________________
૨૩૨
પાસપોર્ટની પાંખે જતો અને તેમાં પાસપોર્ટ નંબર લખવા તથા સહી કરવા જણાવતો. ફૉર્મ લઈ તે પાસપૉર્ટમાં સિક્કો મારી આપતો અને આગળ જવા દેતો. ઘણા દેશોમાં બહારથી આવતા કે પાછા જતા વિદેશી પ્રવાસીઓ પાસે ઇમિગ્રેશનની નોંધ બરાબર રહે તે માટે આવાં ફોર્મ ભરાવવામાં આવતાં હોય છે.
મારો વારો આવ્યો. સ્પેનિશ ભાષામાં છાપેલું એક ફૉર્મ મને આપી મારે ક્યાં પાસપોર્ટનો નંબર લખવો અને ક્યાં સહી કરવી તે નિશાની કરીને ઑફિસરે મને બતાવ્યું. મેં તે પ્રમાણે કર્યું. પાસપોર્ટ ઉપર સિક્કો પડ્યો અને હું આગળ ચાલ્યો. મારી પાછળ મારાં પત્ની આવતાં હતાં. ઑફિસરે એની પાસે ફૉર્મ ભરાવ્યા વિના પાસપોર્ટમાં સિક્કો મારી આપ્યો. મેં ઑફિસરને ફૉર્મ ભરવા અંગે ઈંગ્લિશમાં પૂછ્યું, તો તેણે કહ્યું કે તેની જરૂર નથી.
કોઈ કોઈ દેશમાં કસ્ટમ્સની કેટલીક વિધિ માટે પતિ-પત્ની અને નાનાં સંતાનો વચ્ચે એક જ ફૉર્મ ભરાતું હોય છે. અહીં પણ એવું હશે એમ મેં
માન્યું.
કસ્ટમ્સનાં એક પછી એક નાકાં વટાવતાં અમે આગળ ચાલ્યાં. મુસાફરી કરતાં ચારે બાજુ કસ્ટમ્સના લશ્કરી અમલદારોની સંખ્યા વધારે હતી. રાતનો વખત હતો. વાતાવરણ જેટલું કડક અને ગંભીર હતું તેટલું જ ગમગીન લાગતું હતું. કોઈના ચહેરા ઉપર ક્યાંય સ્મિત દેખાતું નહોતું.
કસ્ટમ્સમાં અમે આગળ ચાલ્યાં, ત્યાં એક કાઉન્ટર પાસે ઓફિસરે મારો પાસપૉર્ટ જોઈ મને કહ્યું, “બાવન ડૉલર આપો.”
ક્ષમા કરજો; શાને માટે તમે આ ડૉલર માગો છો ?” મેં પૂછ્યું.
ઑફિસરે મોટા અને કડક અવાજે કહ્યું, “કેમ, ખબર નથી ? તમે ડ્યૂટી-ફ્રી દારૂ માટે અરજી કરી છે તેના !”
“મેં એવી કોઈ અરજી કરી નથી, હું દારૂ પીતો નથી.” મેં કહ્યું.
ખોટું ન બોલો. આ રહી તમારી અરજી.”.
મારી સહીવાળું ફૉર્મ ઓફિસરે મને બતાવ્યું. મારો પાસપોર્ટ નંબર બરાબર છે તે તપાસી તેમાં સહી કરી.
હું મૂંઝાયો. જે ફૉર્મ ઉપર અગાઉ મારી સહી લેવામાં આવી હતી તે ઇમિગ્રેશનનું ફૉર્મ ન હતું, ડ્યૂટી-ફી દારૂ માટેની સ્પેનિશ ભાષામાં તે અરજી હતી. વગર વાંચ્યું કે સમયે મેં તેમાં ઑફિસરની સૂચનાથી સહી કરી દીધી હતી. મેં કહ્યું, “માફ કરજો, આ ડ્યૂટી-ફ્રી દારૂ માટેની અરજી હશે એવી મને ખબર નહિ.”
Jain Education International
For Private & Personal use only
www.jainelibrary.org