Page Text
________________
सूत्र
९२२-९२४
अष्ट प्रवचन माता
चारित्राचार ४८७
અષ્ટ પ્રવચન માતાનું સ્વરૂપ
अg पवयणमायाओ: ९२२. अट्ठ पवयणमायाओपण्णत्ताओ, तं जहा
૨. રિયાઝ, ૨. માસીસમ, રૂ, અસાસમિ, ૪. ગાયા–પંડ-મત્ત-નિષ્ણેવUIકર્યું, ક. ૩સ્વીર-પાસવ-૨9–fસંધાન–– परिट्ठावणिया समिई२ ६. मणगुत्ती, ૭. વમુત્તી, ૮. ચત્તી |
-- સમ. સ. ૮, ૪. ? ९२३. एयाओ पंच समिईओ चरणस्स य पक्त्तणे ।
गुत्ती नियत्तणे वुत्ता असुभत्थेसु सव्वसो ।।
અષ્ટ પ્રવચન માતા : ૯રર. પ્રવચન માતાના આઠ પ્રકાર છે. જેમ કે
(૧) ઈર્ષા સમિતિ. (૨) ભાષા સમિતિ, (૩) એષણા સમિતિ, (૪) આદાન-ભાંડ-માત્ર-નિપણા-સંમિતિ, (૫) ઉચ્ચાર પ્રશ્રવણ-ખેલ-સિંઘાણ-જલ્લપરિસ્થાનિકા સમિતિ. (૬) મનોગુપ્તિ (૭) વચન ગુપ્તિ અને ૮) કાય ગુપ્તિ.
૯૨૩, આ પાંચ સમિતિઓ ચારિત્રની પ્રવૃત્તિ માટે છે, અને
ત્રણ ગુપ્તિઓ બધા અશુભ વિષયોથી નિવૃત્ત કરવા માટે છે. જે પંડિત મુનિ આ પ્રવચન-માતાઓનું સમ્યક આચરણ કરે છે તે સર્વ સંસારથી મુક્ત થઈ જાય છે.
एया पवयणमाया जे सम्म आयरे मणी ।। से खिप्पं सव्वसंसारा विप्पमुच्चइ पण्डिए ।।
-- ૩૪. ૪ ૨૪, J. ર૬-૧૭ अहसमिईओ:
આઠ સમિતિઓ : ९२४. अट्ठ समिईओ पण्णत्ताओ, तं जहा--
૯૨૪. સમિતિના આઠ પ્રકાર કહ્યાં છે. જેમકેછે. રિયામિતિ,
૧. ચાલવામાં સાવધાની-યુગ પ્રમાણ ભૂમિનું શોધન
કરતાં કરતાં ગમન કરવું. ૨. સાસમિતિ,
૨. બોલવામાં સાવધાની-હિતકારી, મિતકારી,
પ્રિયકારી વચન બોલવા. ૩. પ્રાસંતિ,
૩. ગોચરીમાં સાવધાની-નિર્દોષ ભિક્ષા લેવી. ૪. માથામડે-મત્ત-fકરવUતિ ,
૪. અમત્ર-નિક્ષેપણા સમિતિ-આહારાદિનાં પાત્રને
સાવધાનીપૂર્વક જોઈ, પ્રતિલેખન કરી લેવા અને
રાખવાં. ૫. ૩દાર–પાસવર-સિંધા–નર્જ
૫. ઉચ્ચાર (મલ), પ્રશ્રવણ (મૂત્ર), શ્લેષ્મ (કફ), परिट्ठावणिया समिति,
સિંઘાણ (નાકનો મેલ), જલ્લ (શરીરનો મેલ)
નિર્જીવ સ્થાનોમાં નાખવાં. ૬. સમિતિ,
૬. મનને સંયમમાં સંલગ્ન બનાવવું. ૭. વ મતિ,
૭, વિવેકપૂર્વક બોલવું. ૮. વસંમતિ,
૮. કાયાથી સંવર તથા કર્મ-નિર્જરા કરવી. - ટા, . ૮, સુ. ૬૦૩ ૧. (ક) આગમોમાં અષ્ટ પ્રવચનમાતાની બે પ્રકારની વિવેક્ષા છે. જેમ કે – પાંચ સમિતિ અને ત્રણ ગુપ્તિ જેમાં દ્વાદશાંગનો સમાવેશ
થાય છે. આ અષ્ટ પ્રવચનમાતાથી જ દ્વાદશાંગ પ્રવચનનો પ્રસવ થયાં છે. (4) अट्ट पवयणमायाओ समिई गुत्ती तहेव य । पंचेव य समिई ओता गुत्तीओ आहिया ।।
રૂરિયા પાસેસાવાને ૩Mાર સમિર્ડ ફયા | મળી વયની શાયરી | અક્મ || ઉત્ત. અ. ૨૪, ગા. ૧-૨ ૨, (ક) આવ. અ. ૪, સુ. ર૪ (ખ) હાણ. અ. ૫, સુ. ૪૫૭ (ગ) સમ., સ. ૫, સુ. ૧ Jain : ૩ નો વિરડું છું, એ ય પવત્તા | પ્રસંગને નિવૃત્તિ ૨ સંગરે ય પવ7 | ! ઉત્ત. અ. ૩૧, ગા. ૨
www.jainelibrary.org
| SR No. | 001956 |
| Book Title | Charnanuyoga Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Kanhaiyalal Maharaj |
| Publisher | Agam Anuyog Prakashan |
| Publication Year | 1998 |
| Total Pages | 826 |
| Language | Prakrit, Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, Agam, Canon, Conduct, & agam_related_other_literature |
| File Size | 21 MB |