________________
ધર્મકથાનુગ–મહાવીર-તીર્થમાં રથમુસલ સંગ્રામમાં કાલાદિ મરણ કથાનક : સત્ર ૩૨
કહ્યું- “હે સ્વામિન્ ! અમને ખબર નથી કે ધન્ય મંગલરૂપ, મૂદુ, મધુર, શોભનીય વાણીમાં કયા કારણસર ચલણાદેવી ભૂખી-તરસી યાવત્ આશ્વાસન આપ્યું. આશ્વાસન આપીને ચિંતામાં ડૂબી ગઈ છે.”
ચેલણાદેવી પાસેથી નીકળ્યો, નીકળીને ઉપતદનન્તર તે અંગપરિચારિકાઓની આ વાત સ્થાનશાળાના બહારના ભાગમાં જ્યાં સિંહાસન સાંભળીને અને સમજીને શ્રેણિક રાજા વ્યાકુળ
હતું ત્યાં આવ્યો અને આવીને તે શ્રેષ્ઠ થતો જ્યાં ચલણાદેવી હતી ત્યાં આવ્યો, સિંહાસન પર પૂર્વ દિશા તરફ માં રાખીને આવીને ચેલણાદેવીને ભૂખી-તરસી થાવત્
આસનસ્થ થયો, તે ચેલણાનો દોહદ પૂર્ણ આર્તધ્યાનમાં ડૂબેલી જોઈને આ પ્રમાણે કહ્યું
કરવા માટે જુદી જુદી તરકીબો ઉપાયો વિશે “દેવાનુપ્રિયે ! તું કેમ ભૂખી-તરસી રહીને
ત્પાતિકી બુદ્ધિથી, વનયિકી બુદ્ધિથી, કાર્મિકી ચિંતાગ્રસ્ત થઈ ગઈ છો ?”
બુદ્ધિથી અને પારિમાણિકી બુદ્ધિથી વારંવાર પરંતુ તે ચેલણાદેવીએ શ્રેણિક રાજાની આ
વિચારવા છતાં તે દોહદથી થતા લાભ અને વાતનો આદર ન કર્યો, તેના પર ધ્યાન ન
તેના ઉપાય જાણી નહીં શકવાથી આહત-મન આપ્યું પરંતુ મૌન જ બેસી રહી.
સંક૯પ યાવત્ ચિંતાગ્રસ્ત થઈ ગયો. તત્પશ્ચાત શ્રેણિક રાજાએ ચેલણાદેવીને બીજી,
અભયકુમારે કરેલી યુક્તિથી ચેલણાની દેહદ ત્રીજી વાર પણ આ પ્રમાણે કહ્યું – “દેવાનુપ્રિયે !
પૂર્તિશ તે વાત મને કહેવા યોગ્ય નથી, જેથી ૩૨. અહીં અભયકુમાર સ્નાન કરી યાવતું શરીરને કરીને તું એ વાત છુપાવી રહી છે?”
અલંકૃત કરી પોતાના ઘરેથી નીકળ્યો, ત્યાર બાદ તે ચેલણાદેવીએ શ્રેણિક રાજા
નીકળીને ઉપસ્થાનશાળાના બહારના ભાગમાં દ્વારા બીજી, ત્રીજીવાર પણ કહેવાયેલી આ વાત જ્યાં શ્રેણિક રાજા હતો, ત્યાં ગયા, જઈને શ્રેણિક સાંભળીને રાજાને આ પ્રમાણે કહ્યું, “હે
રાજાને ભગ્ન-મનોરથ યાવત્ ચિંતા કરતો જોયો, સ્વામિન્ ! એવી કોઈ વાત નથી જે તમને
જોઈને આ પ્રમાણે કહ્યું. “હે તાત ! તમે ન કહી શકાય, હે સ્વામિન્ ! વાત જાણે એમ
હંમેશા મને જોઈને હૃષ્ટ નુષ્ટ યાવત્ પ્રસન્ન છે કે તે ઉદાર યાવતુ મહાસ્વપ્ન પછી ત્રણ
થતા હતા, પરંતુ તાત ! આજે શું વાત છે કે મારા પૂર્ણ થતાં મને આ પ્રમાણેનો દોહદ તમે ઉત્સાહહીન યાવત્ ચિંતિત થઈ રહ્યા છો? પ્રાદુર્ભત–ઉત્પન્ન થયો છે કે– “તે માતાઓ
તો હે તાત ! જો એ વાત મને કહેવા યોગ્ય ધન્ય છે જે તમારી ઉદરાવલિના શૂળ પર
હોય તો મને આ વાત જે પ્રમાણે છે તે સેકેલા માંસ યાવનું મદિરાનો આસ્વાદ લેતી પ્રમાણે જ, અવિતથ અને અસંદિગ્ધ રૂપે ઇચ્છા પૂર્ણ કરે છે.” મને આ પ્રમાણેની
કહી સંભળાવો, જેથી હું તે વાતનો ઉકેલ ઈચ્છા ઉત્પન્ન થઈ છે. પરંતુ સ્વામી તે ઇચ્છા
લાવવાનો પ્રયત્ન કરું.” પૂર્ણ ન થવાથી હું શુષ્ક, ભૂખી-તરસી ચિંતિત તત્પશ્ચાત્ શ્રેણિક રાજાએ અભયકુમારને થઈ રહી છું.”
આ પ્રમાણે કહ્યું “હે પુત્ર! તને ન કહેવાય તદનન્તર શ્રેણિક રાજાએ ચેલણાદેવીને તેવી કોઈ વાત નથી જે સાંભળવા નું અયોગ્ય આ પ્રમાણે કહ્યું-દેવાનુપ્રિયે ! તું આહત હોય. વાત એમ છે કે પુત્ર! તારી નાની મન-સંક૯પવાળી વાવતુ ચિંતિત ન થા. હું માતા ચેલાણાદેવીને તેને ઉદાર પ્રધાન યાવત પ્રયત્ન કરીશ કે તારી ઇચ્છા પૂર્ણ થાય.” મહાસ્વપ્નને લગભગ ત્રણ માસ પૂરા થયા એમ કહીને ચેલણાદેવીને ઈષ્ટ, કાન, (ઇચ્છિત) પછી યાવતું તેને મારી ઉદરાવલિના શેકેલા પ્રિય, મને, મનભાવન, કોષ્ઠ, કલ્યાણકારી, માંસથી દોહદ પૂર્ણ કરવાની ઈચ્છા થઈ છે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org