________________
३०८
चरणानुयोग - २
भिक्षाचर्या प्रकार
सूत्र २१५४
पंच ठाणाई समणेणं भगवया महावीरेणं समणाणं निग्गंथाणं-जाव-अब्भणुन्नायाई भवंति, तं जहा
છે. ઉત્તવર,
२. णिक्खित्तचरए,
३. अंतचरए,
૪. પંતવર,
છે. ટૂંદવરઘુ |
पंच ठाणाई समणेणं भगवया महावीरेणं समणाणं निग्गंथाणं-जाव-अब्भणुन्नायाई भवंति, तं जहा
१. अण्णायचरए,
२. अण्णगिलायचरए,
શ્રમણ ભગવાન મહાવીરે શ્રમણ નિર્ચથો માટે પાંચ અભિગ્રહ સ્થાનની યાવતુ આજ્ઞા આપી છે, જેમ કે –
૧. ઉક્ષિપ્તચરક : રાંધવાનાં વાસણથી કાઢેલો આહાર ગ્રહણ કરવો.
૨. નિક્ષિપ્તચરક : રાંધવાનાં વાસણમાંથી આહાર ગ્રહણ કરવો.
૩. અત્તચરક પરિવારવાળાનું ભોજન પૂરું થયા બાદ વધેલા આહારને ગ્રહણ કરવો.
૪. પ્રાન્તચરક : તુચ્છ આહાર લેવાનો અભિગ્રહ કરવો.
૫. રુક્ષચરક : રસ રહિત લેખો આહાર ગ્રહણ કરવો. શ્રમણ ભગવાન મહાવીરે શ્રમણ નિર્ઝન્થો માટે પાંચ અભિગ્રહ સ્થાનની યાવતું આજ્ઞા આપી છે, જેમ કે –
૧. અજ્ઞાતચરક : પોતાની જાતિ-કુળ ઈત્યાદિ બતાવ્યા વગર અથવા અજ્ઞાત ગૃહસ્થ પાસેથી આહાર લેવો.
૨. અન્નગ્લાયચરક : આજનો બનેલો ન હોય એવો આહાર લેવો.
૩. મૌનચરક : મૌન રહીને ભિક્ષા લેવી.
૪. સંતુષ્ટકલ્પિક : ખરડાયેલા હાથ કે ચમચા આદિથી ભિક્ષા લેવી.
૫. તજ્જાત-સંસ્કૃષ્ટ કલ્પિક : દીધેલા દ્રવ્યથી ખરડાયેલા હાથ આદિથી ભિક્ષા લેવી. શ્રમણ ભગવાન મહાવીરે શ્રમણ નિર્ચન્થ માટે પાંચ અભિગ્રહ સ્થાનની પાવતુ આજ્ઞા આપી છે, જેમ કે -
૧ઔપનિધિક : પાસે રાખેલા આહારને જ લેવો.
૨. શુદ્ધષણિક : નિર્દોષ આહારની જ ગવેષણા કરવી.
૩. સંખ્યાત્તિક : અલ્પ માત્રામાં દાતીનો નિયમ કરી આહાર લેવો.
૪. દષ્ટલાભિક : સામે રાખેલા આહારપાણી જ લેવાં.
૫. પૃષ્ઠલાભિક : શું લેશો ?” એવું પૂછવામાં આવે પછી જ ભિક્ષા લેવી.
૩. મોબવરH, ४. संसट्ठकप्पिए,
५. तज्जातसंसट्ठकप्पिए ।
पंच ठाणाई समणेणं भगवया महावीरेणं समणाणं निग्गंथाणं-जाव-अब्भणुन्नायाई भवंति, तं जहा
૬. ૩હિ ,
૨. મુસળા,
રૂ. સંવત્તિ
૪. વિદ્યામિ,
૫. પુર્વસ્ત્ર
|
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
