Jivan Mangalya

SR No.: 002142
Original Sutra Author: N/A
Author: Chitrabhanu
Publisher: Navbharat Sahitya Mandir Ahmedabad
Publication Year: 2008
Total Pages: 314
Language: Gujarati
Classification: Book_Devnagari & History
File Size: 11 MB

Page 82

ન્યાયાધીશે અતિ નમ્રતાથી રાજાને નમન કર્યું. આથી રાજા ખૂબ પ્રસન્ન થયા, અને પોતે સંતાડી રાખેલ નાની તલવાર બતાવતાં કહ્યું : ‘ન્યાયાલયના આજ્ઞાપત્રને માન આપી હું અદાલતમાં હાજર થયો, પણ મને એમ લાગ્યું હોત કે ધર્મ ને ન્યાયથી તમારી વાણી વેગળી છે, તો અહીં ને અહીં જ આ તલવારથી તમારો શિરચ્છેદ કરી નાખત. પણ ધર્મ ને ન્યાયમય તમારી વાણીથી મને આનંદ થાય છે, ને તમારા જેવા ન્યાયાધીશને લીધે હું ગર્વ લઉં છું કે મારા રાજ્યમાં રાજા કરતાંય ન્યાયને પ્રથમ માન આપનારા ધર્મનિષ્ઠ ન્યાયાધીશ છે !'
તે જ ઘડીએ પોતે ઝભ્ભામાં સંતાડી રાખેલી સોટી બતાવતાં ન્યાયાધીશે કહ્યું : ‘રાજન ! સારું થયું કે તમે અદાલતના આદેશને માન આપ્યું અને મારો ન્યાય માન્ય રાખ્યો, નહિ તો હું સોગન ખાઈને કહું છું કે, તમે જો ન્યાયને ઠોકર મારી હોત તો, હું આ સોટીથી અહીં ને અહીં જ તમારા બરડાની બરાબર ખબર લઈ લેત. સારું થયું કે આપણને બંનેને પ્રભુકૃપાથી સદ્બુદ્ધિ સૂઝી !'
વાહ, આ કેવો ન્યાય ? કેવી ધર્મમય વાણી ? આ પ્રસંગ શું કહે છે ? આપણી વાણીમાં ધર્મ, ન્યાય, સત્ય અને પાવિત્ર્ય જોઈએ. કોઈનેય આપણી વાણીથી અન્યાય ન થઈ જાય એવી કાળજી રાખી વક્તૃત્વ કરનારા કેટલા ? આવા વિચારક વક્તા હોય તો પ્રજામાં કેટલી શાંતિ ને કલ્યાણકામના હોય ? એટલે આ આઠ ગુણોથી યુક્ત વાણી બોલે તે વક્તા, નહિ તો પછી
બક્તા-લબાડ !
માત્ર ભાષણ સારું કરી જાય, વાણી શુદ્ધ બોલી જાય, એટલામાત્રથી જ્ઞાનીઓ એને વક્તા નથી કહેતા.
એમ તો કાશીમાં એવાય કેટલાક વિદ્વાનો હોય છે, જે બોલવામાં વ્યાકરણની એક અશુદ્ધિ આવે તો, જીભ કાપવા હાથમાં ચપ્પુ લઈને બેઠા હોય. પણ એ જ પંડિતો ગંગાના ઘાટ પર જાય ત્યારે ગાયત્રીનો જાપ કરતા જાય ને માછલું દેખાય તો લોટામાં નાંખતા જાય.
એમને પૂછો કે આ લોટામાં શું છે ? તો કહેશે : જળડોડી.
આવા માત્ર વાચાળ પંડિતો પોતાનું કે એના સમાગમમાં આવનારનું શું કલ્યાણ કરે ? એવી જ હાલત છે આજની વિદ્યાપીઠોના સ્નાતકોની ! જ્ઞાનનો આ વાણીવિલાસ જનકલ્યાણ માટે નથી વધ્યો, પણ લોકોને છેતરવા માટે અને અભણોને આંજવા માટે વધ્યો છે. એટલે આજે માણસ વાણીનો ઉપયોગ
જીવન-માંગલ્ય ૭૩