Page Text
________________
આપવાનું ઘણું બાકી રહે છે, તેવી ભાવના તે ઔદાર્ય છે.
દાનવિધિ પણ આપવાનો જ ગુણ છે. દાન અને ઔદાર્યમાં કંઈક અંતર છે.
અન્યને જેની જરૂર છે તેને સ્નેહપૂર્વક અપાય છે તે દાન છે. અને દાતાને હળવા થવા માટે આપવું છે તે ઔદાર્ય છે.
લેનારને જરૂર છે માટે આપું છું, તેવું દાન અધૂરું છે. પરંતુ મારે આપવું છે તેવો જેને મહિમા છે તેનું દાતૃત્વ યથાર્થ છે. કારણ કે સૃષ્ટિ ૫૨ જન્મ ધારણ કરીને મેં ઘણું લીધું છે. હવે મને આપવાનું સદ્ભાગ્ય સાંપડ્યું છે, તો આપીને કૃતાર્થ થાઉં ! ઋણને હળવું કરું ! જો તમે સાધન-સંપન્ન છો તો પ્રભાતે ઊઠી દેવગુરુનું સ્મરણ કરી વિચારો કે આજે મને પરોપકારનો શું અવસર મળશે ? શરીરથી હું શું સેવા કરીશ ? કેવી દયા પાળીશ ? કેવાં દાન કરું ? મનથી સર્વ જીવોના સુખની ભાવના કરું. સુકૃત્યોનું અનુમોદન કરું. ચિત્તની નિર્દોષતાને ગ્રહણ કરું. મનને પવિત્ર રાખું. વચનથી હિત, મિત અને સત્ય બોલું. માયા કે અહં રહિત વાણીનું વહન કરું. જે વાણી પ્રેમ અને અહિંસાનું માધ્યમ પામી પરા-પરમ બને છે. આવા પ્રયોગથી તીર્થંકરની વાણી પાંત્રીસ ગુણોથી ગાજી ઊઠી. વાણીનો મહિમા અને દિવ્યતા પ્રગટ થવાનો અવસર માનવને મળ્યો છે. અર્થાત્ ત્રણે યોગ વડે ઉદારતા વહેતી રહે. જેનું જળસિંચન ધર્મના વૃક્ષને થાય, અને તે વૃક્ષ ઉપર મોક્ષનું ફળ બેસે.
૨. દાક્ષિણ્ય :
કુશળતા; શક્તિનો યથાર્થ ઉપયોગ.
ઉદારતાના ફળનું પરિપક્વ થવું તે દાક્ષિણ્ય છે. દાન કોઈની પ્રેરણા કે પ્રસંગથી થાય છે. ઉદારતા સ્વતઃ ગુણરૂપે હોવાથી સહજ જ દાનકાર્ય થતું રહે છે. જ્યારે કોઈને કોઈ પણ વસ્તુની જરૂર હોય, તમારી આપવાની સાધનશક્તિ હોય અને તેનો નકાર કરતાં સંકોચ થવો તે દાક્ષિણ્ય. અન્યનું કાર્ય ભાર કે સ્વાર્થ રહિત ઉદારતાપૂર્વક કરવું કુશળતા છે.
૩. પાપજુગુપ્સા :
ઉદારતા અને કુશળતા હોય ત્યારે સાથે પાપ કે પાપકાર્યથી પાછા પડવાનું વિના પ્રયાસે બને
છે.
ભલા ! જો પાપનો
પાપકાર્યનો
Jain Education International
૫૪ * શ્રુતસાગરનાં બિંદુ
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 001974 |
| Book Title | Shrutasagarna Bindu |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Sunandaben Vohra |
| Publisher | Gunanuragi Mitro |
| Publication Year | 1999 |
| Total Pages | 220 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, Principle, & Religion |
| File Size | 11 MB |