________________
सूत्र १०४-१०७
पंचविध आचार
आचार-प्रशक्ति
५३
आयार-पण्णत्ति
આચાર–પ્રજ્ઞપ્તિ णिग्गंथाण आयार धम्मो -
નિર્ચને આચાર ધર્મ१०४ नाण-दसणसंपन्नं संजमे य तवे रयं । ૧૦૪. કાન અને દશન સંપન્ન, સંયમ અને તપમાં સ્ત, गणिमागमसंपन्न उज्जाणम्मि समोसढं ॥२॥
આગમ - સંપદાથી યુક્ત આચાયને ઉદ્યાનમાં
પધારેલ જોઈ રાજા અને મંત્રીગણ, બ્રાહ્મણ અને रायाणो रायमच्चा य माहणा अदुव
ક્ષત્રિય આદિ લેકે નિશ્ચલચિત્તથી પૂછે છે – खत्तिया।
ભલે! આપના આચા૨ ગેચર કેવા પ્રકારના છે ? पुच्छंति निहुयऽप्पाणो, कहं मे आयार
એવું પૂછવાથી એ શાંત, દાન, સર્વ પ્રાણીઓના गोयरो? ॥२॥
માટે સુખાવહ, શિક્ષાએથી યુક્ત અને પરમ तेसिं सो निहुओ दंतो, सब्वभूयसुहावहो । વિચક્ષણ ગણિ તેઓને ઉત્તર આપે છે– सिक्खाए सुसमाउत्तो, आइक्खइ विय
હે રાજા આદિ જ! ધર્મના પ્રોજનરૂપ મોક્ષની क्षणो ॥३॥
ઇચ્છાવાળા નિચશ્વેના ભીમ (કાયર પુરુષે માટે हदि । धम्मऽत्थकामाणं निग्गंथाण सुणेह मे।
દુષ્કર) એવા અસાધ્ય આચાર–ગેચરનું હું વર્ણન
કરીશ. તે મારી પાસેથી સાંભળે. आयारगोयरं भीम, सयलं दुरहिट्टियं ॥४॥
આ લોકમાં જેનું પાલન અત્યંત દુષ્કર છે એ नम्नत्थ परिसं वुत्तं, जे लोए परमदुच्चरं । શ્રેષ્ઠ આચા૨ (જિન શાસન સિવાય) કેઈ અન્ય विउलट्ठाणभाइस्स, न भूयं न भविस्सा ॥५॥ સ્થાને દેખાડેલ નથી. સર્વોચ મેક્ષ સ્થાનને सखुड्डग-वियत्ताण, वाहियाण च जे गुणा । પ્રાપ્ત કરાવી શકે એ આચાર અન્ય મતમાં अखंड-फुडिया कायव्वा, तं सुणेह जहा
કયારેય પણ હતા નહી અને આગામી કાળમાં तहा ॥६॥
પણ હશે નહી.
બાળક હોય કે વૃદ્ધ, અસ્વસ્થ હોય કે સ્વસ્થ બંધાदस० अ० ६, गा० १-६
એ જે ગુણેનું અર્થાત્ આચાર-નિયમેનું પાલન અખંડ તેમજ અકુટિત રૂપથી કરવું જોઈએ, તે
ગુણે જેમ છે તેમ મારી પાસેથી સાંભળે. आयारधम्मप्पणिही
આચાર ધામ મણિધિ१०५ आयारप्पणिहि लद्ध', जहा कायव्य भिक्खुणा।।
, ૧૦૫. આચારરૂપ ઉત્કૃષ્ટ નિધિને પામીને(સાધુને) જે કરવા
ગ્ય ક્રિયા છે, તે તમે અનુક્રમપૂર્વક મારી પાસેથી त भे उदाहरिस्सामि, आणुपुटिव सुणेह मे ॥
સાંભળ. -दम. अ. ८, गा. १ आयारप्पयारा
આચાર્તા પ્રકાર१०६ पंचविहे आयारे पण्णते, तं जहा
૧૦૬, આચાર પાંચ પ્રકારના કહ્યા છે. જેમ કે(१) णाणायारे, (२) दसणायारे, (३) चरि
१ -ज्ञानाया२, २-शनाया२,३ - न्याश्त्रिाया, त्तायारे, (४) तवायारे, (५) वीरियायारे।
४ - तपाया२, ५ - वार्याचार. -ठाण. अ. ५, उ. २, सु. ४३२ पंचमणुत्तरा
પાંચ ઉત્કૃષ્ટ१०७ केवलिस्स ण पंच अणुत्तरा पणत्ता, तं जहा- ૧૦૭. કેવલીનાં પાંચ સ્થાન અનુત્તર (સર્વોત્તમ-અનુપમ)
(१) अणुत्तरे जाणे, (२) अणुत्तरे दसणे, (३) अणुत्तरे चरित्ते, (४) अणुत्तरे तवे, (५)
१-अनुत्तर ज्ञान, २-अनुत्त२६शन 3 - मनुत्तर अणुत्तरे वीरिए ।
यारित्र, ४. अनुत्त२ १५, ५ - अनुत्तर पी. ठाणं. ५, उ. १, सु. ४१०(९) दुविहे आयारे पन्नते, तं जहा—णाणायारे, चेव नोनाणायारे चैव । जोनाणायारे दुविहे पन्नते, तं जहा- देसगायारे चेव नौदसणायारे चेव । नोदंणायारे दुविहे पन्नते, तं जहा-चरित्तायारे चेव नोचरित्तायारे चेव ।। णो चरित्तायारे दुविहे पन्नते, तं जहा-तवायारे चैव वीरियायारे चेव । -ठाण, अ. २, उ. ३, सु. ७६ (१-४)
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org