________________
સાધકે તો મફતમાં નાટક જોવાનું છે. પરંતુ તત્ત્વબોધ રહિત જીવને ન તો પોતાના જ્ઞાનબળ ૫૨ ભરોસો છે કે ન તો બાહ્ય પરિસ્થિતિ ૫૨ ભરોસો છે.
વાસ્તવમાં જીવે બહાર કે અંદર કંઈ સંકલ્પ આદિ કરવાના નથી. કંઈ ફેરફાર કરવાનો નથી, માત્ર જોવાનું છે. જ્ઞાનનું કાર્ય માત્ર જાણવાનું. વળી જેને તત્ત્વ પરિણામ પામ્યું છે તે વૈરાગ્યભાવમાં ડૂબેલા છે, તેઓ સર્વત્ર સુખી છે.
માતા-પિતા બૌદ્ધ ધર્મના અનુયાયી હતાં. પુત્રને પણ એ સંસ્કાર મળ્યા હતા. પુત્ર દીક્ષા લીધી. તે ભિક્ષુ બન્યો.
સાધુજનોની સાથે રાત્રિ-દિવસ અભ્યાસમાં ડૂબેલા રહે. તેમના ગામમાં બૌદ્ધવિહાર હતો તેમાં ભિક્ષુના પિતાએ પણ એક ઓરડી રાખી હતી. તેઓ પોતે સાધુજનોની સેવા કરતા.
ભિક્ષુની માતા મમતામયી હતી. ભિક્ષુવિહારના ગુરુને કહે : મારા પુત્રને આ ગામે વિહારની આજ્ઞા આપો ને ?
ગુરુ અન્યત્ર વિહાર કરી ગયા. માર્ગમાં ભિક્ષુ મળ્યો. તેને ગામમાં ભિક્ષુવિહારમાં જવા આજ્ઞા આપી. યુવાન ભિક્ષુ તે ગામના ભિક્ષુવિહારમાં તે જ ઓરડીમાં રહ્યો.
બાર વર્ષે કાયા કૃશ થઈ હતી. પિતા રોજ સેવા માટે આવતા. ભિક્ષુ રોજે માતાને ત્યાં ભિક્ષા લેવા જતો. એક માસ પૂરો થયો. યુવાન ભિક્ષુ વિહાર કરી ગયા. વ્યવસ્થાપક ગુરુ પાછા આવ્યા. મમતામયી માતા પૂછે, મારો પુત્ર મળેલો, તેને અહીં આવવા કહ્યું હતું ?
ગુરુ કહે : મા તમારો પુત્ર એક માસ આ જ ઓરડીમાં રહી ગયો, તમારે ત્યાં રોજ ભિક્ષા લીધી. તેણે માર્ગમાં મને વાત જણાવી. આ સાંભળીને માએ તે દિશામાં પ્રણામ કર્યાં.
કેવો વૈરાગ્ય ! કેવો તત્ત્વબોધ ?'
Jain Education International
હૃદયપ્રદીપનાં અજવાળાં * ૧૪૧
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org