________________
ધર્મ કથાનુગ–મહાવીર–તીર્થમાં રથમુસલ સંગ્રામમાં કાલાદિ મરણ કથાનક ; સૂત્ર ૫૬
૨૧
વચ્ચેથી નીકળ્યો, નીકળીને જ્યાં કાલ આદિ આવ્યા છે, તો અમે કેણિકરાજા સાથે યુદ્ધ દસ કુમાર હતા ત્યાં આવ્યો, આવીને કાલ
કરીશું.” આદિ દસ કુમાર સાથે જોડાઈ ગયો.
ત્યારે ચેટકરાજાએ તે નવ મલ્લકિ નવ લેછીક - ત્યાર બાદ કેણિક રાજાએ તેત્રીસ હજાર હાથી, અર્થાત્ કાશી કેશલના અઢાર ગણરાજાને તેત્રીસ હજાર અશ્વ, તેત્રીસ હજાર રથ અને આ પ્રમાણે કહ્યું: “હે દેવાનુપ્રિયો ! જો તમે તેત્રીસ કોટિ પદાતિઓથી ઘેરાઈને સર્વ ઋદ્ધિ કેણિકરાજા સાથે યુદ્ધ માટે તૈયાર છે તે થાવત્ વાદ્ય વનિ સાથે સુખપૂર્વક રાત્રિ- દેવાનુપ્રિયો ! પોત-પોતાના રાજ્યમાં જાઓ વિરામ કરતાં કરતાં સવારે પ્રાતરાશ-પ્રભાતનો અને સ્નાન કરી પાવતુ સેના લઈને આવે.” નાસ્તો કરતાં કરતાં અને બહુ દૂર દૂર અંતરે આદિ કાલ કુમાર આદિની જેમ યાવતુ આવે વાસ ન કરીને, અંગ જનપદ વચ્ચેથી પસાર છે અને ચેટકને જ્ય-વિજય શબ્દોનો ઘોષ થતો, જ્યાં વિદેહ જનપદ હતું, તેમાં જ્યાં કરી વધાવે છે. વૈશાલી નગરી હતી તે તરફ જવા પ્રસ્થાન કર્યું.
તત્પશ્ચાત્ ચેટકરાજાએ કૌટુબિક પુરુષોને મલકી લેરછકે આદિ સહિત ચેટકન, યુદ્ધાર્થ
બોલાવ્યા અને બોલાવીને આ પ્રમાણે કહ્યુંનિજ દેશ-સીમા ૫૨ અવસ્થાન
“આભિષેક્ય હસ્તીરત્ન તૈયાર કરો.” આદિ પ૬. તદનન્તર ચેટક રાજાએ આ સમાચાર સાંભ- કેણિક રાજાની સમાન શેષ સમસ્ત વર્ણન
ળીને નવમલકિ, નવલેછકિ-કાશી કેશલ અહીં જાણવું યાવત્ આરૂઢ થયો. દેશના અઢાર ગણરાજાઓને બોલાવ્યા અને ૫૮. ત્યાર પછી ચેટકરાજા કણિકરાજાની જેમ ત્રણ તેમને આ પ્રમાણે કહ્યું-“દેવાનુપ્રિયા ! વેહલ- હજાર હાથી યવત્ વૈશાલી નગરીની વચ્ચોવચ કુમાર કેણિક રાજાને જાણ કર્યા વગર સેચનક
પસાર થઈ જ્યાં નવ મલ્લકિ, નવ લેચ્છકીરૂપ હાથી અને અઢાર સેરવાળો હાર લઈને અહીં કાશી-કેશલના અઢાર ગણ રાજાઓ હતા, ત્યાં આવતો રહ્યો. ત્યારે કેણિકે સેચનક હાથી આવ્યો. અને અઢાર સેરને હાર લેવા દૂત મોકલ્યો. તત્પશ્ચાત્ ચેટકરાજા સત્તાવન હજાર હાથી, ત્યારે મેં તેને આ કારણે પાછો મોકધી દીધો. સત્તાવન હજાર ઘેડા, સત્તાવન હજાર રથ અને ત્યારે તે કેણિકે મારી વાત કાને ન ધરી, સત્તાવન હજાર મનુષ્ય કટિઓથી ઘેરાઈને ચતુરંગિણી સેના સાથે લઈને યુદ્ધ માટે તૈયાર સર્વ અદ્ધિ યાવત્ વાદ્યોના ઘોષપૂર્વક સુખદ ' થઈ અહીં ચડી આવ્યો છે. તો હે દેવાનુપ્રિયો ! વસતિકાઓમાં રાત્રિ-વિશ્રામ, પ્રાત: અ૯પાહાર શું સેચનક હાથી અને અઢાર સેરનો હાર અને નજીક નજીકના અંતરે વિશ્રામ કરતો કેણિક રાજાને પાછા સાંપી દઉં ? વેહલ- કરતો વિદેહ જનપદના મધ્યભાગમાંથી પસાર કુમારને મોકલી દઉં કે યુદ્ધ કરું?”
થઈ જ્યાં દેશનો સીમા–પ્રદેશ હતો ત્યાં ૫૭. ત્યારે નવ મલીક, નવ લેચ્છકિ–કાશી કેશલના
આવ્યો. અને આવીને સૈન્ય-શિબિર સ્થાપિત અઢાર ગણરાજાઓએ ચેટક રાજાને આ પ્રમાણે
કર્યું, સ્થાપિત કરી કેણિક રાજાની પ્રતીક્ષા કહ્યું-“સ્વામિન્ ! આ ઉચિત નથી, યોગ્ય
કરતો યુદ્ધ માટે તત્પર થઈ રોકાઈ ગયો. નથી, રાજાને અનુરૂપ નથી કે સેચનક હાથી કેણિક-ચેટકને સંપ્રામતેમ જ અઢાર સેરનો હાર કેણિક રાજાને પાછો પ૯. તત્પશ્ચાત્ કેણિકરાજા સર્વ ઋદ્ધિ યાવત્ વાઘધેષો આપી દેવાય અને શરણાગત વેહલકુમારને પૂર્વક જ્યાં સીમાન્ત પ્રદેશ હતો ત્યાં ગયો, મોકલી દેવાય. તેથી જો કેણિક રાજા ચતુરંગિણી જઈને ચેટકરાજાના પડાવથી એક યોજન દૂર સેના લઈને યુદ્ધ માટે તત્પર થઈને અહીં સ્કન્ધાવાર બનાવ્યું.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org