Page Text
________________
१२
तेण समं जं तं णामसमं । अधवा गुरूवदिट्टं जं सिक्खितं तं णामसमं स्वनामवत् । उदत्तादिया घोसा, ते जधा गुरूहिं उच्चरिता तथा गहितं ति घोससमं । [ अहीणक्खरं ति ] एगदुगादिअक्खरहीणं ण भवति । अणच्चक्खरं ति अधियक्खरं ण भवति । अव्वाइद्धं अविवरीतक्खरं पद - पाद - सिलोगादीहि य । उवलबहुलभूमीए जधा हलं खलते तधा जं परावत्तयतो खलते तं खलितं, ण खलितं अक्खलितं । अण्णोन्नसत्थमिस्सं तं मिलितं, दिट्टंतो असमाणधण्णमेलोव्व, एवं जं ण मिलितं तं अमिलितं । उच्चरतो वा पद-पाद- सिलोगादीहिं वा अमिलितं, विच्छिण्णयतीत्यर्थः । गातो च्चेव सत्थातो जे जे एकाधिकारिसुत्ता ते सव्वे वीणीउं एगतो करेति एवं विच्चामेलितं, अहवा समतिविकप्पिते तस्समाणे सुत्ते कातुं छुभतो विच्चामेलितं दितो कोलियकतपायसोव्व अहवाभेरीकंथव्व, एवं ण विच्चामेलितं अविच्चामेलितं, जधा गणधरदृब्धस्वभावस्थितमेवेत्यर्थः । बिंदुमत्तादिएहिं जं अणूणातिरित्तं तं पडिपुन्नं भण्णति । जातिबद्धं वा छंदेण लहुगुरुअंसेहिं पडिपुण्णं । अत्थेण वा पडिपुण्णं । उदत्तादिएहिं वा घोसेहिं उच्चरतो पडिपुन ( त्रघोसं ? ), गुरुणा अव्वत्तं ण भासितं बालमूकभणितं व । कहं वा भासतो गहितं ? उच्यते, कंठे वट्टितेण परिफुडओट्ठविप्पमुक्केण सरेण भासतो गहितं । एवं गुरुसमीवातो वायणागतं, ण कण्णाहाडितं पोत्थयातो वा अधीतं । तमेवं आवस्सए त्ति सुतपदं अधिज्जित्ता से णं 'सः' अधीतश्रुतः तत्थेति आवस्सतसुते अणुवयोगतो वा वायणादी करेज्ज | णो अणुप्पेहाए त्ति दव्वावस्सयं ण लब्भति, जतो नियमा अणुप्पेहा उवयोगपुव्विया भवति । पर आह- सेसेसु कम्हा दव्वावस्सयं? उच्यते-अणुवयोगो दव्वमिति कट्टु, जम्हा वायणादिसु उवयोगाऽनुपयोगसंभव इत्यर्थः ।
[ हा० १४] से किं तमित्यादि, आगमतो द्रव्यावश्यकं जस्स णमित्यादि, यस्य कस्यचिद् णमिति वाक्यालङ्कारे, आवश्यकमित्येतत् पदम् इह चाधिकृतपक्षालम्बनं शास्त्रमभिगृह्यते, शिक्षितं भवति, स तत्र वाचनादिभिर्वर्त्तमानोऽपि द्रव्यावश्यकमिति क्रिया । अत्र च सुपां सुलुग् [पा० ७ / १ / ३९ ] इत्यादिना च्छन्दसि एन (इते ?) शिक्षितमित्यपि भवति । तत्र शिक्षितमिति अन्तं नीतम्, अधीतमित्यर्थः । स्थितमिति चेतसि स्थितम्, न प्रच्युतमिति यावत् । जितमिति परिपार्टि कुर्वतो द्रुतमागच्छतीत्यर्थः । मितमिति वर्णादिभिः परिसंख्यातमिति हृदयम् । परिजितमिति सर्वतो जितं परिजितम्, परावर्तनां कुर्वतो यदुत्क्रमेणाप्यागच्छतीत्यभिप्रायः । नाम्ना समं नामसमम्, नाम अभिधानम् एतदुक्तं भवति-स्वनामवत् शिक्षितादिगुणोपेतमिति । घोषाः उदात्तादयः, वाचनाचार्याभिहितघोषैः समं घोषसमम् । अक्षरन्यूनं हीनाक्षरम्,
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 002069 |
| Book Title | Gyansara Gyanmanjarivrutti |
| Original Sutra Author | Yashovijay Upadhyay, Devvachak |
| Author | |
| Publisher | Vijaybhadra Charitable Trust Bhiladi |
| Publication Year | 2008 |
| Total Pages | 506 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Literature, & Knowledge |
| File Size | 22 MB |