલા અને સારા મિત્રો હોય, દુનિયાના દુઃખનું કોઈ કારણ પણ ન હોવા છતાં એ ગમગીન લાગે છે. એને પૂછીએ કે આ બધું હોવા છતાં પ્રફુલ્લતા ને પ્રસન્નતા કેમ નથી ? તો એ જવાબ આપશે કે હું Moodમાં નથી, હું સ્વસ્થ નથી. સુખનાં સાધનોનો અભાવ નથી, દુઃખ ક્યાંય દેખાતું નથી; તેમ છતાં આવી પરિસ્થિતિ પ્રવર્તે છે, કારણ કે એના કહેવા પ્રમાણે એ “સ્વસ્થ' નથી. દુઃખનું કારણ પદાર્થોનો અભાવ નથી. દુઃખ વસ્તુના અભાવથી નહિ પણ અહંને કારણે થાય છે. અહિં વ્યક્તિને પોતાના કેન્દ્રમાંથી – સ્વમાંથી ખસેડી દે છે.
૮૮ * જીવન-માંગલ્ય
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 002142 |
| Book Title | Jivan Mangalya |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Chitrabhanu |
| Publisher | Navbharat Sahitya Mandir Ahmedabad |
| Publication Year | 2008 |
| Total Pages | 314 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari & History |
| File Size | 11 MB |