________________
સંસ્કૃત રાખ્તકારો
भवन्ति । छंदोभ्यः समाहृत्य समाहृत्य समाम्नाताः । ते निगन्तव एव सन्तो निगमनान्निघण्टव उच्यन्त इत्यौपमन्यवः । अपि वा आहननाજૈવ સુ: સમાતા મર્યાન્ત। યદા સમાદા મમ્તિ॥૧૨
વૈદિક શબ્દોના સમૂહને આ પ્રમાણે નિષ્ણુ નામ આપવામાં આવતું; તે જ પ્રમાણે વનસ્પતિનાં નામેાના સંગ્રહને પણ નિટુ નામ આપવાને ચાલ ઘણા પ્રાચીન હતા. ધનવન્તરિનિધ ુ-રાજકાનિધ’ટુ-સમ્વતીનિધ ટુ-હનુમાન્નિધટુ વગેરે 'શે। અત્યારે દુષ્પ્રાપ છે; પરંતુ પૂર્વે પ્રચલિત હતા. કદાચ ધન્વંતરિનિધ ટુ હેમચંદ્રની સામે આ ગ્રંથની રચના કરતી વખતે ડ્રાય. અનેકા સગ્રહની ટીકામાં કહેવાયું છે :
शास्त्राणि वीक्ष्य शतशो धन्वन्तरिनिर्मितं निघण्टुं च लिङ्गानुशासनानि च क्रियतेऽनेकार्थटीयम् ॥
અનેકા સંગ્રહની ટીકા શ્રીહેમચદ્રાચાર્યના શિષ્ય શ્રી મહેન્દ્રસૂરિએ રચી હતી. તેમની સમક્ષ શ્રીહેમચંદ્રાચાર્યના પુસ્તકસંગ્રહ હતા; અને ધન્વંતરિના નિધ ટુત્ર થને ઉલ્લેખ તેનું મહત્ત્વ બતાવે છે, નિધ ટ્રુશેષના છ કાંડ છપાયેલા મળે છે. તેની સૂચિ નીચે
પ્રમાણે છે :
Àાકસ ખ્યા
Z&ts:
ક્ષેા. ૧૮૧ લેા. ૧૫
गुल्मकाण्ड :
હતા ૩:
શ્લા.
૪૪
ચાસ્ક : નિરૂક્ત : અ. ૧. ખંડ ૧, સૂત્ર ૧-૭.
કાંડસ ખ્યા
કાંડ : ૧ :
માંડ : ૨ :
કાંડ : ૩
૧૨.
:
Jain Education International
કાંડપ્રકાર
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
