________________
સૂત્ર ૪૩૧
તિર્યફ લોક : હરિવર્ષ
ગણિતાનુયોગ ૨૪૩
पुट्ठा, अट्ठजोअणसहस्साइं चत्तारि अ एगवीसे
સ્પષ્ટ છે. એની પહોળાઈ આઠ હજાર ચારસો जोयणसए एगं च एगूणवीसइभागे जोअणस्स
એકવીસ યોજન અને એ ક યોજનના विक्खंभेणं ।
ઓગણીસ ભાગોમાંથી એક ભાગ (૮૪ર૧
૧/૧૯) જેટલી છે. तस्स बाहा पुरथिम- पच्चत्थिमेणं ते रस
એની બાજુ પૂર્વ-પશ્ચિમમાં તેર હજાર ત્રણ સો जोअणसहस्साई, तिण्णि अ एगसटे जोअणसए,
એકસઠ યોજન અને એક યોજનના ઓગણીસ छच्च एगूणवीसइभाए जोअणस्स, अद्धभागं च
ભાગોમાંથી સાડા છ ભાગ (૧૩૩૬-૬૧૯ + आयामेणंति।
૧૨) જેટલી લાંબી છે. तस्स जीवा उत्तरेणं पाईण-पडीणायया, दुहा
એની જીવા ઉત્તરમાં પૂર્વ-પશ્ચિમની બાજુમાં लवण समुदं पुट्ठा, पुरथिमिल्लाए कोडीए
લાંબી અને બન્ને બાજુથી લવણસમુદ્રથી पुरथिमिल्लं लवणसमुदं पुट्ठा, पच्चत्थिमिल्लाए
સ્પર્ધાયેલી છે. પૂર્વની બાજુમાં પૂર્વી લવણસમુદ્રથી कोडीए पच्चस्थिमिल्लं लवणसमुदं पुट्ठा, तेवत्तरिं
સ્પષ્ટ છે અને પશ્ચિમની બાજુમાં પશ્ચિમી जोअणसहस्साई णव अ एगुत्तरे जोअणसए
લવણસમુદ્રથી સ્પષ્ટ છે. આ તોતેર હજાર નવ सत्तरस य एगूणवीसइभाए जोअणस्स अद्धभागं च
સો ઈકોતેર યોજન અને એક યોજન ઓગણીસ आयामेणं ।२
ભાગોમાંથી સાડાસત્તરભાગ(૭૩,૯૭૧-૧૭/૧૯
+ ૧૨) જેટલી લાંબી છે. तस्स धणुं दाहिणणं चउरासीइं जोअणसहस्साई
એનીધનુ:પીઠિકાની પરિધિ દક્ષિણમાં ચોરાસી सोलसजोअणाई चत्तारि अ एगणवीसइभाए
હજાર સોળ યોજન અને એકયોજનના ઓગણીસ जोअणस्स परिक्खेवेणं ।३
ભાગોમાંથી ચાર ભાગ (૮૪,૦૧૬-૪/૧૯) - નંવું. વવવું. ૪, મુ. ૨૧
જેટલી છે. हरिवासस्स आयारभावो
હરિવર્ષનો આકારભાવ (સ્વરૂપ) : ૪૩. ૫. વિમસ / મંત ! વીસમ્સ રિસકાયામાવ ૪૩૧. પ્ર. ભગવન્! હરિવર્ષનો આકારભાવ (સ્વરૂપ) पडोयारे पण्णत्ते?
કેવો કહેવામાં આવ્યો છે ? गोयमा! बहुसमरमणिज्जे भूमिभागेपण्णत्ते-जाव
ગૌતમ! એનો આકાર અત્યંત સમ અને રમણીય मणीहिं तणेहिं अ उवसोभिए।
ભૂમિભાગવાળો કહેવામાં આવ્યો છે- યાવત
મણીઓ અને તૃણો વડે સુશોભિત છે. एवं मणीणं तणाण य वण्णो गंधो फासो सदो
મણીઓ અને તૃણોના વર્ણ, ગંધ અને સ્પર્શ भाणिअब्बो।
તથા શબ્દનું વર્ણન કરી લેવું જોઈએ. हरिवास णं तत्थ-तत्थ देसे तहि-तहिं बहवे खुड्डा
હરિવર્ષમાં સ્થાને-સ્થાને અહીં-તહીં અનેક નાની खुड्डियाओ।
મોટી વાપિકાઓ છે.
१. हरिवास-रम्मयाणं वासा अट्ठ जोयणसहस्साइं साइरेगाई वित्थरेणं पण्णत्ता।
- એમ. કુ. ૨૨? २. हरिवास-रम्मयवासयाओ णं जीवाओ तेवत्तरि जोयणसहस्साई नव य एगुत्तरे जोयणसए सत्तरस य एगूणवीसइभागे जोयणस्स अद्धभागं च आयामेणं पण्णत्ता ।
- એમ. ૭રૂ, મુ. ? हरिवाम-रम्मयवासियाणं जीवाणं धणुपिट्टा चउरासीइं जोयणसहस्साइं सोलसजायणाई चत्तारि य भागा जोयणस्म परिक्खेवणं HvU/TI I
- મમ, ૮૪, મુ. ૮ અહીં હરિવર્ષની જીવાના ધનુપૃષ્ઠની પરિધિ ચોરાસી હજાર સોળ યોજન અને ચાર યોજનના ઓગણીસ ભાગોમાંથી ચાર ભાગ જેટલી કહેવામાં આવી છે. પરંતુ સમ. ૮૪, સૂત્ર ૮માં હરિવર્ષ રમ્યફવર્ષ (બન્નેમાં દરેકની) જીવાના ધનુપૃષ્ઠની પરિધિ ચોરાસી હજાર સોળ યોજન અને એક યોજનના ચાર ભાગ જેટલી કહી છે. સમ. ૮૪, સૂત્ર ૮નો મૂળપાઠ ઉપર ઉધ્ધત છે. તુલના કરો.
www.jainelibrary.org
Jain Education International
For Private & Personal Use Only