________________
૧૦૪ લોક-પ્રજ્ઞપ્તિ
અધોલોક
સૂત્ર ૧૯૮-૨૦૦ छ विज्जुकुमारिमहत्तरियाओ पण्णत्ताओ, तं जहा- છ વિદ્યુકુમારી મહત્તરિકાઓ કહેવામાં આવી છે, જેમકે(૨) માત્રા, (૨) સ() સતરા, (૪) સોયામળો, (૧) આલા, (૨) શક્રા, (૩) શહેરા, (૪) સૌદામિની, () ડું, (૬) ઘનવિન્યા !'
(૫) ઇંદ્રા, (૬) ઘનવિદ્યુતા.
- ટાઈ. ૬, . ૬ – ૭ ૧૮, ચત્તાર વિસામfમદત્તરિયામાં પUUત્તા, તંગદા- ૧૯૮. ચાર દિશાકુમારી મહત્તરિકાઓ કહેવામાં આવી છે, જેમ કે
(9) ચા, (૨) ચંસા, (૩) સુકવી, (૪) રૂપવા (૧) રૂપા, (૨) રૂપાશા, (૩) સુરૂપ, (૪) રૂપવતી. चत्तारि विज्जुकुमारिमहत्तरियाओ पण्णत्ताओ, तं जहा- ચારવિદ્યુકુમારી મહત્તરિકાઓ કહેવામાં આવી છે, જેમકે(૨) ચિત્તા, (૨) ચિત્તા , ૨ (૩) સપુરા, (૧) ચિત્રા, (૨) ચિત્રકનકા, (૩) શહેરા, (૪) સોયામf |
(૪) સૌદામિની. - ST ૪, ૩, ૬, મુ. ૨૬ भवणवासीणं वण्णाई
ભવનવાસી દેવોના વર્ણ : ૧૧. હમ :
૧૯૯, ગાથાર્થ : काला असुरकुमारा, णागा उदही य पंडुरा दो वि । અસુરકુમારોનો વર્ણ કાળો છે. નાગકુમાર અને वरकणगणिहसगोरा, होंति सुवण्णा दिसा थणिया ॥ ઉદધિકુમારોનો વર્ણ પાંડ(પીળા અને સફેદનો મિશ્રિત) उत्तत्तकणगवण्णा, विज्जू अग्गी य होंति दीवा य । છે. સુપર્ણકુમાર, દિશાકુમાર અને સ્વનિતકુમારોનો વર્ણ सामा पियंगुवण्णा, वाउकुमारा मुणेयव्वा ।।
કસોટીના પથ્થર પર કરવામાં આવેલી શ્રેષ્ઠસુવર્ણરેખાની - પ. . ૨, મુ. ૨૮૭
સમાન ગૌર વર્ણ છે. વિદ્યુકુમાર, અગ્નિકુમાર અને દ્વીપકુમારોનો વર્ણ તપાવેલા સોનાના જેવો વર્ણ છે.
વાયુકુમારોનો વર્ણ પ્રિયંગુ જેવો શ્યામ છે એમ જાણવું. भवणवासीणं परिहाणवण्णाई
ભવનવાસી દેવોના પરિધાનો (વસ્ત્રોનો) વર્ણ : ૨ ૦ ૦. મહિનો :
૨૦૦. ગાથાર્થ : असुरेसु होति रत्ता, सिलिंघ पुप्फपभा य नागुदही। અસુરકુમારોના વસ્ત્રોનો રંગ રાતો છે. નાગકુમાર અને आसासगवसणधरा, होति सुवण्णा दिसा थणिया ॥
ઉદધિકુમારોના વસ્ત્રોનો રંગસિલિંધ(વૃક્ષ)ના પુષ્પોની णीलाणुरागवसणा, विज्जू अग्गी य होंति दीवा य ।
પ્રભા જેવો છે. સુપર્ણકુમાર, દિશાકુમાર અને संझाणुरागवसणा, वाउकुमारा मुणेयव्वा ॥
સ્વનિતકુમારોના વસ્ત્રોનો રંગ અસાસગ (વૃક્ષના રંગ) - પ. પ૬, ૨, મુ. ૨૮૭
જેવો છે. વિદ્યુતકુમાર, અગ્નિકુમાર અને દ્વીપકુમારોના વસ્ત્રોનો રંગ નીલો છે, વાયુકુમારોના વસ્ત્રોનો રંગ સંધ્યા સમયની લાલિમા જેવો જાણવો જોઈએ.
આ સૂત્રોમાં છ-છ મહત્તરિકાઓના જે નામ છે તે ઉપર ૫૦૮ સૂત્રમાં આપેલા નામની સમાન છે, એટલે ‘ગમદિવ' અને મદત્તરા' એ બન્ને શબ્દ પર્યાયવાચી હોય એમ લાગે છે. આ સૂત્રમાં ચિત્રો અને ચિત્રકનકા- એ બે નામ ઉપરના ૫૦૮ સૂત્રમાં આપેલી સંક્ષિપ્ત વાચનાનીસૂચનાથી જુદી છે.
નોધ : મહત્તરિકાઓ ના આ ચાર સૂત્રો કેવલ તુલનાત્મક અધ્યયન માટે અહીં આપવામાં આવ્યા છે. Jain Education International For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org