Page Text
________________
સંપદાને અરિહંત સ્ત્રોતવ્ય સંપદા’, સિદ્ધસ્તોતવ્ય સંપા”, એમ પણ અનુક્રમે ઓળખાવી શકાય. બાકીની સંપદાઓમાં ‘એસો પંચ નમુક્કારો', ‘સવ્વ પાવ પણાસણો’ની સંપદાને ‘વિશેષ હેતુ સંપદા’ કહી શકાય. અને મંગલાણં ચ સવ્વુસિં’, ‘પઢમં હવઈ મંગલમ્’ની સંપદાને ‘સ્વરૂપ સંપદા' અથવા ‘ફ્લ સંપદા' કહી શકાય. અલબત્ત, આ તો માત્ર અનુમાન છે. આ વિષયમાં જાણકારો વધુ પ્રકાશ પાડી શકે.
એક મત એવો પણ છે કે નવકારમંત્ર સંપદા એટલે વિશ્રામસ્થાન એવો અર્થ ન ઘટાવતાં ‘સંપદા’ એટલે ‘સિદ્ધિ' એવો સીધો અર્થ જ ઘટાવવો જોઈએ. એ રીતે નવકારમંત્રમાં આઠ સંપદા એટલે આઠ સિદ્ધિ રહેલી છે એવો અર્થ ઘટાવવાનો છે. [જુઓ ‘શ્રી મંત્રરાજ ગુણ કલ્પમહોદધિ' (પં. યદલાલ શર્મા), છઠ્ઠો પરિચ્છેદ.] સિદ્ધિ આઠ પ્રકારની બતાવવામાં આવે છે. એને મહાસિદ્ધિ પણ કહેવામાં આવે છે. એ નીચે પ્રમાણે છે :
(૧) અણિમા–અણુ જેટલા સૂક્ષ્મ થઈ જવાની શક્તિ.
(૨) લઘિમા–ઇચ્છાનુસા૨ હલકા અને શીઘ્રગામી થઈ જવાની શક્તિ. (૩) મહિમા–મહાન અને પૂજાવાને યોગ્ય થઈ જવાની શક્તિ. (૪) ગરિમા ઇચ્છાનુસાર મોટા અને ભારે થઈ જવાની શક્તિ. (૫) પ્રાપ્તિ–દૂરની વસ્તુને પાસે લાવવાની શક્તિ.
(૬) પ્રાકામ્ય-બધી જ ઇચ્છા અવશ્ય પાર પડે જ એવી શક્તિ.
(૭) ઈશિત્વ-બીજા ઉપર પ્રભુત્વ, સ્વામિત્વ કે સત્તા ધરાવવાની શક્તિ. (૮) વશિત્વ-બીજાને વશ કરવાની શક્તિ.
(આઠ સિદ્ધિઓનાં આ નામોના ક્રમમાં કેટલાક ફેરફાર જુદા જુદા ગ્રંથોમાં જોવા મળે છે. વળી સિદ્ધિઓનાં નામોમાં અને પ્રકારોમાં પણ ફરક જોવા મળે છે.) નવકારમંત્રનાં નીચેનાં આઠ પદનું ધ્યાન ધરવાથી આઠ સિદ્ધિઓ પ્રાપ્ત થાય છે એમ શાસ્ત્રકારો જણાવે છે :
(૧) નમો – અણિમા સિદ્ધિ. (૨) ગહિતાનું · મહિમા સિદ્ધિ. (૩) સિદ્ધાળું -- ગરિમા સિદ્ધિ (૪) આયરિયાણં – લઘિમા સિદ્ધિ. (૫) ઉવપ્નાયાળું – પ્રાપ્તિ સિદ્ધિ. (૬) સવ્વ સાહૂણં – પ્રાકામ્ય સિદ્ધિ. (૭) પંચ નમુારો - ઈશિત્વ સિદ્ધિ. (૮) મંનતાĪ - વશિત્વ સિદ્ધિ.
Jain Education International
૪૬ જૈન ધર્મ દર્શન
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 002029 |
| Book Title | Jain Dharma Darshan |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramanlal C Shah |
| Publisher | Mumbai Jain Yuvak Sangh |
| Publication Year | 2006 |
| Total Pages | 348 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati & Religion |
| File Size | 19 MB |