________________
કારણ કે એ ઢંકાયેલ છે. એનું દર્શન કરવું હોય તો સિક્કાનું વિસર્જન કરો.”
ભગવાનને દબાવનાર કોણ ? ભગવાન દબાયો સિક્કા નીચે - સોના નીચે. દબાયેલ પ્રભુતા પ્રાર્થના કરે છે, પણ પ્રયત્ન નથી. એકલી પ્રાર્થનાથી શું વળે ? ભગવાનને જોવા હોય, સાંભળવા હોય તો પ્રયત્ન કરી આ ગીનીને ખસેડો, સોનાનું પડ ખસેડો, તો હૃદય ખુલ્લું થાય અને પ્રભુતાનું દર્શન થાય.”
દાન શું છે ? હૃદય સોનાના ભારથી દબાઈ ગયું છે તેને ખુલ્લું કરવું તે દાન છે. પ્રભુતાને પામવાનો એક સુંદર ઉપાય છે.
તમને લાગવું જોઈએ કે આ બોજ ક્યારે ઉતારું ! હું જોઉં છું કે અહીં ઘણા બોજવાળા માણસો છે. શુભેચ્છા એવી છે કે સૌ હળવા થાય. પણ કેટલાક તો કહે છે, “અમે ભાર તો નહિ જ છોડીએ.” ભારને વળગી રહેવું અને ભગવાનને કહેવું કે તું મને ઉઠાવી લે. તો ભગવાન કહે છે કે તું એટલો વજનદાર છે કે મારાથી તું ઊપડે એમ નથી; તને ઉઠાવું તો કદાચ હું તારા નીચે દબાઈ જાઉં. અને આ ડૂબતો માણસ તારનારને પણ પકડી લે.
ભગવાનને જો જોવા હોય તો આપણા ઉપર જે ભાર છે તે ભારને આપણે ઓછો કરવો પડશે તો હું તમને એટલું જ કહું છું કે આખરે તો માનવજીવનની યાત્રા કોઈક પરમ તત્ત્વને પામવા માટે જ છે આપણે અહીંયાં મળ્યાં છીએ તે કેટલો આનંદ છે ! પણ જો પ્રભુતાને આપણે મળીએ તો કેવો અપૂર્વ આનંદ પ્રસરી જાય !
સાંભળેલો એક પ્રસંગ યાદ આવે છે. દિલ્હીનું એક કુટુંબ ઘણાં વર્ષોથી મુંબઈમાં રહેતું હતું. મુંબઈમાં હુલ્લડ થતાં આ કુટુંબને પોતાની જન્મભૂમિ સાંભરી આવી. એણે દિલ્હીની ટિકિટ કઢાવી. એ ગાડીમાં બેઠું. સ્ત્રીએ પૂછ્યું,
આટલાં વર્ષે આપણે દિલ્હી જઈએ છીએ. ત્યાં આપણને અગવડ નહિ પડે ?” પુરુષે કહ્યું, “અગવડ શાની પડે ? તું જો તો ખરી, ઊલટી સગવડ થશે. આપણે મુંબઈ આવ્યાં, ધનવાન થયાં, છતાં આપણે આપણા મિત્રોને ભૂલ્યા નથી; અહીં બેઠાં બેઠાં પણ એમનું ધ્યાન રાખ્યું છે. આપણને જેમ મુંબઈમાં હતું તેવું જ ત્યાં પણ છે.”
આ વાત એમની બાજુમાં જરા ઉદાસ બેઠેલો એક પ્રવાસી સાંભળી રહ્યો હતો. પોતાના વિષાદને વાતો દ્વારા હળવો કરવા તેણે કહ્યું, “હું પણ દિલ્હી જ જઈ રહ્યો છું, પણ મારા દિલમાં તમારા જેટલી ખુશી નથી, કારણ કે દિલ્હીથી મુંબઈ આવ્યા પછી મુંબઈના રંગરાગમાં વતનના મિત્રોને સાવ જ વિસરી ગયો. આજ આફત આવતાં દિલ્હી સાંભરી આવ્યું. જાઉં તો હું પણ ક્યાં ઊતરવું અને કોને મળવું એ વિચારનો વિષય થઈ પડ્યો છે. તમારું
૮૪ ક જીવન-માંગલ્ય
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org