Dharmakathanuyoga Part 2

SR No.: 001953
Original Sutra Author: N/A
Author: Kanhaiyalal Maharaj, Dalsukh Malvania
Publisher: Agam Anuyog Prakashan
Publication Year: 1991
Total Pages: 538
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati, Agam, Canon, Story, Literature, & agam_related_other_literature
File Size: 14 MB

Page 228

ધર્મકથાનું ગ–પાર્શ્વનાથ--તીર્થમાં પ્રદેશી કથાનક : સત્ર ૫૭
ત્યાર પછી તે પુરુષો જયારે પેલી વ્યક્તિને લેતો તો પણ તે લોકોની જેમ જ શ્રેષ્ઠ અનુકૂળ-પ્રતિકૂળ એવી બધી રીતની આખ્યા- પ્રાસાદોમાં રહેતા રહેતા યાવતુ વિચરણ કરતાં પનાઓ (સામાન્ય રીતે પ્રતિપાદન કરનારી સમય પસાર કરત.” વાણી ) અને પ્રજ્ઞાપનાઓ ( વિશેષ રીતે પ્રતિ
આ માટે હે પ્રદેશી ! મેં એમ કહ્યું કે “જો તુ પાદન કરનારી વાણી ) વડે સમજાવવામાં સફળ
પણ તારો દુરાગ્રહ નહીં છોડે તે તારે પણ ન બન્યા ત્યારે તેઓ ક્રમપૂર્વક આગળ-આગળ પેલા લોઢાને ઊંચકીને ફરનાર દુરાગ્રહીની જેમ ચાલવા લાગ્યા,
પસ્તાવું પડશે.” આમ આગળ ને આગળ જતાં ક્રમશઃ - ૫૭. પ્રદેશી રાજાને ગૃહસ્થ ધર્મ સ્વીકાર અને તાંબાની ખાણ, ચાંદીની ખાણ, રત્નોની ખાણ રમણીય-અરમણીયવિષયમાં વનખંડનું દૃષ્ટાંતઅને વજ - હીરાની ખાણ જોઈ અને ત્યાં પહેલાં
આ પ્રમાણે સમજાવ્યા પછી યથાર્થ બોધ ગ્રહણ લીધેલી ઓછા મૂલ્યની વસ્તુઓ છોડીને બહુ
કરીને પ્રદેશી રાજએ કેશી કુમારશ્રમણને વંદન મૂલ્યવાન વસ્તુઓની પોટલી બાંધતા ગયા. પરંતુ
કર્યા અને આ પ્રમાણે કહ્યુંપેતાના પેલા દુરાગ્રહી સાથીને દુરાગ્રહ દૂર કરવામાં સફળ ન થઈ શક્યા.
હે ભદન્ત ! હું તે લોઢાને ઊંચકીને ફરનારની
જેમ પશ્ચાત્તાપ કરવા ઇચ્છતો નથી. એટલે કે તત્પશ્ચાતું તે પુરુષ જ્યાં પોત-પોતાનું જન
હું આ૫ દેવાનુપ્રિય પાસેથી કેવલિધર્મ શ્રવણ પદ - દેશ હતો ત્યાં આવ્યા આવીને હીરા વેશ્યા,
કરવા વાંચ્છું છું.' વેચીને મળેલા ધનથી ઘણાં બધાં દાસ-દાસીઓ, ગાય, ભેંસ અને ઘેટાં ખરીદ્યા, ખરીદીને આઠ
હે દેવાનુપિય! જેમાં તને ખુશી મળે તેમ આઠ માળ ઊંચાં ભવનો બંધાવ્યાં અને તેમાં કરી, પરંતુ પ્રતિબંધ-વિલંબ ન કર.' (કેશી કુમાર સ્નાન, બલિકમ આદિ કરીને તે શ્રેષ્ઠ એવા શ્રમણે ઉત્તર આપ્યા.) પ્રાસાદોના ઉપરના મજલે બેસીને જોર-શોરથી
તપશ્ચાત્ પ્રદેશની ભાવનાને જાણીને કેશોવગાડાતાં મુદગ વગેરે વાદ્યનિનાદો; અને
કુમાર શ્રમણે જેવી રીતે ચિત્ત સારથીને ધર્મોપદેશ શ્રેષ્ઠ તરુણીઓ દ્વારા થતાં નૃત્ય-ગાયન યુક્ત
આપીને ધર્મ સમજાવ્યો હતો, તેવી જ રીતે બત્રીસ પ્રકારનાં નાટકો જોવાની સાથે ઇષ્ટ શબ્દ,
પ્રદેશી રાજાને પણ ધર્મકથા કહીને શ્રાવક ધર્મનું સ્પર્શ આદિ મનુષ્ય સમ્બન્ધી કામભોગો
વિવેચન કર્યું, તેથી ચિત્તસારથીની જેમ જ ભોગવતા વિચારવા લાગ્યા.
પ્રદેશીએ પણ ગૃહસ્થ ધર્મ અંગીકાર કર્યો, ત્યારે લોઢાના ભાર સહિત પેલો પુરુષ જ્યાં સ્વીકારીને જયાં શ્વેતામ્બી નગરી હતી, તે તરફ પોતાનું નગર હતું, ત્યાં આવ્યો. આવીને જવા તૈયાર થયો. લેઢાને વેચ્યું, પરંતુ તે અલ્પ મૂલ્યનું હોવાથી
ત્યારે કેશીકુમાર શ્રમણે પ્રદેશ રાજાને આ તેને લાભ પણ અ૫ જ થયો, ત્યારે પોતાના સાથી પુરુષ ને શ્રેષ્ઠ પ્રાસાદોમાં યાવત્ વિચરતા
પ્રમાણે કહ્યું - જોયા, જોઈને સ્વગત આ પ્રમાણે બોલ્યા
હે પ્રદેશી ! શું તને ખબર છે કે કેટલા પ્રકારના અરે હું અધન્ય, પુણ્યહીન, શુભ લક્ષણોથી
આચાર્યો જણાવવામાં આવ્યા છે ?” રહિત શ્રી-હી થી ત્યજાયેલ, હીન પુણ્યચતુર્દશી પ્રદેશી – “હા ભદનન! મને ખબર છે કે (કૃષ્ણપક્ષની ચતુર્દશીએ ઉત્પન્ન થયેલો), આચાયેના ત્રણ પ્રકાર બતાવવામાં આવ્યા છેદુરનપ્રાને લક્ષણવાળો છું, જો હું મારા મિત્રો આ પ્રમાણે- ૧. કલાચાય ૨. શિલપાચાર્ય અને જાતિબંધુઓ અને હિતેચ્છુઓની વાત માની ૩. ધર્માચાર્ય.'