Dravyanuyoga Part 3

SR No.: 001950
Original Sutra Author: N/A
Author: Kanhaiyalal Maharaj
Publisher: Agam Anuyog Prakashan
Publication Year: 2003
Total Pages: 816
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati, Agam, Canon, Metaphysics, & agam_related_other_literature
File Size: 21 MB

Page 622

દેવગતિ અધ્યયન
૧૯૫૧
પ્ર. ભંતે ! આ ચારે લોકપાલોનાં કેટલા વિમાન કહ્યા
प. एएसि णं भंते ! चउण्हं लोगपालाणं कइ विमाणा
qUUત્તા ? उ. गोयमा ! चत्तारि विमाणा पण्णत्ता, तं जहा
૨. સંશપમે, ૨. વરસિદ્ધે,
રૂ. સલ્તનત્રે, ૪. વI प. १. कहिणं भंते! सक्कस्स देविंदस्स देवरण्णो सोमस्स
महारण्णो संझप्पभे णामं महाविमाणे पण्णत्ते?
૩.
गोयमा! जंबूद्दीवे दीवे मंदरस्स पव्वयस्स दाहिणेणं इमीसे रयणप्पभाए पुढवीए बुहसम-रमणिज्जाओ भूमिभागाओ उड्ढे-चंदिम-सूरिय-गहगणनक्खत्त-तारा-रूवाणं बहूई जोयणाई -जाव-पंच वडिंसया पण्णत्ता, तं जहा૨. કોચવહિંસ, ૨. સત્તવાવડિંg, રૂ. ચંપીવહિંસ, ૪. વ્યવડિંસ, ૬. મત્તે સોમવહિંસT तस्सणं सोहम्मवडेंसयस्स महाविमाणस्सपुरस्थिमेणं सोहम्मे कप्पे असंखेज्जाइंजोयणाई वीईवइत्ता एत्थ णं सक्कस्स देविंदस्स देवरण्णो सोमस्स महारण्णो संझप्पभे नामं महाविमाणे पण्णत्ते। अद्धतेरस जोयणसयसहस्साइं आयाम-विक्खंभेणं, उणयालीसंजोयणसयसहस्साईबावण्णं च सहस्साई अट्ठ य अडयाले जोयणसए किंचिविसेसाहिए परिक्खेवेणं पण्णत्ते। जा सूरियाभविमाणस्स वत्तबया सा अपरिसेसा भाणियब्वा-जाव- अभिसेयोणवरं-सोमे देवे?
ઉ. ગૌતમ! આ ચારે લોકપાલોનાં ચાર વિમાન કહ્યા
છે, જેમકે - ૧. સંધ્યાપ્રભ, ૨. વરશિષ્ટ,
૩. સ્વયંવલ, ૪. વલ્થ. પ્ર. ૧, અંતે ! દેવેન્દ્ર દેવરાજ શક્રનાં લોકપાલ સોમ
નામના મહારાજનું સંધ્યાપ્રભ નામના મહાવિમાન
ક્યાં કહ્યા છે ? ઉ. ગૌતમ ! જંબુદ્વીપ નામના દ્વીપનાં મંદિર (મેરુ)
પર્વતથી દક્ષિણ દિશામાં આ રત્નપ્રભા પૃથ્વીનાં બહુસમ અને રમણીય ભૂભાગથી ઉપર ચંદ્ર, સૂર્ય, ગ્રહગણ, નક્ષત્ર અને તારા રૂપોથી પણ ઘણા યોજન ઉપર -વાવ- પાંચ અવતંસક કહ્યા છે, જેમકે - ૧. અશોકાવાંસક, ૨. સપ્તપર્ણાવતંસક, ૩. ચંપકાવતંસક, ૪. ચૂતાવાંસક, ૫. મધ્યમાં સૌધર્માવલંસક. તે સૌધર્માવલંક મહાવિમાનથી પૂર્વમાં, સૌધર્મ કલ્પમાં અસંખ્યાત યોજન દૂર ગયા બાદ ત્યાં દેવેન્દ્ર દેવરાજ શક્રનાં લોકપાલ- સોમ નામના મહારાજનું સંધ્યાપ્રભ નામનું મહાવિમાન કહ્યું છે. જેની લંબાઈ-પહોળાઈ સાડા બાર લાખ યોજન છે. તેની પરિધિ ઓગણચાલીસ લાખ બાવન હજાર આઠસો અડતાલીસ યોજનથી કંઈક અધિકની કહી છે. આ વિમાનનું સમગ્ર વર્ણન અભિષેક સુધી સૂર્યાભદેવનાં વિમાનના સમાન કહેવું જોઈએ. વિશેષઃ સૂર્યાભદેવનાં સ્થાનમાં "સોમદેવ” કહેવું જોઈએ. સંધ્યાપ્રભ મહાવિમાનની ઠીક નીચે આજુ-બાજુ અસંખ્યાત લાખ યોજન દૂર જવાથી દેવેન્દ્ર દેવરાજ શક્રનાં લોકપાલ સોમ મહારાજની સોમા નામની રાજધાની કહી છે, જે જંબૂદ્વીપનાં સમાન એક લાખ યોજન લાંબી-પહોળી છે. વૈમાનિકોનાં પ્રાસાદ આદિથી અહીં પ્રાસાદ આદિનું પરિમાણ -પાવત- ઘરનાં ઉપરનાં પીઠબંધ સુધી અડધું કહેવું જોઈએ. ઘરનાં પીઠબંધનું આયામ-વિખંભ સોળ હજાર યોજન છે, તેની પરિધિ પચાસ હજાર પાંચસો સત્તાણું યોજનથી કંઈક અધિક કહી છે.
संझप्पभस्स णं महाविमाणस्स अहे सपक्खि सपडिदिसिं असंखेज्जाइं जोयणसयसहस्साई ओगाहित्ता एत्थ णं सक्कस्स देविंदस्स देवरण्णो सोमस्स महारण्णो सोमा नामं रायहाणी पण्णत्ता, एगंजोयणसयसहस्सं आयाम-विक्खंभेणं जंबूद्दीवपमाणा। वेमाणियाणं पमाणस्स अद्धं नेयव्वं-जावउवरियलेणं सोलस जोयणसहस्साई आयामविक्खंभेणं, पण्णासं जोयणसहस्साइं पंच य सत्ताणउए जोयणसए किंचिविसेसुणे परिक्खेवेणं पण्णत्ते ।
૧. ધમ્મકહાણુગો ભાગ-૨, ખંડ ૪, પાનું ૧૧-૧૨૫