________________
પાસપોર્ટની પાંખે
ઉત્તરાલેખન
વિદ્યાર્થીઓનું અવલોકન કરવામાં અમારો સમય ક્યાં પસાર થઈ ગયો તેની ખબર પડી નહિ. ભાષા આવડે નહિ એટલે વાતચીતની શક્યતા નહોતી. કોઈ કોઈ સાથે માત્ર સ્મિત જેટલો સંવાદ થતો.
૧૮
વિદ્યાર્થીઓની વસ્તી અદશ્ય થતાં સ્ટેશન પાછું ખાલીખમ લાગવા માંડ્યું. ઘડિયાળમાં જોયું તો મિત્રને આવવાના સમય ઉપર એક કલાક વધુ થઈ ગયો હતો. થોડી વાર બહાર દરવાજા પાસે અને થોડી વાર બાંકડા ઉપર એમ રાહ જોતાં અમે ફરતાં રહ્યાં અને બીજો એક કલાક થઈ ગયો. કોઈકની રાહ જોવાની પણ એક મર્યાદા હોય છે. અમુક સમય સુધી સ્વસ્થતા રહે. પછી અધીરાઈ આવે અને પછી ચિંતા થાય. અમે અધીરાઇના તબક્કામાંથી હવે ચિંતાના તબક્કામાં પ્રવેશી ચૂકયાં હતાં. દોઢ કલાકનું કહીને ગયેલા મિત્ર ચાર કલાક સુધી આવ્યા નહિ એટલે અમારી ચિંતા વધી ગઈ. અજાણ્યો દેશ, અપરિચિત સ્થળ, ભાષાથી અજાણ. મિત્રનો સંપર્ક કરવો હોય તો કયાં કરવો ? કયા પેટ્રોલપંપ પર ગયા હશે ? કેટલે દૂર એ હશે ? કોઈ સમસ્યા ઊભી થઈ હશે ?
‘આજનો દિવસ જ આવો ઊગ્યો છે. કંઈ મઝા આવતી નથી.' મારાં પત્નીએ કહ્યું.
‘આવું તો કોઈ વાર થાય પણ ખરું.' આશ્વાસન આપતાં મેં કહ્યું, ‘સારું છે કે સ્થળની બાબતમાં કંઈ ગેરસમજ નથી થઈ. નાનું સ્ટેશન છે. એક જ દરવાજો છે. મોટાં સ્ટેશનોમાં ત્રણચાર દરવાજા હોય અને ઘડિયાળ નીચે આપણે મળીશું એમ નક્કી કર્યું હોય તો પાંચ ઠેકાણે એકસરખાં ઘડિયાળ હોય....' એટલે ગમે તેટલું મોડું થાય પણ આપણે સ્ટેશન છોડવું નથી. છોડીને જઈએ પણ કયાં ?'
સાંજ પડવા આવી હતી. ઉનાળાના દિવસો હતા એટલે અંધારું થયું નહોતું. દરવાજા પાસે ઊભા રહી પસાર થતી ગાડીઓ પર અમે નજર નાખતાં હતાં. ઘેરા ચૉકલેટી રંગની અમારી ગાડી દૂરથી પણ ઓળખી શકાય એવી હતી. અમારી ધીરજ ખૂટતી હતી, પણ ગાડી દેખાતી નહોતી.
એવામાં પાછળથી મારા ખભા પર કોઈએ ટપલી મારી. મિત્ર જ હતા. બોલ્યા, ‘ખરાં છો તમે ! કેમ આ બાજુ ઊભાં છો ?'
‘આ બાજુ એટલે ?'
‘પુલ ઓળંગી આ બાજુ કંઈ જોવા આવ્યાં છો ?'
‘કયો ? રેલવેનો પુલ ? પુલ ક્યાં છે એ જ અમને ખબર નથી. અમે તો કયારનાં અહીં જ છીએ.’
‘તમે ખરેખર પુલ પરથી આ બાજુ નથી આવ્યાં ? હું તો કયારનો પેલી બાજુ દરવાજા પાસે તમારી રાહ જોયા કરું છું. આપણે ત્યાં જ મળવાનું નક્કી કર્યું હતું ને ?' ‘કંઈક ગરસમજ થઈ લાગે છે. તમે અમને જ્યાં ઉતાર્યા હતાં ત્યાંથી ચાલતાં
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org