________________
६८
श्रीज्ञानमञ्जरी पुनः तद्भावप्रवृद्धिः-सम्यग्ज्ञानादिगुणभावप्रवृद्धिः जायते । उक्तं च[34] खओवसमिगभावे, दढजत्तकयं सुहं अणुट्ठाणं । परिवडियं पि हु जायइ, पुणोवि तब्भावबुड्किरं ॥१॥
[पञ्चा०प्र० पञ्चा०३, गा० ३४] औदयिकभावेऽपि क्रिया भवति, सा न तादृग्गुणवृद्धिकरी । औदयिकीक्रिया च [35] उच्चैर्गोत्रसुभगादेययश:नामकर्मोदयेन अन्तरायोदयेन उच्चैर्गोत्रोदयेन च तपःश्रुतादिलाभः प्रज्ञापनासूत्रतः [प्रज्ञा०सू० प०२३, सू०२९२] ज्ञेय इति । ज्ञानावरण-दर्शनावरण-दर्शनमोहचारित्रमोहान्तरायक्षयोपशमतः शुद्धधर्मप्राग्भावार्थं या क्रिया क्रियते सा आत्मगुणप्रकाशकरी भवति ॥६॥ पुनस्तदेव दर्शयति
गुणवृद्धयै ततः कुर्यात्, क्रियामस्खलनाय वा । एकं तु संयमस्थानम्, जिनानामवतिष्ठते ॥७॥
गुणवृद्ध्यै इति-ततः स्वधर्मप्राग्भावहेतुत्वात् क्रियां-सत्प्रवृत्ति कुर्यात् । किमर्थम् ? गुणवृद्ध्यै । गुणाः-ज्ञानादयः तेषां वृद्धिः तस्यै, गुणप्रोल्लासार्थमिति । न ह्याहारादिपञ्चदशसंज्ञानिमित्तम् । पुनः अस्खलनाय-अप्रतिपाताय क्रियारहितः साधकत्वे अवस्थातुमशक्तः, यतो वीर्यस्य चापल्यं तच्च क्रियावतः सत्क्रियानियुक्तं प्रतिपाताय न भवति । अन्यथा चानादिप्रवृत्तिप्रवृत्तः स्खलनाय भवति । क्रिययोत्तरोत्तरस्थानारोहणं च श्रूयते आगमे । तथा च एकमप्रतिपातिसंयमस्थानं जिनानां क्षायिकज्ञानचारित्रवतामेकं पूर्णस्वरूपैकत्वरूपं स्थानमवतिष्ठते नान्यस्य । अतः साधकेनाभिनवगुणवृद्ध्यर्थं क्रिया करणीया । अत एव वनं निवसन्ति निर्ग्रन्थाः । चैत्ययात्राद्यर्थं गच्छन्ति नन्दीश्वरादिषु । कायोत्सर्गयन्ति शरीरम्, आकुञ्चन्ति विग्रहं वीरासनेन । संलेखयन्त्यनशनोत्सुकाः, गृह्णन्ति परिहारविशुद्धि-जिनकल्पाद्यभिग्रहव्यूहम् ॥७॥
१. त्वा L.D.1.2.3 । २. स्थैर्या० V.2., धीरा० B.1.2. ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
