________________
ધર્મકથાનુગ-પાર્શ્વનાથ-તીર્થમાં શ્રમણ કાલીનું કથાનક : સૂત્ર ૧૯૭
૧૯૭. ત્યાર પછી તે કાલી દેવીના મનમાં આવો વિચાર કાલીદેવીનો કાલી નામે પૂર્વભવ–
પાવતુ સંકલ્પ થયો- “મારા માટે એ શ્રેયસ્કર છે ૧૯૯, “હે ગૌતમ !” એમ શ્રમણ ભગવાન મહાવીરે કે કલ્યાણરૂપ, મંગલરૂપ, દેવ અને ચૈત્યરૂપ ગૌતમને સંબોધિત કરાંને આ પ્રમાણે કહ્યું- હે શ્રમણ ભગવાન મહાવીરને વંદન-નમસ્કાર, Zતમ ! તે કાળે તે સમયે આજ જંબુદ્વીપના સત્કાર-સન્માન કરીને પર્યું પાસના કરું.’ આવે ભારતવર્ષમાં આમલક૯પા નામક નગરી હતીતેણે વિચાર કર્યો, વિચાર કરીને પોતાના આભિ- વર્ણન ત્યાં આમ્રશાલવન નામક રચૈત્ય હતું. યોગિક દેવોને બોલાવ્યા, બોલાવીને આ પ્રમાણે જિતશત્રુ નામક રાજા હતો. કહ્યું- હે દેવાનુપ્રિયે ! શ્રમણ ભગવાન મહાવીર
ને આમલકલપા નગરીમાં કાલ નામે ગાથાવિચરી રહ્યા છે...' ઇત્યાદિ જેવી રીતે સૂર્યાભદેવે
પતિ (ગૃહસ્થ) રહેતો હતો-જે ધનાઢય યાવતુ પોતાના આભિયોગિક દેવને આજ્ઞા કરી હતી
કોઈનાથી ગાંયે ન જાય તેવા હતા. તેવી રીતે કાલીદેવીએ પણ આજ્ઞા આપી–સાવત્ - ‘દિવ્ય અને શ્રેષ્ઠ, દેને ગમન યોગ્ય વિમાન
તે કાલ ગથાપતિની કાલશ્રી નામે ભાર્યા હતી બનાવે-બનાવરાવો, બનાવી–બનાવરાવી તરત
જે સુકુમાલ અંગોપાંગવાળીયાવ રૂપવંતી હતી. જ મારી આજ્ઞા પૂરી કર્યાની મને જાણ કરે.”
તે કાલ ગાથાપનની પુત્રી અને તેની ભાય તેમણે પણ આજ્ઞા અનુસાર કાર્ય કરીને
કાલશ્રીની આત્મજા કાલી નામે કન્યા હતી–જે આશાપૂર્તિની જાણ કરી.-વિશેષમાં-એક હજાર
મોટી ઉંમરની થઈ છતાં કુમારિકા હતી, વૃદ્ધ થઈ પોજન વિસ્તારવાળું વિમાન બનાવ્યું. બાકી બધું
છતાં કુમારિકા હતી, તેના સ્તન નિતંબ સુધી સૂર્યાભદેવના પ્રસંગમાં આવતા વર્ણન અનુસાર
લટકી ગયા હતા અને એને વરવા કોઈ વર જ સમજવું. સૂર્યાભદેવની જેમ જ પોતાનું નામ
તૈયાર ન હોવાથી વરરહિત અર્થાતુ અવિવાહિતા -ગોત્ર કહ્યું, તેની જેમ જ નાટયવિધિ દર્શાવી
રહી ગઈ હતી. યાવત્ પાછી ફરી.
કાલી દ્વારા પાર્થ દર્શન અને ધર્મશ્રવણ– ગૌતમ દ્વારા કાલીટવીના પૂર્વભવની પૃચ્છા- ૨૦૦. તે કાળે તે સમયે ધર્મના આદિકર, તીર્થકર, ૧૯૮. “હે ભગવંત !” એમ સંબોધન કરી ભગવાન
સ્વયંબુદ્ધ, પુરુષોત્તમ, પુરુષસિંહ, પુરુષમાં ગૌતમે શ્રમણ ભગવાન મહાવીરને વંદન-નમ
ઉત્તમ પુંડરીક, પુરુષોમાં ઉત્તમ ગંધહસ્તી, અભયસ્કાર કર્યો,વંદન-નમન કરી આ પ્રમાણે પૂછ્યું
દાતા, શિાનરૂપી] ચક્ષુદાતા, માર્ગદર્શક, શરણ
દાના, જીવદાતા, [ભવસાગરમાં] દ્વીપ, ત્રણ“હે ભગવંત! કાલીદેવીની તે દિવ્ય દેવઘુતિ,
શરણ-ગતિ-આધારરૂપ ધર્મના ચાતુરંત ચક્રદિવ્ય દેવઋદ્ધિ કયાં ગઈ? કયાં પ્રવિષ્ટ થઈ ?”
વતી, અપ્રતિહત ઉત્તમ કેવળ જ્ઞાન-દર્શન હે ગૌતમ! તેના શરીરમાં ગઈ, શરીરમાં જ
ધારક, ઘાતકર્મોનો ક્ષયકારક, અહંતુ, જિન, સમાઈ ગઈ. કૂટાકા૨ શાળાના દષ્ટાંત જેવું આ છે.'
જ્ઞાનદાતા, તરી ગયેલ અને તારક, મુક્ત અહો ભગવંત! કાલીદેવી મહાનત્રદ્ધિ વાળી
અને મુક્તિદાતા, બુદ્ધ અને બોધદાતા, સર્વસ, મહાન વૃતિવાળી, મહાન સેનાવાળી, મહાન સર્વદશી, નવ હાથ ઊંચા શરીરવાળા, સમયશવાળી, મહાન સૌભાગ્યવાળી અને મહાન ચતુરસ્ત્ર શરીરસંસ્થાનવાળા, વાઋષભનારાચ પ્રભાવવાળી જણાય છે!
સંહનનવાળા, જલ-મલ-કલંક-પ્રસ્વેદરહિત હે ભગવન્! કાલી દેવીને આવી દિવ્ય દેવ- શરીરવાળા, શિવ, અચલ, રોગરહિત, અક્ષય, ઋદ્ધિ, ધૃતિ, દિવ્ય પ્રભાવ, કેવી રીતે પ્રાપ્ત થયા? અવ્યાબાધ-વિધનરહિત અને અપુનરાવર્તન કેવી રીતે મળ્યા? કેવી રીતે અધિગત થયા?”
એટલે કે જ્યાંથી પાછા ફરવાનું હોતું નથી એવા
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org