________________
૪૬
પાસપૉર્ટની પાંખે - ઉત્તરાલેખન યુવતી પણ પોતાની બેઠક પરથી ઊઠી. પહેલી સીટમાં બેઠેલો હું તેની સામે જોઈને હસ્યો, કારણ કે મને થયું કે તે પણ હવે સૂઈ જશે. મારું અનુમાન સાચું પડ્યું. તેણે કહ્યું, ‘હું સવારે બહુ વહેલી ઊઠી છું. છેલ્લી સીટ ખાલી છે. ત્યાં થોડી વાર આરામ કરી લઉ.’
બધા પ્રવાસીઓ ઊંઘી ગયા. વર્ષોથી મોટરકાર ચલાવવાને કારણે મને પડેલી કુદરતી ટેવને લીધે મારી નજર સતત રસ્તા પર હતી. ડ્રાઇવરે શા માટે ખાધું નહિ તે હવે સમજાયું. ખાધા પછી બપોરના વખતે, ટ્રાફિક વગરના સળંગ સીધા રસ્તે, કોઈની સાથે વાત કર્યા વગર, મોટર કે બસ ચલાવવામાં થાકેલું ચિત્ત ક્યારે ઝોલે ચડી જાય તે કહેવાય નહિ. ડ્રાઇવરે અરીસામાંથી જોયું કે ગાઇડ સહિત બધાં જ ઊંઘી ગયા છે. હું ડ્રાઇવર સાથે ઇશારાથી મારા હાવભાવ વ્યક્ત કરીને થાય તેવી વાત કરતો, પરંતુ અમારી વચ્ચે વધુ વાતચીત થઈ શકતી નહોતી કારણ કે બંનેને એકબીજાની ભાષા આવડતી નહોતી.
કલાક જેટલો સમય પસાર થઈ ગયો. હવે દૂર દૂર ક્ષિતિજ ઉપર શહેરનાં મકાનો દેખાવાં લાગ્યાં. ડ્રાઇવરે અચાનક જોરથી હૉર્ન વગાડ્યું. રસ્તામાં વચ્ચે કળે આવતું નહોતું તો પછી હૉર્ન વગાડવાની જરૂર શી ? પછી સમજાયું કે એણે ૉર્ન ગાદન ઉઠાડવા વગાડ્યું હતું. ગાઇડ ઊઠી ગઈ. ડ્રાઇવર પાસેની પોતાની સીટમાં આવીને તે બેસી ગઈ. હાથમાં માઇક લઈ તેણે બધાંને જાગૃત થવા વિનંતી કરી.
ગાઈડે આવી રહેલા એલેકઝાન્ડ્રિયા શહેરનો ઇતિહાસ કહ્યો. સમ્રાટ એલેકઝાન્ડરે ઈ.સ. પૂર્વે ૩૩૨માં આ શહેર વસાવ્યું હતું.
અમે એલેકઝાન્ડ્રિયા પહોંચ્યા. ઘેરા વાદળી રંગના પાણીવાળા ભૂમધ્ય સમુદ્રના કિનારે આવેલું એ રમણીય બંદર છે. ભૂમધ્યના સામે કિનારે યુરોપમાંથી ગ્રીક, રોમન અને તુર્ક લોકોએ આક્રમણો કર્યાં હતાં. એલેકઝાન્ડ્રિયાએ ઘણી ચડતી-પડતી જોઈ છે. અમે અહીં એમ્ફિ થિયટર, કેટાકોમ્બ, પોમ્પેઈનો સ્તંભ, દીવાદાંડી, રાજમહેલ વગેરે જોયાં.
સાંજ પડવા આવી એટલે અમે કેરો પાછા ફરવા નીકળ્યા. દરિયાકિનારે ક્ષિતિજ ઉપર સૂર્યાસ્ત જોવાની જેમ એક મજા છે, તેમ દૂર દૂર સુધી વિસ્તરેલી રેતીના રણમાં ક્ષિતિજ ઉપર સૂર્યાસ્ત જોવાની પણ એક મજા છે. અડધે રસ્તે અમે આવ્યા ત્યાં તો સૂર્યાસ્ત થઈ ગયો. વચ્ચે વિરામસ્થાનમાં ચા-કૉફી પીને અમે આગળ ચાલ્યા. કેરોની સરહદ દેખાવા લાગી એટલે ડ્રાઇવરે ગાડી ચલાવતાં ચલાવતાં નાસ્તો ખાવાનું શરૂ કર્યું. હવે ઝોકાં આવે એવું જોખમ રહ્યું નહોતું.
એલેકઝાન્ડ્રિયા અને સહરાના રણનો પ્રવાસ પૂરો કરી અમે કેરો પાછા આવી પહોંચ્યા. દુનિયામાં માનવવસ્તીનું પ્રમાણ છેલ્લા ત્રણ-ચાર દાયકામાં ઘણું જ વધી ગયું છે. એમ કહેવાય છે કે આ રીતે જો વસ્તી વધતી જશે તો એકવીસમી સદીના અંત પહેલાં દસ-બાર અબજથી પણ વધુ વસ્તી થઈ જશે. વર્તમાન સમયમાં એશિયાના ઘણા દેશો અતિશય ગીચ વસ્તીવાળા છે. આંકડાશાસ્ત્રીઓ કહે છે કે દુનિયાની વસ્તી
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org