________________
mmmm
समाधिमरण एवं मरण का स्वरूप
११३ प्रकृतिस्थित्यनुभवप्रदेशैर्यथाभूतैः सांप्रतमुपैति मृतिं तथाभूतां यदि सर्वतो देशतो वा
नोपैति तदाद्यंतमरणं ।। भगवती आराधना, पृ० - ५३ ६३. समवायांगसूत्र, पृ०-५३. ६४. __ बालस्य मरणं बालमरणं । भगवती आराधना, पृ०-५३.
समवायांगसूत्र पृ०-५४. व्यवहारपंडितः, सम्यक्तवपंडितः, ज्ञानपंडितश्चारित्रपंडित: इति चत्वारो विकल्पाः।
इह पुनर्ज्ञानदर्शनचारित्रपंडितानां अधिकार: ।- भगवती आराधना, पृ० ५४-५५ ६७. समवायांगसूत्र, पृ०-५४. ६८. निर्वाणमार्गप्रस्थितात्संयतसार्थाद्यो हीन: प्रच्युतः सोऽभिधीयते ओसण्ण इति ।
तस्य मरणं ओसण्णमरणमिति। ओसण्णग्रहणेन पार्श्वस्थाः स्वच्छंदा:, कुशीला: संसक्ताश्च गृह्यन्ते ।। भगवती आराधना, पृ०-५५. सम्यग्दृष्टेः संयतासंयतस्य बालपंडितमरणं यतोसावुभयरूपो बाल: पंडितश्च। स्थूलकृतात्प्राणातिपातादेविरमणलक्षणं चरित्रमस्ति दर्शनं च ततश्चारित्रपंडितो दर्शनपंडितश्चा
कुतश्चित्सूक्ष्मादसंयमादनिवृत्त इति चारित्रबालः। वही, पृ०-५६. ७०. समवायांगसूत्र, पृ०-५४. ७१. पार्श्वस्थादिरूपेण चिरं विहृत्य पश्चादपि आलोचनामंतरणे यो मरणमुपैति
तन्मायाशल्यं मरणं तस्य भवति। एतच्च संयते, संयतासंयते, विरतसम्यग्दृष्टावपि
भवति । भगवती आराधना, पृ०-५७. ७२. समवायांगसूत्र, पृ०-५३.
सम्यक्त्वपंडिते, ज्ञानपंडिते, चरणपंडिते च बलायमरणमपि संभवति। ओसण्णमरणं ससल्लमरणं च यदभिहितं तत्र नियमेन बलायमरणम् । तद्वयतिरिक्तमपि बलायमरणं भवति। निःशल्य: संविग्नो भूत्वा चिरं रत्नत्रयप्रवृत्तस्य संस्तरमुपगतस्य शुभोपयोगात्पलायमानस्य
भावस्य शुभस्यानवस्थानात्। भगवती आराधना - ५७. ७४. समवायांगसूत्र, पृ०-५३.
वसट्टमरणं नाम - आर्ते रौद्रे प्रक्तनानस्य मरणं ।भगवती आराधना पृ०-५७
समवायांगसूत्र, पृ० - ५३. ७७. .........सुलेश्यः प्रणापाननिरोधं करोति यत्तद्विप्पाणसं मरणमुच्यते ।
भगवती आराधना, पृ०-६०. समवायांगसूत्र, पृ०-५४.
शस्त्रग्रहणेन यद्भवति तद्गिद्धपुट्ठमित्युच्यते । भगवती आराधना। पृ०-६०. ८०. समवायांगसूत्र, पृ०-५४. ८१. ववहारे सम्मत्ते णाणे चरणे य पंडिदस्स तदा ।
पंडिदमरणं भणिदं चदुव्विधं तब्भवंति हि । भगवती आराधना, पृ०-६१. To want to live a man must be able to satisfy his wants. If he is not able to do this then life loses its worth for him. He becomes dissatisfied
७५.
७६.
७८.
२
.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org