________________
૩૮
પાસપૉર્ટની પાંખે
કાતર લાગી ન જાય એની બહુ સંભાળ રાખવી પડતી. એટલા માટે એના શરીર પર વાળ રહેવા દેવા પડતા. કાતર વડે કેશલોચ ક૨વાને લીધે લાંબા વાળ ઓછા ઊતરતા અને કેટલીક વાર તેના ટુકડા થઈ જતા. ઇલેક્ટ્રિક અસ્ત્રા નીકળ્યા પછી અસ્ત્રો ઘેટાની ચામડીને અડોઅડ ફેરવી શકાય છે. એટલે લાંબા વાળ સારા પ્રમાણમાં ઊતરે છે અને ઘેટાને બોડવાનું કામ પાંચસાત મિનિટમાં પતી જાય છે. પહેલાં એક દિવસમાં કાતર વડે એક માણસ પચ્ચીસથી ત્રીસ ઘેટાં બોડી શકતો. હવે અસ્ત્રા વડે દોઢસો જેટલાં ઘેટાં બોડી શકાય છે. ઇલેક્ટ્રિક અસ્ત્રા નીકળ્યા પછી ઊનનો વેપાર ઘણો વધી ગયો છે. કોઈ કોઈ મોટા કારખાનામાં એકસાથે પંદર વાળંદો મુંડનનું કાર્ય કરતા હોય છે. એટલા જ બીજા માણસો ઘેટાંઓને હારબંધ ગોઠવવામાં, ઊન એકઠું કરવામાં અને કારખાનું સ્વચ્છ રાખવામાં રોકાય છે.
ફાર્મના માલિક પાસે લગભગ પંદર હજાર ઘેટાં છે. શિયાળા દરમિયાન ઘેટાંનાં શરીરે સારું ઊન ઊગી ગયું હોય છે. એટલે શિયાળા પછી ઘેટાંમુંડનનું કાર્ય લગભગ રોજ ચાલતું હોય છે. કેટલોક સમય તો તે માટે બીજા માણસો પણ રાખવા પડે છે. જેમ જેમ કોથળાઓમાં ઊન ભરાતું જાય તેમ તેમ ઊનના કારખાનાના માણસો રોજેરોજ આવીને ઊન લઈ જતા હોય છે. આ મેલું, ગંધાતું, જીવાતવાળું ઊન કારખાનામાં રસાયણો દ્વારા સાફ થાય છે. તેની જાત પ્રમાણે તેનું વર્ગીકરણ થાય છે અને પછી તે વણાટમાં ચાલ્યું જાય છે. દુનિયામાં ઉત્તમ પ્રકારનું ઊન ઑસ્ટ્રેલિયા અને ન્યૂઝીલૅન્ડના ‘મેરિનો' જાતનાં ઘેટાંમાંથી મળે છે. કોઈ કોઈ ઘેટાં પંદરથી વીસ કિલો જેટલું ઊન આપે છે. મેરિનો ઉપરાંત રોમને, પિરેન્દલ વગેરે ઓગણીસ બીજી જાત ઘેટાંઓની ન્યૂઝીલૅન્ડમાં છે જેનું ઊન સારું ગણાય છે. ડ્રિસ્ડલ નામનાં ઘેટાં વરસમાં બે વાર ઊન આપે છે. ભન માટેનાં ઘેટાં(Woll-Sheep)ની અને માંસ માટેનાં ઘેટાં(Meet-Sheep)ની જાતમાં અને એના ઉછેરમાં ઘણો ફરક હોય છે. અલબત્ત છેવટે તો બધાંની કતલ જ થાય છે. આયુષ્ય પૂરું ભોગવીને કુદરતી મોતથી મરવાવાળાં ઘેટાં તો કોઈક જ. વરસાદને કારણે ખીણમાં લપસી પડીને મૃત્યુ પામતાં ઘેટાંની સંખ્યા ન્યૂઝીલૅન્ડમાં વરસે દોઢ લાખથી વધુ હોય છે.
ન્યૂઝીલૅન્ડના અર્થતંત્રમાં ઘેટું અગત્યનું પ્રાણી છે. ત્રીસ લાખની વસતિવાળા આ નાનકડા દેશમાં ઘેટાંની વસતિ આઠ કરોડથી વધુ છે. કેટલાક ફાર્મ-માલિકો પાસે બે-ત્રણ લાખથી વધુ ઘેટાં હોય છે અને તેઓ ઊનના બજારના રાજા કહેવાય છે. આવા એક માલિકે થોડા વખત પહેલાં લંડનની ઊનબજારના ભાવ ગગડાવ્યા હતા.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org