________________
२४० લોક-પ્રજ્ઞપ્તિ
?.
२.
२७
३.
२८
२९
३०
३१
તિર્યક્ લોક : હૈમવત વર્ષ
૨૭
उ.
(३) महावप्पे विजए,
सूरेवक्खारपव्वए ।
(४) वप्पावई विजए, अपराइआरायहाणी, फेणमालिणीणई ।
( ५ ) वग्गूविजए, चक्कपुरारायहाणी, जागे
वक्खारपव्वए ।
(६) सुवग्गूविजए,
जयंतीरायहाणी,
खग्गपुरारायहाणी,
गंभीरमालिणी अंतरणई ।
(७) गंधिले विजए, अवज्झारायहाणी, देवे
-
वक्खारपव्वए ।
(८) गंधिलावईविजए, १ अयोज्झारायहाणी । २
३२
एवं मन्दरस्स पव्वयस्स पच्चित्थिमिल्लं पासं भाणियव्वं ।
• जंबु. वक्ख. ४, सु. १३१
हेमवयवासस्स अवट्टिई पमाणं च
४२४. प. कहि णं भंते ! जंबुद्दीवे दीवे हेमवए णामं वासे ४२४. प्र. पण्णत्ते ?
गोयमा ! महाहिमवंतस्स वासहरपव्वयस्स दक्खिणेणं, चुल्लहिमवंतस्स वासहरपव्वयस्स उत्तरेणं, पुरत्थिमलवणसमुद्दस्स पच्चत्थिमेणं, पच्चत्थिमलवणसमुद्दस्स पुरत्थिमेणं एत्थ णं जंबुद्दीवे दीवे हेमवए णामं वासे पण्णत्ते । पाईण-पडीणायए, उद्दीण दाहिणवित्थिण्णे, पलिअंकसंठाणसंठिए, दुहा लवणसमुदं पुट्ठे । पुरथिमिल्लाए कोडीए पुरथिमिल्लं लवणसमुहं पुट्ठे, पच्चत्थिमिल्लाए कोडीए पच्चत्थिमिल्लं लवणसमुदं पुट्ठे, दोणि जोअणसहस्साइं एगं च पंचुत्तरं जोअणसयं पंच य एगूणवीसइभाए जोअणस्स विक्खंभेणं ।
સૂત્ર ૪૨૪ (૩) મહાવપ્રવિજય, જયંતી રાજધાની સૂર્યવક્ષસ્કાર પર્વત છે.
२८ (४) वप्रावतीविभ्य, अपराष्ठिता राभ्धानी, ફેનમાલિની નદી છે.
૨૯ (૫) વલ્ગુ વિજય, ચક્રપુરા રાજધાની, નાગ વક્ષસ્કાર પર્વત છે.
30 (5) सुवल्गु विवय, जगपुरा राष्४धानी, ગંભીરમાલિની અંતર નદી છે.
तस्स बाहा पुरत्थिम-पच्चत्थिमेणं छज्जोयणसहस्साई सत्तय पणवण्णे जोअणसए तिण्णि अ एगूणवीसइभाए जोस आयामेणं । ३
(७) गंधिसविनय, अवध्या रा४धानी, દેવવક્ષસ્કાર પર્વત છે.
३२
(८) गंधिलावती विभ्य, अयोध्या रा४धानी छे. એજ પ્રમાણે મેરૂ પર્વતની પશ્ચિમી પાર્શ્વનું (વર્ણન) કહેવું જોઈએ.
૩૧
હેમવતવર્ષની અવસ્થિતિ અને પ્રમાણ :
७.
ભગવન્ ! જંબૂદીપ નામના દ્વીપમાં હેમવત નામનો વર્ષ ક્યાં કહેવામાં આવ્યો છે ? ગૌતમ ! મહાહિમવન્ત વર્ષધર પર્વતથી દક્ષિણમાં, ચુલ્લહિમવન્ત વર્ષધર પર્વતની ઉત્તરમાં, પૂર્વી લવણસમુદ્રથી પશ્ચિમમાં તથા પશ્ચિમી લવણસમુદ્રથી પૂર્વમાં જંબુદ્વીપ નામના દ્વીપમાં હેમવત નામનો વર્ષ કહેવામાં આવ્યો છે.
એ પૂર્વ-પશ્ચિમમાં લાંબો અને ઉત્તર-દક્ષિણમાં પહોળો છે. પલંગના આકારનો છેતથા બન્ને બાજુથી લવણસમુદ્રથી સ્પષ્ટ છે. પૂર્વની બાજુમાં પૂર્વી લવણસમુદ્રથી સ્પષ્ટ છેઅને પશ્ચિમીબાજુમાં પશ્ચિમી લવણસમુદ્રથી સ્પષ્ટ છે. આ બે હજાર એકસો પાંચ યોજન અને એક યોજનના ઓગણીસ ભાગોમાંથી पांय भाग (२,१०५ -५/१८) भेटलो पहोणो छे. એની બાજુ પૂર્વ પશ્ચિમમાં છ હજાર સાતસો પંચાવન યોજન અને એક યોજનના ઓગણીસ ભાગોમાંથી भाग (, ७५५-३/१८) भेटली लांजी छे.
सीओआए उत्तरिल्ले पासे इमे विजया पण्णत्ता, तं जहा -
गाहा - वप्पे सुवप्पे महावप्पे, चउत्थे वप्पयावई । वग्गू अ सुवग्गू अ, गंधिले गंधिलावई ॥
(क)
इमाओ रायहाणीओ पण्णत्ताओ, तं जहा -
गाहा - विजया वेजयंती, जयंती अपराजिया । चक्कपुरा खग्गपुरा हवइ अबज्झा अउज्झाय ॥
इमे वक्खारा पण्णत्ता, तं जहा -
गाहा - चंदपव्वए, सूरपव्वए, नागपव्वए, देवपव्वए । इमाओ णईओ सीओआए महाणईए उत्तरिल्ले कूलेउम्मिमालिणी, फेणमालिणी, गंभीरमालिनी । उत्तरिल्लविजयाणंतराउत्ति ।
(ख) ठाणं. ८, सु. ६३७ ।
(क) हेमवयहेरण्णवयाओ णं बाहाओ सत्तट्ठि-सत्तट्ठि जोयणसयाइं पणपन्नाइं तिण्णि य भागा जांयणस्म आयामैणं पण्णत्ता ।
सम. ६७, सु. २
(વ) અહીં હૈમવત અને હૈરણ્યવતની બાહા નો આયામ છ હજાર સાતસો પંચાવન યોજન તથા એક યોજનના ઓગણીસ ભાગોમાંથી ત્રણ ભાગ જેટલો કહેવામાં આવ્યો છે. પણ સમવાય ૬૭, સૂત્ર ૨માં છ હજાર સાત સો પંચાવન યોજન તથા એક યોજનના ત્રણ ભાગ જેટલો કહેવામાં આવ્યો છે.on
Jain Education Interakoa
www.jainelibrary.org