________________
सूत्र ३६
ज्ञानगुण-अनुमान प्रमाण
પ્રજ્ઞાપના
[ ૨૧
અણુમાનgerરૂ. 1૦-f સં અજીમાને?
उ०-अणुमाणे तिविहे पण्णत्तेः तं जहा
૨. દિવë, ૨. સેસઘં, ૩, ૪ સાઇન્મવંશ 1-સે f સૅ gઘઉં? उ०-पुत्वव पंचविहे पण्णत्ते तं जहा૨. ચા, ૨, વા વા, રૂ. ના વા,
૪. વા, ૧. તિરુપst at | કંeળા મા-~ माता पुत्त जहा णटुं, जुचाणं पुणरागयं । થઈ જામિનાઝા, પુસ્ટન ઇr I-I છે તે પુa |
૦-સે ઉર્જા ? ૩૦-રેસ ઉગ્રવિટું , જ્ઞદા૬. જાનેon, ૨. rol, ૨. ગુi, છે. વાવ , ". મraun ! T૦-સે ઉર્જ તે લાઇi ? उ०-कज्जेण=संखं सद्देणं, मेरि तालिएणं, वसभं
ढेकिएणं, मोरं केकाइएणं, हयं हिसिपणं, गयं गुलगुलाइएणं, रहं घणघणाइपणं,
से त' कडजेणं । ર૦-રે જિં તે જાળ ? उ०-कारणेणं-तंतवो पडस्स कारण, न पडो
तंतुकारण, वीरणा कडस्स कारणं, न कडो वीरणकारणं, मिप्पिडो घडस्स कारण', न घडो मिम्पिडकारण। સે ત ારગ !
અનુમાન પ્રમાણ ૩૬ પ્ર. અનુમાન (પ્રમાણ) કેટલા પ્રકારનાં છે ? ઉ, અનુમાન ત્રણ પ્રકારનાં છે. તે આ પ્રમાણે – " - પૂર્વવત, ર - શેષત, ૩ – ૬૨-સાધચંવત પ્ર. પૂર્વવત્ કેટલા પ્રકારનાં છે ? ઉ. પૂર્વવત્ પાંચ પ્રકાસ્નાં છે, તે આ પ્રમાણે -- ૧ – ક્ષતથી ૨ - વર્ણથી, ૩ – મસાથી ૪ – લાંછનથી ૫ - તલથી. સ'ચહણી ગાથાથ :
કઈ માતાને પુત્ર આયાવસ્થામાં જ પરદેશ જતા રહ્યો હતો. યુવાન થયા બાદ ઘેર આવ્યું ત્યારે માતાએ કે પૂર્વ દ્વિના આધારે ઓળખી લીધે.
[પૂર્વવત્ સમાપ્ત) પ્ર. શેષવા કેટલા પ્રકારનાં છે ? ઉ, શેષગત પાંચ પ્રકારનાં છે. તે આ પ્રમાણે – ૧ - કાર્યથી ૨ – કારણથી ૩ - ગુણથી ૪ – અવયવથી ૫. – આશ્રયથી પ્ર. કાર્ય નું સ્વરૂપ કેવું છે. ? ઉ. કાર્ય ઉપરથી કારણનું અનુમાન કરવું તે આ
પ્રમાણે - શબ્દથી શંખ, વગાડવાથી ભેરી, ધુરવાથી સાંઢ, કેરવથી મચર, હણહણાટથી જોડે, ગજેનાથી હાથી, ઘણુ ઘણુટથી રથનું અનુમાન કરવું તે.
[કાર્ચ સમાપ્ત]. 5. કારણનું સ્વરૂપ કેવું છે ? ઉ, કારણુ - તે આ પ્રમાણે - તંતુ :ટનું કારણ છે. પેટ તંતુનું કારણ નદી,
- વીરણ (4ણવિશેષ) સાદડીનું કારણ છે. સાદડી વિરણનું કારણ નથી.
સળીઓ ચટાઈનું કારણ છે, ચટાઈ સળાઓનું કારણું નથી,
માટીને પિંડ ધડાનું કારણ છે, ઘડે માટીના પિંડનું કારણ નથી.
[કારણ સમાપ્ત] પ્ર. ગુણુનું સ્વરૂપ કેવું છે ? ઉ. ગુણ – તે આ પ્રમાણે --
સુવર્ણ કાઢીથી, ફૂલ સુવાસથી, લવણ (મી કું) રસથી, દારૂ સ્વાદથી, અને વસ્ત્ર સ્પર્શ થી.
[ગુણ સમાપ્ત] પ્ર. અવયવનું સ્વરૂપ કેવું છે ? ઉ. અવયવ - તે આ પ્રમાણે –
ભેસ શીગડાંથી, ફકડો કલગીથી, હાથી દંતશૂળથી જગલી રમૂવર દાઢેથી, મેરે પીછાથી, ઘેડે ખરીથી, વાઘ નથી, રામરી ગાય વાળાના ગુનાથી, દ્વિપદમનુષ્યાદિ, ચતુષપદ – ગાય આદિ, બહુપદ – ચંદન આદિ, સિંહ કેશવાળીથી, બળદ ખભા પરના હેકાથી, સ્વી ચૂડલાથી.
ને f a rળે ? उ०-गुणेणंसुवण्णं निकसेण, पुष्फ गंधेणं, लवणं रसेणं, मदिरं आसायिएणं, वत्थ
સેળ ા ગુન' ! 1૦-રે જિં સં સવારે ? ૩૦-અવધે'=મદિi far', કુકુરુ સદા, हत्थि विसाणेणं', वराहं दाढाए, मोरं पिछेणं, आसं खुरेणं, वग्धं नहेणं, चमरं वालगंडेणं, दुपय मणुसमाइ, चउपयं गवमाइ, बहुपय
ઘારુ, સીરું , વ #vi, महिलं वलयबाहाए। - રૂક્તશા-હાથીદાંત
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org