________________
સિદ્ધિ નહોતી.
લિંકન ઘણો જ મહત્ત્વાકાંક્ષી હતો. એની મહત્ત્વાકાંક્ષા અને નિષ્ફળતા સામે ઝઝૂમવાનું ઝાઝું બળ દેતી હતી. લિંકન જેવા સફળ પુરુષો ગતમાં બહુ ઓછા જોવા મળશે અને જે જોવા મળશે તેમના જીવનમાં પણ લિંકનના જેટલી નિષ્ફળતાઓ તો ભાગ્યે જ જોવા મળે. લિંકનનું જીવન સફળતા અને નિષ્ફળતાની, આશા અને નિરાશાની ગૂંથણી જેવું હતું.
એક અભણ અને ગરીબ છોકરો આપબળે આગળ વધીને પોસ્ટ માસ્તર થયો, જમીનની આંકણી કરનાર થયો, નાની ઉંમરે રાજ્યની ધારાસભામાં ચૂંટાયો, પ્રતિષ્ઠિત વકીલ બન્યો, અમેરિકાની કોંગ્રેસમાં ચૂંટાઈ આવ્યો, અમેરિકાનો પ્રમુખ બન્યો, ફરીથી પ્રમુખ તરીકે ચૂંટાઈ આવ્યો. જંગલમાં ઝૂંપડીમાં રહેનાર એક ગરીબ છોકરા માટે આ સિદ્ધિ શું ઓછી હતી ?
અને છતાં દરેક પ્રસંગે એને કેવા કેવા અનુભવો થયા? હજુ એ પૂરો ઊછરીને મોટો પણ નહોતો થયો ત્યાં એની વહાલી માતાનું અવસાન થયું. ભણવાની એને ઇચ્છા હતી ત્યારે એને એવી કોઈ તક મળતી નહિ; જ્યાં તક મળતી ત્યાં નવું કશું જાણવા મળતું નહિ. પહેલી વાર એ ન્યૂ ઓલિયન્સ ગયો ત્યારે હબસી લૂંટારુઓ મળ્યા. બીજી વાર ન્યૂ ઓલિયન્સ ગયો ત્યાં માર્ગમાં હોડી ખૂંચી ગઈ અને ન્યૂ
ઓલિયન્સ પહોંચતાં ગુલામીની પ્રથા જોઈ. રાજ્યની ધારાસભાની ચૂંટણીમાં પહેલી વાર એ ઊભો રહ્યો તો નિષ્ફળ ગયો. બ્લેક હૉકના બળવામાં ટુકડીનો એ સરદાર થયો ત્યારે ટુકડી વિખરાઈ ગઈ.
એને ન્યૂ સાલેમની દુકાનમાં નોકરી મળી, તો દુકાન બરાબર ચાલી નહિ. એણે પોતાની દુકાન કરી તો તેમાં મોટી ખોટ ગઈ. જમીન-આંકણીનું કામ શરૂ કર્યું ત્યારે એનાં ઓજારો હરાજ થઈ ગયાં. પોસ્ટ માસ્તરની નોકરી મળી, ત્યારે થોડા સમયમાં ન્યૂ સાલેમની વસ્તી ઘટી ગઈ અને પોસ્ટ ઓફિસ બંધ થઈ ગઈ. એન અલેજના પ્રેમમાં એ પડ્યો, ત્યારે એન આલેજનું અવસાન થયું. મેરી સાથે એણે લગ્ન કર્યા, ત્યારે એનું ગૃહજીવન ક્લેશમય પસાર થવા લાગ્યું. ગૃહજીવન કંઈક સુખી થવા લાગ્યું ત્યારે એના એક દીકરાનું અવસાન થયું. કોંગ્રેસની ચૂંટણીમાં ઊભા રહેવાની એણે ઇચ્છા વ્યક્ત કરી ત્યારે રિપબ્લિકન પક્ષે એને નાપસંદ કર્યો; પક્ષે એને પસંદ કર્યો, ત્યારે ચૂંટણીમાં એની હાર થઈ. લૅન્ડ ઓફિસની ઊંચી હોદ્દાની નોકરી માટે એણે અરજી કરી, ત્યારે એ માટે એને નાલાયક ઠરાવવામાં આવ્યો. સેનેટની ચૂંટણીમાં એ ઊભો રહ્યો ત્યારે ડગલાસે એને હરાવ્યો. ઉપપ્રમુખપદ માટે એણે પ્રયત્ન કર્યો, તો તેમાં એ નિષ્ફળ ગયો. પ્રમુખપદે એ ચૂંટાયો ત્યારે
૯૮
ચરિત્રદર્શન
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org