Shrutasagarna Bindu

SR No.: 001974
Original Sutra Author: N/A
Author: Sunandaben Vohra
Publisher: Gunanuragi Mitro
Publication Year: 1999
Total Pages: 220
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati, Principle, & Religion
File Size: 11 MB

Page 143

ગ્રહણ કરતા નથી. પરંતુ તેમનું અસ્તિત્વ એવું છે કે તેમની પૂજાસત્કાર આદિ આપણા અહમ્-મમતાનો નાશ કરી આપણને મુક્તિધામે પહોંચાડે છે.
જીવનું સાચું નિવાસસ્થાન મોક્ષ, સાચી કાયા આત્મા, સાચું ધન કેવળજ્ઞાન, સાચો પરિવાર ચતુર્વિધ સંઘ છે. જે મુક્તિનાં સાધન છે. જ્યારે મોટી મહેલાતો પણ બંધનકર્તા, કાયાની માયા, સોના આદિ ધન, અને પરિવારની માયા સર્વ બંધનનાં કારણો છે.
૦ કર્મના ભેદ-પ્રભેદ ૦
કર્મના બે ભેદ
શુભ અને અશુભ કર્મ.
સાધનામાર્ગમાં પ્રારંભમાં અશુભ કર્મોનો ક્રમિક ક્ષય અને નવીન અશુભ કર્મોનો નિરોધ થાય છે, ત્યારે શુભ કર્મોનો આશ્રવ થાય છે. પરંતુ જીવના પરિણામમાં શુદ્ધતાના અંશો પ્રગટે છે ત્યારે નવાં પાપકર્મોનો સંવર અને પૂર્વગત કર્મોની નિર્જરા થાય છે. તે સમયના જીવના ઉત્તમ પરિણામના પરિપાકે સંવ-નિર્જરાના અધ્યવસાય તે પુણ્યાનુબંધી પુણ્યની કોટિના હોય છે. તે અનુક્રમે મોક્ષમાર્ગની સાધનામાં સહાયક છે.
-
સામાન્ય બુદ્ધિજીવી પણ સમજી શકે છે, અતિશય પાપવૃત્તિ કે પ્રવૃત્તિવાળો જીવ ધર્મમાર્ગની રુચિ જ કરી શકતો નથી. પાપના ઉદયે મળેલી દરિદ્રતા, રોગીપણું, આધિ, વ્યાધિ ઉપાધિથી ઘેરાયેલો પણ પુણ્યમાર્ગમાં ડગલાં ભરી શકતો નથી. આથી પાપથી છૂટવા પ્રથમ તો તેને પુણ્યમાર્ગ પકડવો પડે છે. એ પછી જો પુણ્યના સુખમાં રોકાય તો તે વળી પાપને નોતરે છે, છતાં પુણ્યના યોગમાં મનુષ્યજન્મ જેવું સાધન-મળતાં વળી તે પુણ્યના ભોગને બદલે એ પુણ્યથી છૂટી નિરાબાધ સુખ સ્વરૂપ એવા આત્માને-મુક્તિને કેમ પામું એવી ઉત્તમ ભાવના કરે છે. આથી પુણ્યના બે વિભાગ શ્રી જિને કહ્યા છે.
પુણ્યના બે પ્રકાર છે. એક પાપાનુબંધી પુણ્ય. જેના બદલામાં જીવ સુખભોગની ઇચ્છા રાખે છે. આથી વર્તમાનમાં પુણ્ય ખર્ચે છે અને ભાવિમાં પાપનું ઉપાર્જન કરે છે. બીજો પ્રકાર પુણ્યાનુબંધી પુણ્ય. પુણ્યના ઉદય સમયે પણ સ્વ-પરના હિતની ભાવનાનું લક્ષ્ય છે. વળી તે નિષ્કામભાવવાળું હોવાથી તે પુણ્ય મુક્તિનાં સાધનો સુધી લઈ જવામાં સહાયક છે.
પ્રથમ પ્રકારનું પુણ્ય પ્રાયે મિથ્યાર્દષ્ટિ જીવને હોય છે. પુણ્યાનુબંધી પુણ્યનો પ્રારંભ પ્રત્યેક સમ્યગ્દષ્ટિ જીવને અલ્પાધિકપણે હોય છે. જેથી
૧૩૨ * શ્રુતસાગરનાં બિંદુ