Dhyanavichar

SR No.: 001985
Original Sutra Author: N/A
Author: Kundkundacharya
Publisher: Dharmdhurandharsuri Samadhi Mandir
Total Pages: 116
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati, Dhyan, Principle, P000, & P001
File Size: 7 MB

Page 54

બિન્દુને પ્રગ :
નમસ્કાર મહામંત્ર અને લગ્નસ સૂત્ર આદિમાં વ્યવસ્થિત રીતે બિન્દુઓ રહેલા છે, તેથી એ માત્ર વર્ણાત્મક–અક્ષર સમૂહ ન રહેતાં પરમ શક્તિના વાહક મહાન સૂત્ર અને મંત્ર સ્વરૂપે અવસ્થિત છે.
યોગી પુરૂષે » કારનું ધ્યાન બિન્દુ પર્યત કરે છે. તેથી તે ઈચ્છિત ફળ અને મેક્ષ આપનાર બને છે.
બિન્દુ અર્ધ માત્રા છે માત્રામાંથી અમાત્રામાં વ્યક્તમાંથી અવ્યક્તમાં લઈ જનાર બિન્દુ' એ એક મહાન સેતુ પુલનું કામ કરે છે.
છે કારમાં સાડા ત્રણ માત્રા રહેલી છે. તેમાં , ૩ અને ૪ રૂ૫ ત્રણ માત્રા છે, તેનાથી કારનું વ્યક્ત સ્વરૂપ ગ્રાહ્ય બને છે, પરંતુ તેનું પરમ અવ્યક્ત સ્વરૂપ તે આત્મા છે, તે માત્રાતીત છે તે બંનેના મધ્યમાં અર્ધમાત્રા “બિન્દુ છે તેનાં માધ્યમઆલંબન દ્વારા વ્યક્તમાંથી અવ્યક્તમાં જવાય છે.
છે કાર રૂપ પરમાત્માના વ્યક્ત અને અવ્યક્ત સ્વરૂપને સંગ કરાવનાર અર્ધમાત્રાને હોવાથી “સેતુ” કહે છે. તેને પ્રારંભ બિન્દુથી થાય છે અને અતનાદ (અનાહત) ના અંતમાં થાય છે. - આ રીતે બિન્દુ અને નાદ રૂપ “અર્ધમાત્રામાં બિન્દુ નવકને પણ અંતર્ભાવ (કેટલાકના મતે) થયેલ છે, તેનું વિભાગી કરણ નીચે મુજબ જોવા મળે છે.
બિંદુમાં – બિન્દુ, અર્ધચંદ્ર, નિરાધિકા
નાદમાં - નાદ, નાદાંત, શક્તિ, વ્યાપિની, સમના અને ઉપના.
કેટલાકના મતે આ બિન્દુ આદિ નેવે અંશોને સમાવેશ બિન્દુમાં થાય છે તેને “બિન્દુ નવક” કહે છે.
પ્રસ્તુતમાં બિન્દુ પર્યત છે કારનું ધ્યાન કરવાનું જે વિધાન છે તે..“બિંદુ નવકમાં દવનિરૂપે કરવાનું હોય છે અને અંતે તે ઉન્મના અવસ્થા સુધી કરવાથી માત્રાતીતઆત્મતત્ત્વને સાક્ષાત્કાર થાય છે.
બિન્દુ આદિ નવે અંશે પણ અનુક્રમે સૂકમ-સૂક્ષમતર અને સૂક્ષમતમ કાલ વડે ઉચ્ચાર્ય વિશેષ વનિઓ-(વણે) છે. બિન્દુ નવકના સ્થાને -
બિન્દુ જાતિ સ્વરૂપ છે, બિન્દુથી સમના પતન કાલ અર્ધ માત્રાનો છે, તેથી તેને અર્ધમાત્ર અવસ્થા કહે છે. સમાનામાં માત્રાનો અત્યંત સૂક્ષમ અંશ બાકી રહે છે. તેને લય થતાંજ મનનો સંબંધ તુટી જાય છે. ત્યાર પછી ઉન્મના અવસ્થા આવે છે.