SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 338
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ ३२९ जिनभद्रकृत विशेषावश्यकभाष्य-स्वोपज्ञवृत्ति तानेव प्रणिपत्यातः परमविशिष्टविवरणं क्रियते । कोटयार्यवादिगणिना मन्दधिया शक्तिमनपेक्ष्य ।। १ ।। संघटनमात्रमेतत् स्थूलकमतिसूक्ष्मविवरणपटस्य । शिवभक्त्युपहृतलुब्धकनेत्रवदिदमननुरूपमपि ॥२। सुमतिस्वमतिस्मरणादर्शपरानुवचनोपयोगवेलायाम् । मद्वदुपयुज्यते चेत् गृह्णन्त्वलसास्ततोऽन्येऽपि ।। ३ ।। भगवान् महावीर के सातवें गणधर की वक्तव्यता के निरूपण का उद्घाटन करते हुए टीकाकार कोट्यार्यवादिगणि कहते हैं . अथ सप्तमस्य भगवतो गणधरस्य वक्तव्यतानिरूपणसम्बन्धनाय गाथाप्रपञ्चः । __ आचार्य कोटयार्यवादिगणि की निरूपणशैली भी आचार्य जिनभद्र की शैली की तरह ही प्रसन्न एवं सुबोध है । विषय-विस्तार कुछ अधिक है पर कहीं-कहीं। कोट्यार्यकृत विवरण के कुछ नमूने नीचे उद्धृत किये जाते है । _ 'ते पव्वइए सोउं...' इत्यादि सप्तम गणधरवादसम्बन्धी गाथाओं का व्याख्यान करते हुए आचार्य लिखते हैं : 'हे मौर्यपुत्र ! आयुष्मन् ! काश्यप ! त्वं मन्यसे नारकाः संक्लिष्टाः... कर्मवशतया परतन्त्रत्वात् स्वयं च दुःखसंतप्तत्वात्, इहागन्तुमशक्ता अस्माकमप्यनेन शरीरेण तत्र गन्तु कर्मवशतयैवाशक्तत्वात् प्रत्यक्षीकरणोपायासम्भवाद् आगमगम्या एव श्रुतिस्मृतिग्रन्थेषु श्रूयमाणा श्रद्धयाः भवन्तु । ये पुनरमी देवास्ते स्वच्छन्दचारिणः कामरूपाः दिव्यप्रभावाश्च किमिति दर्शनविषयं नोपयान्ति किमिह नागच्छन्तीत्यभिप्रायः अवश्यं न सन्ति येनास्मादृशानां प्रत्यक्षा न भवन्ति अतो न सन्ति देवाः;".१२ __ 'तम्हा जं मुत्त सुह' की व्याख्या में आचार्य मोक्ष के स्वरूप पर प्रकाश डालते हुए कहते हैं : 'मुक्तसुखं तत्त्वं परमार्थः, निष्प्रतीकारप्रसूतित्वात्, परित्यक्तसर्व लोकयात्रावृत्तान्तनिःसङ्गयतिसुखवत्, उक्तं च निजितमदमदनानां वाक्कायमनोविकाररहितानाम् । विनिवृत्तपराशानामिहैव मोक्षः सुविहितानाम् ।। अथवान्यथा परमार्थसुखस्वरूपत्वमात्मन आख्यायते।। गुरु को सुखरूप मानते हुए आचार्य 'सुयसंस्सत्थो" का व्याख्यान इस प्रकार करते हैं : १. पृ० ४१३. २. पृ० ४१४. ३. पृ० ४५४. Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org
SR No.002096
Book TitleJain Sahitya Ka Bruhad Itihas Part 3
Original Sutra AuthorN/A
AuthorMohanlal Mehta
PublisherParshwanath Shodhpith Varanasi
Publication Year1989
Total Pages520
LanguageHindi
ClassificationBook_Devnagari, History, Canon, & Agam
File Size19 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy