Page Text
________________
સૂત્ર
૪૩-૪૩૭
ૐ.
૩.
गोयमा ! मंदरस्स पव्वयस्स दाहिणेणं, णिसहस्स वासहरपव्वयस्स उत्तरेणं, विज्जुप्पहस्स वक्खारपव्वयस्स पुरत्थमेणं, सोमणस वक्खारपव्वयस्स पच्चत्थिमेणं एत्थ णं महाविदेहेवासे देवकुरा णामं कुरा पण्णत्ता ।
વાર્ફન-પડીખાયા, દ્દીન-ફ્રિવિસ્થિ, अद्धचंदसंठाणसंठिया, इक्कारस जोयणसहस्साई अय बायाले जोयणसए दोण्णि य एगूणवीसइभाए जोयणस्स विक्खंभेणं ति ।
तीसे णं जीवा उत्तरेणं पाईण-पडीणायया, दुहा वक्खारपव्वयं पुट्ठा, पुरित्थिमिल्लाए कोडीए पुरित्थिमिल्लं वक्खारपव्वयं પુઠ્ઠા, पच्चत्थिमिल्लाए कोडीए पच्चत्थिमिल्लं वक्खारपव्वयं पुट्ठा, तेवणं जोयणसहस्साइं आयामेणं ति । १
देवकुराए आयारभावो-
૪૩૬.૫.
તિર્યક્ લોક : દેવકુરુ
ઉ.
तीसे णं धणुं दाहिणेणं सट्टिं जोयणसहस्साइं चत्तारि अ अट्ठारसे जोयणसए दुवालस य एगूणवीसइभाए जोयणस्स परिक्खेवेणं ।
નંવુ. વવું. ૪, મુ. ૨૬
देवकुराए णं भंते ! कुराए केरिसए आयारभाव पडोयारे पण्णत्ते ?
गोयमा ! बहुसमरमणिज्जे भूमिभागे पण्णत्ते ।
एवं पुव्ववणिआ जच्चेव सुसमसुसमावत्तव्वया સએવોયન્ના-નાવ- (?) પણ્ડમાંધા, (૨) મિઞોંધા, (૩) અમમા, (૪) મહા, (૬) તેતરી, (૬) સહિંવારી ।
देवकुराए णामहेउ
૪૩૭. ૬.
૩.
-
નંવુ. વવવુ. ૪, મુ. ૨૬
સે જે કેળ અંતે ! વં વુન્ના - તેવધુરા, વેવથુરા? गोयमा ! देवकुराए देवकुरू णामं देवे महिड्ढीएजाव- पलिओ मट्ठिईए परिवसइ ।
--
સે તેકેળ ગોયમા ! વં યુવ્વજ્ઞ- તેવરા, વેવરા । अदुत्तरं च णं गोयमा ! देवकुराए सासए णामधेज्जे पण्णत्ते । નંવુ. વર્ષો. ૪, મુ. ૨૦
ગણિતાનુયોગ ૨૪૫
ગૌતમ ! મેરૂ પર્વતની દક્ષિણમાં, નિષધ વર્ષધર પર્વતની ઉત્તરમાં, વિદ્યુત્પ્રભ વક્ષસ્કાર પર્વતથી પૂર્વમાં તથા સોમનસ વક્ષસ્કાર પર્વતથી પશ્ચિમમાં મહાવિદેહ વર્ષમાં દેવકુરુ નામનો કુરૂ કહેવામાં આવ્યો છે.
તે પૂર્વ-પશ્ચિમમાં લાંબો, ઉત્ત૨-દક્ષિણમાં પહોળો છે અને અર્ધચંદ્રમાના સંસ્થાનથી સ્થિત છે. અગિયાર હજાર આઠસા બતાસીસ યોજન તથા એક યોજનના ઓગણીસ ભાગોમાંથી બે ભાગ (૧૧,૮૪૨-૨૨૧૯)જેટલો એનો વિકુંભ છે. એની જીવા ઉત્તરની બાજુ પૂર્વ-પશ્ચિમમાં લાંબી છે. બન્ને બાજુએથી વક્ષસ્કાર પર્વતથી સ્પષ્ટ છે તથા પૂર્વીય કિનારાથી પૂર્વી વક્ષસ્કાર પર્વતથી સ્પષ્ટ છે અને પશ્ચિમીકિનારાથી પશ્ચિમી વક્ષસ્કાર પર્વતથી સ્પષ્ટ છે. જીવાની લંબાઈ ત્રેપન હજાર યોજન છે. એના ધનુપૃષ્ઠની પરિધિ દક્ષિણમાં સાત હજાર ચારસો અઠાર યોજન અને એક યોજનના ઓગણીસ ભાગોમાંથી બાર ભાગ (૭,૪૧૮૧૨ ૧૯) જેટલી છે. દેવકુનો આકારભાવ (સ્વરૂપ) :
૪૩૬. પ્ર.
ઉ.
ભગવન્ ! દેવકુરા નામનો કુરાનો આકારભાવ (સ્વરૂપ) કેવો કહેવામાં આવ્યો છે ?
ગૌતમ ! એનો ભૂમિભાગ અત્યંત સમ તેમજ રમણીય કહેવામાં આવ્યો છે.
આ પ્રમાણે પૂર્વવર્ણિત સુષમસુષમા (આરા) નું જે કથન છે તેવું જ અહીં સમજી લેવું જોઈએ. -યાવત્- (અહીં છ પ્રકારના મનુષ્ય છે) ૧. પદ્મગંધ, ૨. મૃગગંધ, ૩. અમમ, ૪. સહ, ૫. તેતલી અને ૬. શનૈશ્ચારી. દેવકુરૂના નામનું કારણ (હેતુ) :
૪૩૯. પ્ર.
ઉ.
ભગવન્ ! દેવકુરુને દેવકુ કેમ કહેવામાં આવે છે ? ગૌતમ ! દેવકુરુમાં દેવકુરુ નામનો મહર્દિકયાવત્- પલ્યોપમની સ્થિતિવાળો દેવ રહે છે.
આ કારણે ગૌતમ ! દેવકુરુ દેવકુરુ કહેવાય છે અથવા ગૌતમ ! દેવકુ એ નામ શાશ્વત(હોવાનું) કહેવામાં આવ્યું છે.
१. देवकुरू- उत्तरकुरुयाओणं जीवाओ तेवन्नं - तेवन्नं जोयण सहस्साई साइरेगाई आयामेणं पण्णत्ताओं । सम. ५३, सु. १
૨. Jain Education International
‘ના ઉત્તરહુરા વત્તત્ત્વયા નાવ’ આ સંક્ષિપ્ત વાચનાની સૂચના અનુસાર સમ. ૮૭ થી અહીં પાઠની પૂર્તિ કરવામાં આવી છે.
For Private & Personal Use Only
www.jairnelibrary.org
| SR No. | 001946 |
| Book Title | Ganitanuyoga Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Kanhaiyalal Maharaj |
| Publisher | Agam Anuyog Prakashan |
| Publication Year | 2000 |
| Total Pages | 602 |
| Language | Prakrit, Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, Agam, Canon, Mathematics, & agam_related_other_literature |
| File Size | 19 MB |