Prakrit Vakyarachna Bodh

SR No.: 002024
Original Sutra Author: N/A
Author: Mahapragna Acharya
Publisher: Jain Vishva Bharati
Publication Year: 1991
Total Pages: 622
Language: Hindi
Classification: Book_Devnagari, Grammar, & Literature
File Size: 20 MB

Page 121

प्राकृत वाक्यरचना बोध
नियम १४६ ( ई र्वोद्व्यूढ १1१२० ) उद्व्यूढ शब्द के ऊकार को ईकार विकल्प से होता है ।
ऊ 7 ई -- उब्वीढं, उब्वूढं ( उद्व्यूढम् ) ।
नियम १५० ( उ
और वातूल शब्दों के ऊकार को उकार होता है । क 7 उ — भुमया (भ्रूः ) । हणुमंतो
वाउलो ( वातूल: ) ।
नियम १५१ ( मधूके वा १।१२२) मधूक शब्द के ऊकार को उकार विकल्प से होता है ।
7- महुअं, महूअं ( मधूकम् ) ।
१०४
हनुमत्कण्डूय-वातूले १।१२१) भ्रू, हनूमत्, कण्डूय
( हनूमत् ) । कण्डुअइ ( कण्डूयति ) ।
नियम १५२ ( इवेतौ नूपुरे वा १।१२३) नूपुर शब्द के ऊंकार को इकार और एकार विकल्प से होता है ।
ऊ / इ, ए – निउरं, नेउरं नूअरं ( नूपुरम् ) ।
नियम १५३ (ओत्कूष्माण्डी- तूणीर-कूर्पर-स्थूल- ताम्बूल-गुडूची मूल्ये १११२४) कूष्माण्डी, तूणीर, कूर्पर, स्थूल, ताम्बूल, गुडूची और मूल्य शब्दों के ऊकार को ओकार होता है ।
ऊ 7 ओ – कोहण्डी, कोहली ( कूष्माण्डी ) । तोणीरं ( तूणीरम् ) । कोप्परं ( कूर्परम् ) थोरं ( स्थूलम् ) । तम्बोलं ( ताम्बूलम् ) । गलोई ( गुडूची) | मोल्लं ( मूल्यम् ) ।
नियम १५४ ( स्थूणा तूणे वा १११२५) स्थूण और तूण शब्द के ऊकार को भो विकल्प से होता है ।
ऊ 7 ओ - थोणा, थूणा (स्थूणा ) तोणं, तूणं ( तूणम् )
प्रयोग वाक्य
antarasty थी गtयं गाअन्ति । दारस्स कवाडं उग्घाडियं अत्थि । सो निसाए छायणे सुवइ । देहलीइ उववेसणं सुहं नत्थि । खडक्कीअ सीयलो वातो आयाइ । घरस्स केत्तिलाई दाराई संति । वरंडियाए बालो खेलइ । नागदंते भाउज्जाई साडी अत्थि । भित्तीए अक्खराणि मा लिहह । मूसाए सारमेयो आयाइ । गिम्हकाले अम्हे पडोहरम्मि सुवामु । सीयकाले उवसालम्मि पंचजणा सोअंति । अट्टम्मि कवोओ चिट्ठइ । अलीपट्टम्मि कस्स वत्थाई संति ? घरकुडी पिआमहो वेसइ ।
धातु प्रयोग
साहुणो सव्वाइं वत्थाइं जायंति । ते मोरउल्ला पवयंति । उवज्झायो पिवणं अक्खाइ । सो अप्पसन्नो भूय पए पए तं अवमन्तइ । किं तुमं