________________
આવડું મોટું એરપોર્ટ બાંધવામાં આવ્યું છે, પરંતુ એરપોર્ટના પ્રમાણમાં પ્રવાસીઓની અવરજવર હજુ ત્યાં વધી નહોતી.
કસ્ટમ્સ માટે ભરવાનાં ફોર્મ અમને આપવામાં આવ્યાં. ઘણા દેશોમાં હોય છે એવો એક પ્રશ્ન એમાં પણ હતો : “તમારી પાસે તાજાં ફળ છે ?'
અમારી પાસે કુરાસાઓથી લીધેલાં કેળાં, પેરુ અને સંતરાં હતાં. મેં મારાં પત્નીને કહ્યું, “દુનિયાના કેટલાક દેશોમાં કસ્ટમ્સવાળા તાજાં ફળની બાબતમાં બહુ ચીકણા હોય છે. બીજા દેશોનાં ફળ દ્વારા પોતાના દેશના લોકોને રોગચાળો થઈ જશે અથવા પોતાની વનસ્પતિને અચાનક નુકસાન પહોંચશે, એવી ભીતિ તેઓ સેવતા હોય છે, એટલે ફળફૂલ કે છોડ-રોપા માટે તેઓ બહુ કડક કાયદો રાખે છે. પોતાની પ્રજાને ઝાડા થઈ જશે એ બીકે અમેરિકા ભારતની કેરીને પોતાના દેશમાં દાખલ થવા દેતું નથી. જાપાન, ઑસ્ટ્રેલિયા વગેરે પણ ફળ માટે સખત કાળજી રાખે છે.”
પણ ધારો કે કોઈની પાસે ફળફળાદિ નીકળે તો કસ્ટમ્સવાળા શું કરે ?” મારાં પત્નીએ સહજ પૂછ્યું.
“તે લઈને તરત તેનો નાશ કરાવે. આ કોઈ એવો ગંભીર ગુનો નથી કે તેથી જેલમાં બેસાડે અથવા તેની બીજી કોઈ સખત સજા હોય. કેટલીક વાર કોઈક સંતાડીને પણ લઈ જાય છે. એથી તે તે દેશની પ્રજાઓને રોગચાળો લાગુ પડ્યો હોય એવું ક્યારેય જાણ્યું નથી. પરંતુ કસ્ટમ્સમાં આપણને જો પૂછે તો આપણે તેનો સાચો જવાબ તો આપવો જ જોઈએ ને ? અને સાચો જવાબ આપીએ તો આપણી પાસેથી એ ફળફળાદિ લઈને તેઓ ફેંકી દે એમાં પણ સંશય નહિ.”
પરંતુ ફળ માટે ચિંતા કસ્ટમના સામાન તપાસનાર ઇસ્પેક્ટર પાસે પહોંચીએ ત્યારે કરવાની રહે, તે પહેલાં નહિ. વિમાનની અંદર કે વિમાનમાંથી ઊતર્યા પછી એરપોર્ટના મકાન સુધી પહોંચીએ ત્યાં સુધી આ ચિંતા સામાન્ય રીતે હોતી નથી. મેં મારાં પત્નીને કહ્યું, “આપણી પાસે જે ફળ છે તે કસ્ટમ્સવાળા નંખાવી દે તેના કરતાં આપણે તે ખાઈ લઈએ તો વધારે સારું થશે. આમ પણ આપણને ભૂખ તો લાગી છે. પછી બહાર જઈ નવાં ફળ ખરીદીને ખાવાં તેના કરતાં અત્યારે આપણે આ ફળને જ ન્યાય કેમ ન આપીએ ?'
કસ્ટમ્સના ઑફિસરોનાં ટેબલ શરૂ થાય તેની પહેલાં થોડેક દૂર એક સોફામાં બેસીને અમે, વિમાનમાંથી અમારો સામાન આવે ત્યાં સુધીમાં કેળાં, સંતરાં, પૅરુ વગેરે બધાં ફળ વાપરી લીધાં. ફળાહાર કર્યા પછી અમે કસ્ટમ્સનું ફોર્મ ભર્યું. “તમારી પાસે કોઈ તાજાં ફળ છે ?' એ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં અમે હવે
પનામા - (દ. અમેરિકા) - ૨૭૩
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org