________________
સુત્ર પર
તિર્યફ લોક : વિકટાપાતી વૃત્તિ વૈતાઢ્ય પર્વત ગણિતાનુયોગ ૨૯૧ सद्दावई अइत्थ देवेमहिड्ढीए-जाव-पलिओवमट्ठिईए
અહીં શબ્દાપાતી નામનો મહદ્ધિક -યાવपरिवसइ ति।
પલ્યોપમની સ્થિતિવાળો દેવ રહે છે. से णं तत्थ चउण्हं सामाणियसाहस्सीणं-जाव
તે ત્યાં ચાર હજાર સામાનિક દેવોના અધિપતિ છે. मंदरस्स पब्वयस्स दाहिणणं अण्णंमि जंबुद्दीवे दीवे
-વાવત-એની રાજધાની મરૂપર્વતથી દક્ષિણમાં સ્થિત रायहाणी पण्णत्ता।
અન્ય જંબુદ્વીપ નામના દ્વીપમાં કહેવામાં આવી છે. से एएणतुणं गोयमा । एवं वुच्चइ - “सहावई
હે ગૌતમ ! આ કારણે તે શબ્દાપાતી વૃત્ત वट्टवेयड्ढपव्वए, सद्दावई वट्टवेयड्ढपब्वए।
વૈતાઢ્ય પર્વત, શબ્દાપાતી વૃત્ત વૈતાદ્યપર્વત ___ - जंबु. वक्ख. ४, सु. ९४ (२)
वाय. (२) वियडावई वट्टवेयड्ढपब्वयस्स अवट्ठिई पमाणं च- (२)
विपाती वृत्त वैतादय५र्वतनी अवस्थिति भने प्रभात : २०. प. कहि णं भंते ! हरिवासे वासे वियडावई णामं ५२०.प्र. भगवन!हरिवनाभना वर्षभविटापाती वट्टवेयड्ढपव्वए पण्णत्ते?
વૃત્ત વૈતાઢય પર્વત ક્યાં આવેલો) કહેવામાં
आव्यो छ? गोयमा ! हरीए महाणईए पच्चत्थिमेणं, हरिकताए
હે ગૌતમ ! હરી મહાનદીથી પશ્ચિમમાં અને महाणईए पुरथिमेणं, हरिवासस्स बहुमज्झदेसभाए
હરિકતા મહાનદીથી પૂર્વમાં હરિવર્ષની બરાબર एत्थ णं वियडावई णामं वट्टवेयड्ढपब्वए
મધ્ય ભાગમાં વિકટાપાતી નામના વૃત્ત વૈતાઢ્ય पण्णत्ते।
પર્વત કહેવામાં આવ્યો છે. एवंजाचेवसहावइस्स विक्खंभुच्चत्तुब्बेह, परिक्म्खेवं,
શબ્દાપાતી (વૃત્ત વૈતાઢ્ય પર્વતોની પહોળાઈ, संठाण वण्णवासो अ सो चेव विअडावइस्स वि
ઊંચાઈ, ઊંડાઈ, પરિધિ સંસ્થાન વગેરેનું જે भाणियो।
વર્ણન છે તેજ વર્ણન વિકટાપાતી વૃત્ત વૈતાદ્ય
પર્વતનું પણ કરવું જોઈએ. णवरं - पउमाई-जाव-विअडावइ वण्णाभाई,
વિશેષ - (વિકટાપાતી વૃત્ત વૈતાઢયપર્વત પર अरूण अ इत्थ देवे महिड्ढीए -जाव-पलिओ
નાની-મોટી વાપિકાઓ) માં પદ્દમ છે યાવતુबमट्टिईए परिवसइ, दाहिणेणं रायहाणी णेयब्बा।
વિકટાપાતી પર્વતના વર્ણની સમાન છે, અહીં - जम्बु. वक्ख. ४, मु. ९९
અરુણ નામક મહર્ધિક -યાવતુ- પલ્યોપમની સ્થિતિવાલો દેવ રહે છે અને દક્ષિણમાં એની રાજધાની જાણવી જોઈએ.
7.
जम्बुद्दीव दीवे मंदरस्म पव्वयस्स उत्तर-दाहिणणं हेमवय-हेरण्णवपमु वामेमु दो बट्टवेयड्ढपव्वया पण्णत्ता बहुसमतुल्ला अविसममणाणत्ता अण्णमण्णं णाइबटुंति, आयाम-विक्वंभुच्चत्ताचेह-मंठाण-परिणाहणं. तं जहा - (2) सद्दावाई चव, (२) वियडावाई चेव । तत्थ णं दो देवा महिड्ढीया-जाव-पालिआंवटिया पग्विमंति, तं जहा- (१) माती चव, (२) पभामे चेव ।
-- ठाणं २, उ. ३, मु. ८४ .. बियडावई वट्टवेयड्ढपब्बयस्म णामहेउ
प. सेकेणट्टेणं भंते ! एवं वुच्चइ- “वियडावईवट्टवेयड्ढपब्वए, वियडाबई वट्टवेयड्ढपब्बए ? उ. गायमा ! वियडावई वट्टवेयड्ढपब्वएणं खुड्डा बुड्डियासु जाव बिलपंतिआमु बहवे उप्पलाई पउमाई बियडावई वण्णाई
वियडावईप्पभाई, वियडावईप्पभामाई, अरूणे अ इत्थ देव महिढीए -जाव- पलिआवमट्टिईए पग्विसइ। में णं तत्थ चउपहं सामाणियमाहम्मीणं -जाब-मंदरम्म पचयम्म दाहिणणं अण्णमि जम्बुद्दीव दीव रायहाणी पण्णत्ता।
मे पाणट्टेणं गोयमा ! एवं वुच्चइ - 'वियडावई बट्टवेयड्ढपधए, वियडावई पट्टवेयड्ढपचए। - जंबु. बक्ख. ४, मु. ८२ નોટ : ઉપરોક્ત સંક્ષિપ્ત પાઠનો આ વિસ્તૃત પાઠ છે -જે એક જુની પ્રતથી અહીંયા ઉદ્દધૃત કરેલ છે. (સંપાદક)
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org