________________
F
가도 가도
E
가
F
가
E
5
가
가
H
E
5
F
가도
| મુક્તિબીજ વસ્તુ છે. જેને મહાસત્તા સામાન્ય કહે છે. તે વસ્તુના અનેક ધર્મો તે વિશેષ છે. મહાસત્તા સામાન્યમાં બઘા વિશેષોનો અંતરભાવ કરી દેવામાં આવે છે. ત્યારે અસ્તિ' સિવાય કંઈ ઉચ્ચાર, ઉચ્ચાર કરનાર કે ઉચ્ચાર કરવા લાયક વસ્તુ ત્રણે મહાસત્તા સામાન્યમાં સમાઈ જાય છે. આ ભેદ વિશેષોના છે.
જ્યારે આ મહાસત્તા સામાન્યમાંથી વિશેષ ઉપર આવીએ છીએ ત્યારે | _| વિકલ્પ ઊઠે છે કે છે અસ્તિએ વાત ખરી પણ શું છે? શેની હયાતિ છે? |. *| આ વિકલ્પવાળો પ્રશ્ન તે મહાસત્તા સામાન્યના બે કકડા કરી નાખે છે કે, જે | ખા છે તે એક ચૈતન્ય છે અને બીજું ચૈતન્યથી ઈતર જડ-માયા છે. આ વિશેષરૂપ 1 અવાંતરસામાન્યમાંથી પાછો વિકલ્પ ઉત્પન્ન થાય છે કે, આ ચૈતન્ય એકજ | સ્વરૂપે છે કે વિવિધ ભેદોવાળું છે ? ત્યારે વળી તેના અવાંતરસામાન્ય તરફ |
નીચે ઊતરીને બોલાય છે, કે ચૈતન્ય બે પ્રકારનાં છે શુદ્ધ અને અશુદ્ધ શુદ્ધ સિદ્ધદશાવાળા આત્મસ્વરૂપો અને અશુદ્ધ કર્મમળની ઉપાધિવાળા અથવા અજ્ઞાન દશાવાળા જીવો. તેમાંથી પાછા પ્રમો ઉત્પન્ન થતાં તેનાં અવાંતરસામાન્યો, પાછા તેના અવાંતરસામાન્યો, એમ કરતાં કરતાં છેવટે દરેક જીવો જુદા જુદા છે અનંત જીવો છે તેવા તદન વિશેષ ઉપર અવાય છે.
શુદ્ધ જીવોમાં ભેદ નથી અશુદ્ધ જીવોમાં દેહધારી જીવો ગણાય છે, તેના | ઈદ્રિયોની અપેક્ષાએ જુદા જુદા સામાન્ય ભેદો થાય છે. જેમકે પાંચ ઈંધિવાળા, | ચાર ઇંદ્રિયવાળા, ત્રણ ઈંદ્રિયવાળા, બે ઈદ્રિયવાળા અને એક ઇંદ્રિયવાળા જીવો.
જેમ ચૈતન્ય સંબંધી તેમ જડ સંબંધી સામાન્યનું વિશેષ કરીએ ત્યારે છેવટે | દરેક અણુ-પરમાણુ અને અરૂપી અજીવના છેવટના પ્રદેશ સુધી પહોંચાય છે. તે | હવે આ વિશેષોને તે તે જાતિઓમાં સમાવેશ કરતા વિશેષનું સામાન્ય કરતાં શ્રી
કરતાં આગળ ચાલો. જે કમે મહાસત્તાસામાન્યમાંથી નીચા ઊતર્યા હતા ને જ | | ઉત્કર્મ (અવળી રીતે) હવે આગળ પાછા વધો વિશેષોને પેટાસામાન્યમાં સમાવો.
અને પેટાસામાન્યનો તેના ઉપરના સામાન્યમાં સમાવેશ કરો. એમ કરતાં કરતાં જડ અને ચૈતન્ય બે જાતિ રહેવા દ્યો અને તેને પણ એક મહાસત્તામાં સમાવી | ઘો. હવે પછી તપાસ કરો તમે ક્યાં છો ? એક અસ્તિ છે. તેની હયાતિ
જણાશે અને તે છે ની હયાતિને જાણનારા તમેજ રહેશો. આ ઠેકાણે જે છે તે તમેજ છો. કારણ કે હવે અસ્તિ છે. તે સિવાય એક પણ વિલ્પ રહેતો નથી.
가
E
F
가도
G
가
F
가도 가도
F
E
가도
가
F
G
가
H
5
VF
카5
પ૯
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org