________________
મનુષ્ય ગતિ-અધ્યયન
૧૮૮૩
૨૮, દ્ધિ ગતિમંત મજુસ્સાને સ્થિર પ- ૯૮. અદ્ધિ- અમૃદ્ધિમંત મનુષ્યોનાં છ પ્રકારનું પ્રાણ : छविहा इढिमंता मणुस्सा पण्णत्ता, तं जहा
ઋદ્ધિમંત મનુષ્ય છ પ્રકારનાં કહ્યા છે, જેમકે – ૨. અરહંતા, ૨. વવટ્ટી,
૧. અહિંન્ત,
૨. ચક્રવર્તી, રૂ. વિવા, ૪. વાસુદેવા,
૩. બળદેવ, ૪. વાસુદેવ, ૫. વારVTI, ૬. વિજ્ઞાહર'
૫. ચારણ,
૬. વિદ્યાધર. छब्बिहा अणिड्ढीमंता मणुस्सा पण्णत्ता, तं जहा- અમૃદ્ધિમત મનુષ્ય છ પ્રકારનાં કહ્યા છે, જેમકે – ૨. હેમવયTI, ૨. હેર વયTI,
૧. હૈમવત ક્ષેત્રોત્પન્ન, ૨. હૈરણ્યવત ક્ષેત્રોત્પન, રૂ. હરિવસિTI, ૪. રમવાસTT,
૩. હરિવર્ષોત્પન્ન, ૪. રમ્યફવર્ષોત્પન્ન, ૬. કુવાસિનો, ૬. અંતરવિ |
૫. કુરુવર્ષોત્પન, ૬. અંતર્દીપોત્પન્ન. - ટા. બ. ૬, સુ.૪૬૨ उणिया पुरिसाणं पगारा
૯. નૈપુણિક પુરુષોનાં પ્રકાર : णव णेउणिया वत्थू पण्णत्ता, तं जहा
નૈિપુણિક વસ્તુ (પુરુષ) નવ પ્રકારનાં કહ્યા છે, જેમકે - છે. સંવાળ,
૧. સંખ્યાન - ગણિતને જાણનાર, ૨. નિમિત્તે,
૨. નૈમિત્તિક - નિમિત્તને જાણનાર, રૂ. છાયા,
૩. કાયિક - પ્રાણ તત્વોને જાણનાર, ૪. રાજે,
૪. પૌરાણિક - ઈતિહાસને જાણનાર, છે. પરિસ્થિg,
૫. પારિહસ્તિક - સ્વભાવથી જ સમસ્ત કાર્યોમાં દક્ષ, ૬. ૫રહિg,
૬. પર પંડિત - અનેક શાસ્ત્રોને જાણનાર, ૭. વાય,
૭. વાદી-વાદ - લબ્ધિથી સંપન્ન, ૮. મૂક્યું,
૮. ભૂતિકર્મ – ભસ્મલેપ કે દોરો બાંધીને જ્વર(તાવ)
આદિની ચિકિત્સા કરનાર, ૧. તિછિg . - ટાઈ મ. ૧, મુ. ૬૭૬ ૯. ચિકિત્સા - ચિકિત્સા કરનાર. ૨૦૦. પુરા કસ પારા
૧૦૦. પુત્રોનાં દસ પ્રકાર : दस पुत्ता पण्णत्ता, तं जहा
પુત્ર દસ પ્રકારનાં કહ્યા છે, જેમકે - ૨. સત્તy,
૧. આત્મજ - પોતાના પિતાથી ઉત્પન્ન, ૨. સત્તy,
૨. ક્ષેત્રજ - નિયોગજન્ય વિધિથી ઉત્પન્ન, ૩. નિg,
૩. દત્તક - ખોળે લીધેલ, ૪. વિનg,
૪. વિજ્ઞક - વિદ્યા-શિષ્ય, ૬. મોર,
૫. ઔરસ – સ્નેહવશ સ્વીકૃતપુત્ર, ૬. મોદ,
૬. મૌખર - વાક્પટુતાનાં કારણે પુત્રરુપમાં સ્વીકૃત, ૭. સૌકીરે,
૭. શૌડીર- પરાક્રમનાં કારણે પુત્રરુપમાં સ્વીકૃત, ૮. સંવુદ્દે,
૮. સંવર્ધિત - પોષેલ અનાથ પુત્ર, ૧. મોવાણ,
૯. ઔપયાચિક - દેવ આરાધનાથી ઉત્પન્ન પુત્ર
કે સેવક, ૨૦. ધમ્મતવાલા - 8ા. .૨૦, સુ.૭૬૨ ૧૦. ધર્માન્તવાસી - ધર્મશિષ્ય. ૨. ટાઇ ગ. ૬, ૩. ૨, મુ. ૪૪૦માં પાંચ પ્રકાર બતાવવામાં આવ્યા છે તેમાંથી પ્રારંભના ચાર સમાન છે પણ પાંચમો ભેદ
ભાવિતાત્મા અણગાર છે. Jain Education International For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org