________________
૧૯૧૮
उड्ढोववण्णगा, कप्पोववण्णगा, विमाणोववण्णगा, चारोववण्णग्गा चारट्ठिईआ गइरइआ गइसमाव°°[[[ ?
उ. गोयमा ! अंतो णं माणुसुत्तरस्स पव्वयस्स जे चन्दिम- सूरिअ - गहगण-णक्खत्त-तारारूवे ते णं देवा णो उड्ढोववण्णगा, णो कप्पोववण्णगा, विमाणोववण्णगा, चारोववण्णगा, णो चारट्ठिईआ, ગરડ્યા, ગડ્સમાવખ્ખા |
उद्धीमुह कलंबुअ पुप्फसं ठाणसंठिएहिं, जोअणसाहस्सिएहिं तावखेत्तेहिं साहस्सियाहिं वेव्विआहिं बाहिरियाहिं परिसाहिं महया - हयગટ્ટ-નીય-વાય-તંતી-તજી-તાજી-તુહિમ-ધા मुइंगपडुप्प वाइअरवेणं दिव्वाई भोगभोगाई भुंजमाणा महया उक्किट्ठ सीहणाय बोल कलकलरवेणं अच्छं पव्वयरायं पयाहिणाऽवत्तमण्डलचारं मेरुं अणुपरियट्टंति ।
-
· નંવૂ. વવ. ૭, સુ. ૨૭૨ १५. अंतोमणुस्सखेत्ते इंदस्स चवणानंतर अण्णइंदस्स उववज्जण परूवणं
૬. તેતિ નં ભંતે ! યેવાળ નાદે રે સુણ ભવ, से कहमियाणि पकरेंति ?
उ. गोयमा ! ताहे चत्तारि पंच वा सामाणिआ देवा तं ठाणं उवसंपज्जित्ताणं विहरंति - जाव- तत्थ अण्णे इंदे उववण्णे भवइ ।
प. इंदट्ठाणे णं भंते! केवइअं कालं उववाएणं विरहिए ?
उ. गोयमा ! जहणेणं एगं समयं, उक्कोसेणं छम्मासे उववाएणं विरहिए ।'
=
बहिणं माणुसुत्तरस्स पव्वयस्स जे चंदिम-सूरिअ गह જ્ गण-णक्खत- तारारूवा तं चैव णेअव्वं ।
?.
Jain Education International
(૪) નીવા પડે. રૂ, મુ. ૨૭૨૬
૧૫.
દ્રવ્યાનુયોગ ભાગ-૩
ઉર્વોપપન્નક (સૌધર્માદિ વિમાનોથી ઉપર ઉત્પન્ન થનાર) છે? વિમાનોપપન્નક (જ્યોતિષ્મ વિમાનોમાં ઉત્પન્ન થનાર) છે ? કલ્પોપપન્નક (સૌધર્માદિકલ્પોમાં ઉત્પન્ન થનાર) છે ? ચારોપપન્નક(પરિભ્રમણ કરનાર)છે, ચારસ્થિતિક છે, ગતિરતિક છે કે ગતિસમાપન્નક છે ? ઉ. ગૌતમ ! માનુષોત્તર પર્વતવર્તી ચંદ્ર, સૂર્ય, ગ્રહ, નક્ષત્ર અને તારા રુપ જ્યોતિષ્મ દૈવ ઉર્વોપપન્નક નથી. કલ્પો૫૫ન્નક નથી, તે વિમાનોત્પન્નક છે, ચારોપપન્નક છે, ચારસ્થિતિક નથી, ગતિતિક છે અને ગતિસમાપપન્નક છે.
ખંવૂ. વવવ. ૭, મુ. ૨૭૪ ૨૬. વરિયામનુજેત્તેનો શિયાળે પડ્યોવવળા, પરવળ-૧૬, બહિર્વર્તી મનુષ્ય ક્ષેત્રમાં જ્યોતિષ્કોના ઉચ્છ્વપપન્ન
કાદિનું પ્રરુપણ :
ઊર્ધ્વમુખી કદંબ પુષ્પનાં આકારમાં સંસ્થિત, સહસ્ત્રો યોજન સુધી તાપક્ષેત્ર યુક્ત, વૈક્રિય લબ્ધિથી યુક્ત, બાહ્ય પરિષદાઓ સહિત, જ્યોતિદેવ નાટ્ય-ગીતવાદન-રુપ ત્રિવિધ સંગીતોપક્રમમાં જોર-જોરથી વગાડે તેવા તંત્રી-તલ-તાલ-ત્રુટિત- ઘન-મૃદંગઆ વાદ્યોથી ઉત્પન્ન મધુર ધ્વનિની સાથે દિવ્યભોગ ભોગતા ઉચ્ચ સ્વરથી સિંહનાદ કરતા મુખપર હાથ લગાડીને જો૨-જો૨થી ધ્વનિ કરતાં કલકલ શબ્દ કરતા, નિર્મલ પર્વતરાજ મેરુની પ્રદક્ષિણાવર્ત મંડલ ગતિ દ્વારા પ્રદક્ષિણા કરતા રહે છે. અન્તર્વર્તી મનુષ્ય ક્ષેત્રમાં ઈન્દ્રનાં ચ્યવનાન્તર અન્ય ઈન્દ્રનાં ઉત્પાતનું પ્રરુપણ :
પ્ર. ભંતે ! તે જ્યોતિષ્ક દેવોનો ઈન્દ્ર જ્યારે ચ્યુત (મૃત) થઈ જાય છે ત્યારે વિરહકાળમાં તે શું કરે છે ? ઉ. ગૌતમ ! જ્યાં સુધી બીજો ઈન્દ્ર ઉત્પન્ન થાય છે
ત્યાં સુધી ચાર કે પાંચ સામાનિક દેવ મળીને તે ઈન્દ્ર સ્થાનનું પરિપાલન કરે છે.
પ્ર. ભંતે ! ઈન્દ્રનું સ્થાન કેટલા સમય સુધી નવા ઈન્દ્રની ઉત્પત્તિથી વિરહિત રહે છે ?
ઉ. ગૌતમ ! તે ઓછામાં ઓછો એક સમય તથા વધારેમાં વધારે છ માસ સુધી ઈન્દ્રોત્પતિથી વિરહિત રહે છે.
માનુષોત્તર પર્વતનાં બહિર્વર્તી ચંદ્ર, સૂર્ય, ગ્રહ, નક્ષત્ર અને તારા રુપ જ્યોતિષ્ક દેવોનું વર્ણન પૂર્વાનુરુપ જાણવું જોઈએ.
g) વિયા. સ. ૮, ૩. ૮, મુ. ૪ધ્
For Private Personal Use Only
(૧) મૂરિય. પા. ૧૧, મુ. o ૦૦
www.jainelibrary.org